ਇਹਦੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅਤਿਕਥਨੀ ਨਹੀ ਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰ ਕੌਂਮ ਹੈ।ਪੁਰਾਤਨ ਸਿੱਖ  ਜਰਨੈਲਾਂ ਵਿੱਚੋ ਸ੍ਰ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਏ  ਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋ ਵੱਧ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਯੋਧਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਮਾਰ  ਹੈ।ਜਰਨਲ ਜੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਬਾਰੇ ਤਾਂ ਇੱਥੋ ਤੱਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇਹ ਬਹਾਦਰ ਜਰਨੈਲ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਹੋਈ ਉਸ ਤੋ ਬਾਅਦ ਤਿਬਤੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ  ਪਵਿੱਤਰ ਸਰੀਰ ਦਾ ਮਾਸ ਵੰਡ ਲਿਆ ਸੀ,ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਬਹਾਦਰ ਜਰਨੈਲ ਦਾ ਮਾਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸੰਤਾਨ ਵੀ ਜਰਨੈਲ ਜੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਵਰਗੀ ਬਹਾਦਰ ਹੋਵੇਗੀ।ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਅੱਜ ਵੀ ਉਹ ਲੋਕ ਉਸ ਬਹਾਦਰ ਸਿੱਖ ਜਰਨੈਲ ਜੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਮਾਧ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਸੋ ਅਜਿਹੇ ਇੱਕ ਨਹੀ ਹਜਾਰਾਂ ਵਾਕਿਆਤ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ,ਜਿਹੜੇ ਇਸ ਕੌਂਮ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹਾਦਰ ਕੌਂਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਕੌਂਮ ਵਜੋਂ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਪਰਮਾਣ ਹੋ ਨਿੱਬੜਦੇ ਹਨ।ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਅੰਦਰ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਲੜਨ ਮਰਨ ਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਪੁਰਾਤਨ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਸੋਚਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਜਜ਼ਬਾ ਹੀ ਸਿੱਖ ਦੁਸ਼ਮਣ ਤਾਕਤਾਂ ਦੀ ਨੀਂਦ ਹਰਾਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਂਵੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਸਰਬਤ ਦੇ ਭਲੇ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਅਤੇ ਲੰਗਰ ਪ੍ਰਥਾ ਦੀ ਮਹਾਨ ਪਰੰਪਰਾ ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਪੱਧਰ  ਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਨਿਖਾਰਿਆ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰਿਆ ਹੈ,ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਕਿਰਪਾਨ ਚੋ ਪਰਗਟ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਤਾਕਤਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਰੁਹਾਨੀ ਤਾਕਤ ਭੈ ਭੀਤ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।ਲਿਹਾਜ਼ਾ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ,ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਹਮਲਿਆਂ  ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨਾਲੋਂ ਤੋੜਨ ਦੀਆਂ ਸਾਜਿਸ਼ਾਂ ਘੜੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ,ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਖੰਡਿਤ ਕਰਕੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਲੜਾਉਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਘਟਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜੋਰ ਫੜਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਵਾਸਤੇ ਇੱਕ ਕਹਾਵਤ ਬੜੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ ਕਿ “ਜੇ ਸਿੱਖ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਨਾ ਮਾਰੇ ਤਾਂ ਕੌਂਮ ਕਦੇ ਨਾ ਹਾਰੇ”, ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਤਾਕਤ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਜਿਆਦਤੀ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਵੀ ਨਹੀ ਸਕਦੀ। ਪਰ ਏਕਤਾ ਵਾਲੇ ਪੱਖ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਾਤ ਬੇਹੱਦ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ ਜਾਂ ਬਣਾਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਆਗੂ ਕੋਈ ਬਿਆਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਚਾਰ ਉਹਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਉੱਠ ਖੜਦੇ ਹਨ,ਬਿਨਾ ਵਜਾਹ ਵਿਰੋਧ ਸੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੇਂਦਰੀ ਤਾਕਤਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ ਕਰਨ ਲਈ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੀਤੇ ਦਿਨੀ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਗਿਆਨੀ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਗੜਗੱਜ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਧੁੰਮਾ ਵੱਲੋਂ ਤੀਜੇ ਘੱਲੂਘਾਰੇ ਦੀ 41ਵੀ ਯਾਦ ਮੌਕੇ ਛੇ ਜੂਨ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਬਿਆਨ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਬਾਬਾ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਧੁੰਮਾ ਦਾ  ਉਪਰੋਕਤ ਬਿਆਨ ਬੇਹੱਦ ਮੰਦਭਾਗਾ ਅਤੇ ਕੌਂਮ ਅੰਦਰ ਖਾਨਾਜੰਗੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਜਿਹਾ ਸਮਾ ਹੈ ਜਦੋ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਧੜੇਬੰਦੀਆਂ ਛੱਡ ਕੇ ਕੌਂਮ ਦੇ ਵਡੇਰੇ ਹਿਤਾਂ ਦੇ ਵਾਸਤੇ  ਇੱਕ ਜੁੱਟ ਹੋਣ ਲਈ ਯਤਨਸ਼ੀਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ,ਪਰ ਬਾਬਾ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਧੁੰਮਾ ਨੇ ਇਸ ਨਾਜੁਕ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਖਸ਼ੀਅਤ ਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਵਾਲੀਆ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਵਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਕਿ ਸ੍ਰ ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦਾ ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਬਿਆਨ ਸਲਾਹੁਣਯੋਗ ਹੈ।ਉਹਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬਾਬਾ ਧੁੰਮੇ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਵੀ ਕਦਮ ਨਾ ਪੁੱਟਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਖਾਈ ਗਈ ਸ਼ਰਧਾ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਨਾ ਬਣਦਾ ਹੈ।ਬਿਨਾ ਸ਼ੱਕ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋ ਉੱਪਰ ਹੈ,ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੇਵਾਦਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਵਿਅਕਤੀ ਭਾਵੇਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧੜੇ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੋਵੇ,ਪਰ ਬਤੌਰ ਜਥੇਦਾਰ ਉਹ ਸਮੁੱਚੀ ਕੌਂਮ ਲਈ ਸਤਿਕਾਰਿਤ ਸਖਸ਼ੀਅਤ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਬ-ਸ਼ਰਤੇ ਕਿ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਆਪਣੇ ਸਰਬ ਉੱਤਮ ਅਤੇ  ਸਤਿਕਾਰਿਤ ਰੁਤਬੇ ਦਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖ ਕੇ ਕੌਂਮ ਨੂੰ ਯੋਗ ਅਗਵਾਈ ਦੇਣ।ਇਹ  ਕੋਈ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਨਹੀ ਜਦੋਂ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ ਤੇ ਬਾਦ ਵਿਵਾਦ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ ਬਲਕਿ  ਇਹ ਵਰਤਾਰਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਰਾਜ ਭਾਗ ਖੁੱਸ ਜਾਣ ਤੋ ਬਾਅਦ ਨਿਰੰਤਰ ਵਾਪਰਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪ੍ਰੰਤੂ ਬਹੁ ਗਿਣਤੀ ਸਿੱਖ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਪ੍ਰਤੀ ਸੱਚੀ ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ  ਰੱਖਦੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।ਬੀਤੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋ ਧੰਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀਆਂ ਬੇਅਦਬੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰ ਚੱਲਿਆ,ਉਸ ਮੌਕੇ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੂੰ ਕੌਂਮ ਨੇ ਨਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਰਬਤ ਖਾਲਸਾ ਬੁਲਾਕੇ ਲੱਖਾਂ ਦੇ ਬੇਮਿਸਾਲ ਇਕੱਠ ਵਿੱਚ ਜੈਕਾਰਿਆਂ ਦੀ ਗੂੰਜ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਅੰਦਰ ਬੇਹੱਦ ਸਤਿਕਾਰੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਬੰਦੀ ਸਿੱਖ ਭਾਈ ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਹਵਾਰਾ ਨੂੰ ਜਥੇਦਾਰ  ਥਾਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ,ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਨਾ ਹੋ ਸਕਣ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਸਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਥਾਪੇ ਜਥੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।ਹੁਣ ਵੀ ਨਵ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋਏ ਜਥੇਦਾਰ ਗਿਆਨੀ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਗੜਗੱਜ ਭਾਵੇਂ ਸਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਹੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਹਨ,ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਾਰਜਸ਼ੈਲੀ ਤੋ ਇਹ ਆਸ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮੀਰੀ ਪੀਰੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਕਾਰ ਛੇਵੇਂ ਨਾਨਕ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਰੁਤਬੇ ਦੀ ਲਾਜ ਖੁਦ ਰੱਖਣਗੇ ਅਤੇ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਗਿਆਨੀ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਗੜਗੱਜ ਨੂੰ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ,ਹੌਂਸਲਾ ਅਤੇ ਤਾਕਤ ਬਖਸ਼ਣ ਗੇ। ਅਜਿਹੇ ਬੇਹੱਦ ਨਾਜੁਕ ਸਮੇ ਜਦੋਂ ਕੇਂਦਰੀ ਤਾਕਤਾਂ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਰਾਹ ਤੁਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹੋਣ ਤਾਂ ਕੌਂਮ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਦਾ ਫਰਜ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ  ਨਿੱਜ ਨੂੰ ਪਿਛਾਂਹ ਸੁੱਟ ਕੇ ਕੌਂਮ ਦੇ ਭਲੇ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ,ਕੌਂਮ ਦਾ ਭਲਾ ਏਕਤਾ ਤੋ ਵਗੈਰ ਸੰਭਵ ਨਹੀ ਹੈ,ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦਾ ਬਿਆਨ ਸੁਹਿਰਦ ਧਿਰਾਂ ਲਈ ਸੰਜੀਦਗੀ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰਨਯੋਗ ਹੈ।ਇਹ ਸਮੁੱਚੀਆਂ ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ,ਪੰਥਕ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ,ਰਾਜਨੀਤਕ ਪਾਰਟੀਆਂ, ਅਕਾਲੀ ਦਲਾਂ  ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਮਹਾਂਨ ਹੈ ਅਤੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਉਹਦੀ ਮਹਾਨਤਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ ਵੀ ਸਮੁੱਚੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਫਰਜ ਹੈ।ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਵੈਰ ਵਿਰੋਧ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵੱਡੇ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ,ਰਾਜ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣੀ ਕੌਂਮ  ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚੋਂ ਮਾਤ ਖਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਕੇਂਦਰੀ ਤਾਕਤਾਂ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਮਹਾਨ ਸੰਸਥਾ ਅਤੇ ਸਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਤੇ ਕਬਜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਫਿਰਾਕ ਵਿੱਚ ਹਨ,ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਸੁਚੇਤ ਹੋ ਕੇ ਹੀ ਮਾਤ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ।ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜਰ ਛੇ ਜੂਨ ਦਾ ਦਿਨ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।ਜੇਕਰ ਸਿੱਖ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦੀ ਮੰਦ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕਜੁੱਟਤਾ ਨਾਲ ਜੂਨ 1984 ਦੇ ਸਮੂਹ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਸਿਜਦਾ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਮਹਾਂਨ ਰੂਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ,ਫਿਰ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਲਈ ਉਜਲੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਆਸ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਬਘੇਲ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ
99142-58142

 ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਗੀਤ ਜਿਹੜਾ ਭਾਵੇਂ ਹੈ ਪੁਰਾਣਾ ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇ ਦੀ ਤਰਜਮਾਨੀ ਵੀ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ‘ਚੰਦਰੇ ਨੋਟਾਂ ਨੇ ਮੇਰਾ ਚੰਨ ਪਰਦੇਸੀ ਕੀਤਾ’, ਇਹ ਗੀਤ ਸਿਰਫ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਰਹਿਕੇ ਕਮਾਈਆਂ ਕਰਨ ਗਏ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਤਰੀਮਤਾਂ ਦੇ ਵਿਛੋੜੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਤੋ ਬਾਅਦ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇ ਤੱਕ ਪੁੱਜਦਿਆਂ ਪੁੱਜਦਿਆਂ ਹਾਲਾਤ ਹੋਰ ਦੇ ਹੋਰ ਬਣ ਗਏ।ਕਿਉਂਕਿ ਹੁਣ ਘਰ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁਖੀ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਪਰਦੇਸ਼ੀ ਨਹੀ ਹੁੰਦਾ ਬਲਕਿ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਜੀਅ ਹਨ,ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਇੱਕ ਇੱਕ ਹੋਵੇ, ਦੋ ਦੋ ਜਾਂ ਕਿੱਧਰੇ ਤਿੰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸਾਰੇ ਹੀ ਪਰਦੇਸੀ ਕੂਚ ਕਰ ਗਏ ਹਨ,ਪਿੱਛੇ ਬੁੱਢੜੇ ਮਾਪੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬਾਹਰਲੇ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ  ਦੀ ਝੂਠੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਆਪਣੇ ਵਿਛੋੜੇ ਦੇ ਦੁੱਖ ਦਰਦਾਂ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਤੋ ਕੂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ,ਕੁੱਝ ਮੰਜੇ ਨਾਲ ਮੰਜਾ ਹੋ ਗਏ ਪਰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘੁੱਟ ਪੁੱਛਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਨਾਂ ਬਚਿਆ,ਇਹਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹਰਗਿਜ ਨਹੀ ਕਿ ਬਾਹਰ ਗਿਆਂ ਦਾ ਖੂੰਨ ਸਫੈਦ ਹੋ ਗਿਆ,ਉਹ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਭੁਲਾ ਗਏ ਹਨ,ਉਹ ਹੁਣ ਇੱਧਰ ਆਉਣਾ ਹੀ ਨਹੀ ਚਾਹੁੰਦੇ,ਨਹੀ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀ ਹੈ,ਉਹ ਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ,ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਐਥੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋ, ਨਸ਼ੇ ਦੇ ਸੌਦਾਗਰਾਂ ਤੋ ਅਤੇ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਤੋਟ ਨੂੰ ਪੁਰਾ ਕਰਨ ਲੁਈ ਲੁੱਟਾਂ ਖੋਹਾਂ ਕਰਦੇ ਨਸ਼ੇੜੀਆਂ ਤੋਂ ਸੁਰਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਦਾ ਜਿੰਮਾ ਕੌਣ ਲਵੇਗਾ ? ਇਹੋ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਖੁਦ ਮਾਪੇ ਹੀ ਨਹੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਰਦੇਸਾਂ ਚ ਮਿਹਨਤਾਂ ਕਰਕੇ ਸਥਾਪਤ ਹੋ ਰਹੇ ਲਾਡਲੇ ਪੁੱਤ ਮੁੜ ਤੋ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਖਤਰਨਾਕ ਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦਾ ਜੋਖਮ ਉਠਾਉਣ ਅਤੇ ਮੁੜ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਮੰਡੀ ਬਣੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਦੀ ਗਲਤੀ ਦੁਹਰਾਉਣ।ਉਹ ਆਪਣੇ ਚਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮਮਤਾ ਨੂੰ ਔਲਾਦ ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਤੋ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।ਵੀਹਵੀ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤਲੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋ ਲੈ ਕੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇ ਤੱਕ ਪੁੱਜਦਿਆਂ ਪੰਜਾਬ  ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਅਸਲੋਂ ਹੀ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ।ਕਮਾਈਆਂ ਕਰਨ ਗਏ ਢੋਲ ਦੇ ਵਿਛੋੜੇ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਦੇ ਅਰਥ ਬੇ-ਅਰਥੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਲੋਕ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਸਾਰਥਿਕਤਾ ਪੇਤਲੀ ਪੈਂਦੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗੀ ਹੈ,ਜਾਂ ਕਹਿ ਲਵੋ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਗੀਤ ਹੁਣ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਦੇ ਯਾਦਗਾਰੀ ਗੀਤ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ। ਤਰੱਕੀਆਂ ਲਈ ਬਾਹਰਲੇ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਮੱਲਾਂ ਮਾਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਰੀਸ ਕਰਦੇ ਕਰਦੇ ਹਜਾਰਾਂ ਸ਼ੈਲ  ਸਬੀਲੇ ਗੱਭਰੂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਸੌਦਾਗਰਾਂ ਦੇ ਹੱਥੀ ਜਾ ਚੜ੍ਹੇ, ਜਹਾਜ਼ੇ ਚੜਨ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਮਾਰਕੇ ਸਿਵਿਆਂ ਦੇ ਰਾਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਖਰੀ ਮੰਜਲ ਮੰਨ ਬੈਠੇ।ਇਹ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀ ਲੱਗਾ ਕਿ ਕਦੋ ਹੱਸਦਾ ਵੱਸਦਾ ਪੰਜਾਬ ਮੁੜ ਉਜਾੜੇ ਦੀ ਕਾਗਾਰ ਤੇ ਪੁੱਜ ਗਿਆ।ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜਾਏ ਨੂੰ ਨਿੱਤ ਮੁਹਿੰਮਾਂ,ਪਰ ਹੁਣ ਚਲਾਕ ਸਕਤੇ ਸਮਝ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆਂ ਨਹੀ ਭੋਰਿਆ ਜਾਣਾ ਬਲਕਿ ਇਹਦੀ ਜਣਨ ਸਕਤੀ ਨੂੰ ਜਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਵਾਂਝ ਬਣਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਗਭਰੇਟਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਕੀ ਅਫੀਮ ਵਰਗੇ ਕੁਦਰਤੀ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋ ਹਟਾ ਕੇ ਰਸਾਇਣਕ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਤਤਪਰਤਾ ਦੇ ਆਦੀ ਬਣਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਗੈਰਤ ਅਤੇ ਮਰਦਾਨਗੀ ਨੂੰ ਮਾਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।ਪੰਜਾਬ ਵਿਰੋਧੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦੇ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਰੁਝਾਨ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਇਹ ਅਖਾਣ ਵੀ ਬਦਲ ਗਈ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜਾਇਆਂ ਨੂੰ ਨਿੱਤ ਮੁਹਿੰਮਾਂ” , ਕਿਉਕਿ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦਾ ਨਾ ਸੁਣਕੇ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜੁਆਨੀ ਨੂੰ ਚਾਅ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਡੌਲ਼ੇ ਫਰਕਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਰ ਮਿਟਣ ਦੀ ਤਾਂਘ ਵਿਆਕੁਲ ਕਰਨ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਸੋ ਇਸ ਜਜ਼ਬੇ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਹੀ ਤਾਂ ਅਜਿਹੇ ਤੀਰ ਚਲਾਏ ਗਏ ਜਿਹੜੇ ਸਿੱਧੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਤੇ ਆਣ ਵੱਜੇ ਹਨ। ਪੋਸਤ ਭੁੱਕੀ ਅਤੇ ਅਫੀਮ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਕਰਕੇ ਦਿਨ ਰਾਤ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਹੋਕੇ ਕਮਾਈਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ, ਚਿੱਟਿਆਂ ਸਮੈਕਾਂ,ਗੋਲੀਆਂ, ਕੈਪਸੂਲਾਂ ਅਤੇ ਜਹਿਰੀਲੀਆਂ ਸ਼ਰਾਬਾਂ ਨੇ ਸਦਾਈ ਬਣਾ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਮਰਦਾਨਗੀ ਗੁਆ ਕੇ ਬੇ-ਗੈਰਤੇ ਹੋਏ ਪੰਜਾਬੀ ਸੰਤਾਨ ਸੁੱਖ ਤੋ ਵਾਂਝੇ ਹੋਣ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ।ਲਿਹਾਜ਼ਾ ਮੁੱਲ ਦੀਆਂ ਕੁੱਖਾਂ ਤੋ ਸੰਤਾਨ ਸੁੱਖ ਲੱਭਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਵੱਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਗਲਤ ਨਹੀ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਜਨਣ ਸਕਤੀ ਗੁਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।  ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਾਰਿਸ ਕੰਮ ਕਾਰ ਨੂੰ ਅਸਲੋਂ ਹੀ ਭੁੱਲ ਕੇ ਜਮੀਨਾਂ ਵੇਚ ਵੇਚ ਮਾਰੂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਭੇਂਟ ਚੜਨ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਜਿਹੜੇ ਕਦੀ ਹਕੂਮਤਾਂ ਨੂੰ ਵਖਤ ਪਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ  ਮੋਹਰੀ ਹੁੰਦੇ ਸਨ,ਉਹ ਗਲ਼ੀਆਂ ਦੇ ਕੱਖ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਏ। ਪਿੰਡਾਂ,ਸਹਿਰਾਂ ਕਸਬਿਆਂ ਦੀ ਹਰ ਸੁੰਨੀ ਥਾਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਅੱਡੇ ਬਣ ਗਈ।ਗਲ਼ੀਆਂ,ਰਾਹਾਂ ਅਤੇ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਗੈਰਤ ਵਿਹੂਣੀ ਜੁਆਨੀ ਦੀਆਂ ਲਾਸਾਂ  ਸੜਨ ਲੱਗ ਪਈਆਂ।ਇਹ ਸਮੇ ਦਾ ਦੁਖਾਂਤ ਹੈ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਅਭਾਗਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨਾ ਕੁਦਰਤੀ ਮੌਤ  ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਰਕਾਰੀ ਤੰਤਰ ਆਪਣੀ ਬਦਨਾਮੀ ਦੇ ਡਰੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਮਰ ਚੁੱਕੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਜਦੋਂਕਿ ਇਹ ਸੱਚ ਨੂੰ ਝੁਠਲਾਇਆ ਹੀ ਨਹੀ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿ ਮੈਲ਼ੇ ਕੁਚੈਲ਼ੇ ਕਪੜਿਆਂ ਚ ਸੁਦਾਈਆਂ ਵਾਂਗ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਭਾਲ ਚ ਭਟਕਦੇ ਫਿਰਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪਿੱਛੇ ਮੌਤ ਦਾ ਅਟੱਲ ਪਹਿਰਾ ਹੈ।ਇਹ ਕੋਈ ਝੂਠੀ ਕਹਾਣੀ ਨਹੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਨਾਵਲ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ,ਸਗੋਂ ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਫਿਕਰਮੰਦ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਮਰਹੂਮ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਦੇ ਸਬਦਾਂ ਵਿੱਚ “ਰੁੜ ਚੱਲੇ ਪੰਜਾਬ” ਦਾ ਦਰਦ ਹੈ,ਜਿਸ ਤੋ ਕੋਈ ਵੀ ਮੁਨਕਰ ਨਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ।
ਇਹ ਨਾ ਹਜਮ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਪੈਤੜੇ ਸਭ ਗੁਮਰਾਹ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਵਰਤਾਰਾ ਹੈ।ਕੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਇਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸੁਹਿਰਤਾ ਨਾਲ ਯਤਨ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ? ਜੇ ਜਵਾਬ ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ,ਤਾਂ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਫਿਰ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਰਸ਼ਾਇਣਕ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਓਵਰਡੋਜ ਨਾਲ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਕੌਣ ਹਨ,ਕਿਹੜੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਲੋਕ ਹਨ ? ਮੈਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀ ਬਰਨਾਲਾ ਜਿਲ਼ੇ ਦੇ  ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਨਾ ਛਾਪਣ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਚਾਰ ਪੰਜ ਨੌਜਵਾਨ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਜਾਨ ਗਵਾ ਰਹੇ ਹਨ,ਜੇਕਰ ਇਹਨੂੰ ਸੱਚ ਨਾ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇ,ਤਾਂ ਵੀ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋ ਵੀ ਮੁਨਕਰ ਨਹੀ ਹੋਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿ ਓਥੇ ਕੋਈ ਮਰ ਹੀ ਨਹੀ ਰਿਹਾ।ਕਿਉਂਕਿ ਗੱਲਾਂ ਵੀ ਫਿਰ ਹੀ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਗਲ਼ ਦਾ ਮੂਲ ਸਰੂਪ ਹੋਵੇ,ਅਜਿਹਾ ਕਦੇ ਵੀ ਨਹੀ ਸੁਣਿਆ ਕਿ ਗੱਲ ਕੋਈ ਹੋਵੇ ਹੀ ਨਾਂ ਫਿਰ ਵੀ ਗੱਲਾਂ ਵੱਡੀਆਂ ਬਣ ਜਾਣ।ਉਪਰੋਕਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਤਾਂ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨਸ਼ਿਆਂ ਚ ਗ੍ਰਸਤ ਹੋਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ 10 ਸਾਲ ਤੋ ਲੈ ਕੇ 15 ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੇ ਬੇ-ਸਮਝ ਬੱਚੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ  ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨਹੀ ਬਲਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਰ ਜਿਲੇ ਦੇ ਹਰ ਪਿੰਡ ਦੀ ਸਟੀਕ ਅਤੇ ਦੁਖਦ ਗਾਥਾ ਹੈ।ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜਾਰੀ ਤੇ ਹਾਸਾ ਨਹੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਰੋਣਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ,  ਆਵੇ ਵੀ ਕਿਉਂ ਨਾ,ਪੁਲਿਸ ਅਫੀਮ ਭੁੱਕੀ ਫੜਨ ਤੇ  ਸਾਰੀ ਤਾਕਤ ਝੋਕ ਰਹੀ ਹੈ ਜਦੋਕਿ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ  ਰਸ਼ਾਇਣਕ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।ਕੀ ਇਹ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਨਹੀ ਹੈ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਤੋ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਨਸ਼ੇ ਹਰਿਆਣਾ ਪਾਰ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਚ ਹੀ ਕਿਉਂ ਆਕੇ ਵੇਚੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ,ਹਰਿਆਣੇ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਨਹੀ ? ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਨਹੀ ?  ਜੇਕਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ,ਤਾਂ ਵੀ ਇਹ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਹਿਜ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੀ 547 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਦੇ ਕਰੀਬ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਹੱਦ ਤੋ ਹੀ ਮਣਾਂ ਮੂਹੀ ਨਸ਼ਾ ਕਿਵੇਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ,ਜਦੋ ਕਿ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ 1,035 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੀ 512 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਹੱਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ  ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਦਾ ਨਾਮੋ ਨਿਸ਼ਾਨ ਵੀ ਸੁਣਿਆ ਨਹੀ ਜਾ ਰਿਹਾ। ਉਪਰੋਕਤ ਦਾ ਸਾਰ ਅੰਸ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ  ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਸਖਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ,ਹਾਥੀ ਲੰਘਾ ਕੇ ਪੂਛ ਫੜਨ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀ ਹੋਣਾ।,ਅਜਿਹਾ ਤੁਜਰਬਿਆਂ ਚੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।ਭਾਵੇਂ ਪੁਲਿਸ ਹੋਵੇ ਜਾ ਰਾਜਨੀਤਕ ਲੋਕ ਇਹ ਸਭ ਨੂੰ ਸਮਝ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਤਾਕਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਹੱਸਦਾ ਵੱਸਦਾ ਨਹੀ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ,ਇਸ ਲਈ ਦੂਜੇ ਦੇ ਘਰ ਲੱਗੀ ਅੱਗ ਨੂੰ ਵਸੰਤਰ ਨਾ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇ,ਕਿਉਂਕਿ ਇਹਦਾ ਸੇਕ ਸਾਡੇ, ਤੁਹਾਡੇ ਸਭਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਤੱਕ ਆਉਣਾ ਹੀ ਆਉਣਾ ਹੈ।ਜਿੰਨੀ ਦੇਰ ਸ਼ਾਸ਼ਨ ,ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ਼ਨ ਅਤੇ ਲੋਕ ਇੱਕ ਸੁਰਤਾ ਨਾਲ ਸੁਹਿਰਦ ਸਮਝ ਨਹੀ ਅਪਨਾਉਣਗੇ,  ਓਨੀ ਦੇਰ ਜੁਆਨੀ ਮਰਦੀ ਰਹੇਗੀ, ਸਿਵੇ ਬਲ਼ਦੇ ਰਹਿਣਗੇ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਉੱਜੜਦਾ ਰਹੇਗਾ। ਇਸ ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਕੀਕਤ ਨੂੰ ਕੋਈ ਮੰਨੇ ਭਾਵੇ ਨਾ ਮੰਨੇ ਪਰ ਅਸਲ ਸੱਚ ਇਹੋ ਹੈ।
ਬਘੇਲ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ
99142-58142

ਸਿੱਖ ਪਰਚਾਰਕ ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਢੱਡਰੀਆਂ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ
ਬੀਤੇ ਦਿਨੀ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੋ ਕੁੱਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਫੈਸਲੇ ਹੋਏ ਹਨ,ਜਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਫੈਸਲੇ ਨੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸਕੂਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜਦੋਂਕਿ ਦੂਸਰੇ ਫੈਸਲੇ ਨੇ ਨਮੋਸੀ ਹੀ ਝੋਲ਼ੀ ਪਾਈ ਹੈ।ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੋ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਜਥੇਦਾਰ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਗਿਆਨੀ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਗੜਗੱਜ ਨੇ ਤਖਤ ਸ੍ਰੀ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਬਾਬਾ ਟੇਕ ਸਿੰਘ ਧਨੌਲਾ ਸਮੇਤ  ਪੰਜ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਿੱਖ ਪਰਚਾਰਕ ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਢੱਡਰੀਆਂ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਤਖਤ ਸ੍ਰੀ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਜਥੇਦਾਰ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਗੌਹਰ ਏ ਮਸਕੀਨ ਦੇ  ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਪਟਾਉਣ ਲਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਜਿੱਥੋੱ ਤੱਕ ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਢੱਡਰੀਆਂ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ,ਉਹਨਾਂ ਵਾਲੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕੌਂਮ ਤਸੱਲੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੀ ਹੈ,ਬਾਸ਼ਰਤੇ ਇਹ ਸਾਰਾ ਵਰਤਾਰਾ ਗੁਰੂ ਦੇ ਆਸ਼ੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ,ਪਰ ਸਾਬਕਾ ਜਥੇਦਾਰ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਗੌਹਰ ਏ ਮਸਕੀਨ ਤਖਤ ਸ੍ਰੀ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤਖਤ ਆਹਮੋ ਸਾਹਮਣੇ ਹੁੰਦੇ ਪਰਤੀਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।ਜੇਕਰ ਇਹ ਗੱਲ ਅੱਗੇ ਵੱਧਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੌਂਮ ਲਈ ਸ਼ੁਭ ਨਹੀ ਹੋਵੇਗਾ,ਕਿਉਂਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਪਸੀ ਪਾਟੋਧਾੜ ਕਾਰਨ  ਦੁਸ਼ਵਾਰੀਆਂ ਝੱਲ ਰਹੀ ਹੈ,ਜੇਕਰ ਦੋ ਤਖਤ ਹੀ ਆਹਮੋ ਸਾਹਮਣੇ ਹੋ ਗਏ ਫਿਰ ਤਾਂ ਭਰਪੂਰ ਸਿੰਘ ਬਲਵੀਰ ਦੇ ਸਬਦਾਂ ਵਿੱਚ “ਹੋਰ ਵੀ ਜੱਗੋਂ ਤੇਰਵੀਂ ਹੋਵੇਗੀ” ਵਾਲੇ ਖਦਸ਼ੇ ਦੇ ਸੱਚ ਹੋਣ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਹੀ ਟਾਲ ਸਕੇਗਾ। ਸੋ ਉਪਰੋਕਤ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਵਿਆਖਿਆ ਹੋਣੀ ਜਰੂਰੀ ਬਣਦੀ ਹੈ।ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਬੇਮਿਸਾਲ ਕੱਥ ਅਕੱਥ  ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਪਿਆ ਹੈ।ਸਿੱਖ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਅਗਵਾਈ ਆਪ ਖੁਦ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਨੂੰ ਜਿੱਥੇ ਬੇਹੱਦ ਬਹਾਦਰ,ਲੜਾਕੂ ਅਤੇ ਜਾਂਬਾਜ਼ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,ਓਥੇ ਸਰਬ ਸਾਂਝੀਵਾਲਤਾ, ਨਿਮਰਤਾ, ਸਮਾਜਿਕ ਬਰਾਬਰੀ ਅਤੇ ਸਰਬਤ ਦੇ ਭਲੇ ਵਰਗੇ ਮਹਾਂਨ ਸੰਕਲਪ ਇਸ  ਕੌਂਮ ਦੇ ਮੁਢਲੇ ਸਿਧਾਂਤ ਵਜੋਂ ਵੀ ਇਸ ਨਿਆਰੀ,ਨਿਰਾਲੀ ਕੌਂਮ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਆਏ ਹਨ,ਜਿਹੜੇ ਸਿਧਾਂਤ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਬਾਕੀ ਧਰਮਾਂ ਤੋ ਅਲੱਗ ਵੱਖਰਾ ਅਤੇ ਨਿਵੇਕਲਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।   ਕਿਸੇ ਕੌਂਮ ਦੋਖੀ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ, ਮੁਆਫ ਕਰਨ ਅਤੇ ਅਤੇ ਪੰਥ ਚੋਨ ਛੇਕਣ ਵਰਗੇ ਸਿਧਾਂਤ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਰਮ,ਫਿਰਕੇ ਜਾਂ ਕੌਂਮ ਵਿੱਚ ਨਹੀ ਹਨ।ਸਿੱਖਾਂ ਕੋਲ ਸ਼ਰਨ ਆਏ ਨੂੰ ਮੁਅਫ ਕਰਨ ਦਾ ਵੱਡਾ ਜਿਗਰਾ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੰਕਾਰੀ ਦਾ ਹੰਕਾਰ ਤੋੜਨ ਲਈ ਰੋਟੀ ਬੇਟੀ ਦੀ ਸਾਂਝ ਖਤਮ ਕਰਨ ਵਰਗੇ ਸਖਤ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਧੀ ਵਿਧਾਨ ਵੀ ਹਨ।ਹਰ ਨਾਨਕ ਨਾਮਲੇਵਾ ਨੂੰ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਧੰਨ ਧੰਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਅੰਦਰ ਪੈਰ ਪੈਰ ਤੇ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਕੋਈ ਕਿੰਨਾ ਵੀ ਜਾਲਮ,ਜਾਬਰ ਅਤੇ ਕੌਂਮ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ,ਪਰੰਤੂ ਜੇਕਰ ਉਹ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਸਰਬ ਉੱਚ ਅਸਥਾਨ ਅਤੇ ਦੁਨਿਆਵੀ ਤਖਤਾਂ ਤੋ ਉਪਰ ਵਾਲੇ ਰੁਹਾਨੀ ਤਖਤ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸ਼ਰਣਿ ਵਿੱਚ ਆਕੇ ਭੁੱਲਾਂ ਬਖਸ਼ਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ,ਤਾਂ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਉਹਨੂੰ ਮੁਆਫ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਵੀ ਸਿੱਖ ਉਪਰੋਕਤ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਾਂ ਸੰਸਥਾ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮੰਦ ਭਾਵਨਾ ਨਹੀ ਰੱਖਦਾ।ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋ ਵੀ ਕੋਈ ਦੋਸ਼ੀ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਨਮੁੱਖ ਆਪਣੀਆਂ ਭੁੱਲਾਂ ਬਖਸ਼ਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਨਿਮਾਣੇ ਸਿੱਖ ਜਾਂ ਨਿਮਾਣੇ ਦਾਸ ਵਜੋਂ ਹਾਜਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,ਤਾਂ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੋ ਪੰਜ  ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਵੱਲੋਂ ਸਬੰਧਤ ਦੋਸ਼ੀ ਦਾ ਪੱਖ ਸੁਨਣ ਤੋ ਬਾਅਦ ਉਹਦੇ ਪਿਛਲੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਨੂੰ ਤਨਖਾਹ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਲਾਉਣ ਤੋ ਬਾਅਦ ਮੁਆਫ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਸਿਧਾਂਤ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਰਮ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਨਹੀ ਆਇਆ,ਜਿਹੜਾ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਧੰਨ ਧੰਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਫੁਰਮਾਨ ਹੈ ਕਿ :-
ਜੋ ਸਰਣਿ ਆਵੈ ਤਿਸੁ ਕੰਠਿ ਲਾਵੈ ਇਹੁ ਬਿਰਦ ਸੁਆਮੀ ਸੰਦਾ||
ਜਿਹੜਾ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸ਼ਰਣ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,ਉਹਨੂੰ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗਲ ਨਾਲ ਲਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਅਸੂਲਾਂ ਵਿੱਚੋ ਹੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ,ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਭੀੜ ਪਏ ਤੋ ਭਾਂਣੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕਰਦਿਆਂ ਫਰਮਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ
“”ਤੇਰਾ ਕੀਆ ਮੀਠਾ ਲਾਗੈ  ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਪਦਾਰਥੁ ਨਾਨਕੁ ਮਾਂਗੈ”
ਅਤੇ ਇਸ ਤੋ ਉਪਰੰਤ ਛੇਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹਾ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਮੀਰੀ ਅਤੇ ਪੀਰੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਤਲਵਾਰਾਂ ਪਹਿਨ ਕੇ ਜੁਲਮ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਬਰ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣ ਦੇ ਹੁਕਮ ਕੀਤੇ ਸਨ।
ਭੈ ਕਾਹੂ ਕਉ ਦੇਤ ਨਹਿ  ਨਹਿ ਭੈ ਮਾਨਤ ਆਨ||
ਦਾ ਪਾਠ ਦ੍ਰਿੜ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨੌਂਵੇਂ ਨਾਨਕ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਿੱਖਾਂ ਸਮੇਤ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ  ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ,ਤਾਂ ਉਸ ਤੋ ਬਾਅਦ ਦਸਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਵੀ ਕੌਂਮ ਨੂੰ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਸਰਹਿੰਦ ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਅਤੇ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੋ ਬਾਅਦ ਜਦੋ ਗੁਰੂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ ਨੇ ਮਾਲਵਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦੀਨਾ ਕਾਂਗੜ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਕੁ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ ਪੜਾਅ ਕੀਤਾ,ਉਸ ਸਮੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਹਾਕਮ ਔਰੰਗਜੇਬ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਦੀ ਚਿੱਠੀ ਜ਼ਫਰਨਾਮਾ ਲਿਖੀ ਅਤੇ ਉਸ ਚਿੱਠੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਤੁਜਰਬੇ ਚੋ ਦੇਖਿਆ ਪਰਖਿਆ ਸਿਧਾਂਤ :-
“ਚੁ ਕਾਰ ਅਜ਼ ਹਮਹ ਹੀਲਤੇ ਦਰ  ਗੁਜ਼ਸ਼ਤ || ਹਲਾਲ ਅਸਤੁ ਬੁਰਦਨੁ ਬ ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਦਸਤ”||
ਵੀ ਇੱਕ ਜਬਰਦਸਤ ਫਲਸਫੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀ ਬਲਕਿ ਸਮੁੱਚੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਹਰ ਨਪੀੜੇ ਲਿਤਾੜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਇਹ ਸਿਧਾਂਤ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਕਿ ਜਰਵਾਣੇ ਦੀ ਭੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਸੱਪ ਨੂੰ ਰੱਸੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਵਰਤਣ ਵਾਲੇ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਤੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹਜਾਰ ਵਾਰ ਸੋਚਣ।ਉਪਰੋਕਤ ਅਲੌਕਿਕ ਵਰਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਰਬਤ ਦੇ ਭਲੇ ਵਾਲੇ ਮਹਾਨ ਸੰਕਲਪ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ “ਚੱਲਕੇ ਆਏ ਨੂੰ ਦੇਗ ਅਤੇ ਚੜ੍ਹਕੇ ਆਏ ਨੂੰ ਤੇਗ”, “ਮਜਲੂਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਜਰਬਾਣੇ ਦੀ ਭੱਖਿਆ” ਵਰਗੇ ਕਹਾਵਤਾਂ ਬੋਲੇ ਵੀ ਸਿੱਖ ਦੇ ਰੋਜਮਰਾਂ ਜੀਵਨ ਦੇ ਮੁਢਲੇ ਅਸੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ।  ਸੋ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਸਰਬਤ ਦੇ ਭਲੇ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਤੋ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਖਤਰਾ ਨਹੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੇ “ਕਿਰਤ ਕਰੋ ਨਾਮ ਜਪੋ ਅਤੇ ਵੰਡ ਛਕੋ” ਦੇ ਫਲਸ਼ਫੇ ਤੋ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ,ਬਲਕਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੋ ਅਜਾਦ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਤੋ ਬੇਹੱਦ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਪਦੀਆਂ ਅਤੇ ਰੜਕਦੀਆਂ ਹਨ,ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਰਗੀ ਸਰਬ ਸਾਂਝੀਵਾਲਤਾ ਦੀ ਮੁਦੱਈ ਕੌਂਮ ਨੂੰ ਪਾਟੋ ਧਾੜ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਕਮਜੋਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਧੁਰ ਅੰਦਰ ਤੱਕ ਲਹਿ ਚੁੱਕੇ ਛੇਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦੇ ਅਜਾਦ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਸਿਧਾਂਤਹੀਣ ਕਰਕੇ ਮਾਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।ਲਿਹਾਜ਼ਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਹਰ ਸੰਸਥਾ,ਹਰ ਜਥੇਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਧੜੇਬੰਦੀ ਸੱਤਵੇਂ ਅਸਮਾਨ ਤੇ ਪੁੱਜੀ ਹੋਈ ਪਰਤੀਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਅਜਿਹੇ ਸਮੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪਰਚਾਰਕ ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਢੱਡਰੀਆਂ ਵਾਲਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਪੇਸ਼ ਹੋਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਭੁੱਲਾਂ ਦਾ ਪਛਚਾਤਾਪ ਕਰਨਾ  ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਵੱਲੋਂ ਕੰਠ  ਲਾਉਣ ਵਾਲੀ ਰਵਾਇਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੇਵਾ ਲਾਉਣ ਉਪਰੰਤ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਪਰਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਹਦਾਇਤ ਨੂੰ ਪੰਥਕ ਏਕਤਾ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ੁਭ ਸਗਨ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਭਾਵੇਂ ਅਜਿਹੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਬਣਦੀ ਹੈ,ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਫੈਸਲੇ ਨਾ ਹੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੋ ਪਰੇਰਤ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਿਰਸੇ ਵਾਲੇ ਸਾਧ ਦੀ ਮੁਆਫੀ ਵਾਂਗ ਦੰਭੀ  ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।ਏਥੇ ਭੁੱਲਾਂ ਬਖਸ਼ਾਉਣ ਵਾਲਾ ਵੀ ਦਿਲ ਚੋ ਮੈਲ ਕੱਢ ਕੇ ਇੱਕ ਨਿਮਾਣੇ ਸਿੱਖ ਵਜੋਂ ਆਵੇ ਅਤੇ ਮੀਰੀ ਪੀਰੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਕਾਰ ਛੇਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦੇ ਅਸਥਾਨ ਤੋ ਫੈਸਲੇ ਸੁਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਜਥੇਦਾਰ ਵੀ ਦੰਭੀ ਨਹੀ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ। ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਦੋ ਵੇਲਿਆਂ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਵਿੱਚ “ਖਾਲਸੇ ਜੀ ਕਾ ਬੋਲ ਬਾਲਾ” ਮਹਿਜ ਕੋਈ ਰੌਲ਼ਾ ਰੱਪਾ ਨਹੀ ਬਲਕਿ ਮੁਕੰਮਲ ਹਲੇਮੀ ਰਾਜ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਹੈ,ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੌਂਮ ਏਕਤਾ ਤੋ ਬਗੈਰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੌਂਮੀ ਏਕਤਾ ਲਈ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੋ ਪਵਿੱਤਰ ਅਤੇ ਯੋਗ ਅਸਥਾਨ ਕੋਈ ਹੋਰ ਹੋ ਨਹੀ ਸਕਦਾ। ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਦੀ ਪਾਟੋਧਾੜ ਇਸ ਵੇਲੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੋ ਅਜਿਹੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਅਤੇ ਹੁਕਮਨਾਮਿਆਂ ਦੀ ਹੀ ਮੰਗ ਕਰਦੀ ਹੈ,ਜਿਹੜੇ ਕੌਂਮ ਦੀ ਦੁਰਗਤੀ ਨੂੰ ਠੱਲ ਪਾ ਸਕਣ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਪਾਟੋਧਾੜ ਨੂੰ ਏਕਤਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੋਣ। ਜਿੰਨਾਂ ਫੈਸਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੰਭ,ਫਰੇਬ ਭਾਰੂ ਹੋਣਗੇ ਉਹ ਫੈਸਲੇ ਨਾ ਹੀ ਪੰਥ ਪਰਵਾਂਣਤ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਗੁਰੂ ਦਰ ‘ਤੇ ਸਵੀਕਾਰੇ ਜਾਣਗੇ। ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬਾਨ ਕਿਸੇ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਕਰਿੰਦੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਹੀ ਵਿਚਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ, ਬਲਕਿ ਕੌਂਮ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਆਗੂ ਬਣਕੇ ਜਿਹੜੇ ਫੈਸਲੇ ਕਰਨਗੇ ਉਹ ਕੌਂਮ ਵਿੱਚ ਸਲਾਹੇ ਜਾਣਗੇ,ਪਰੰਤੂ ਇਹ ਵੀ ਅਟੱਲ ਸਚਾਈ ਹੈ ਜੇਕਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨਾਲੋਂ ਆਕਾ ਵੱਡਾ ਜਾਪੇਗਾ ਤਾਂ ਨਿਛਚੇ ਹੀ ਗੁਰੂ ਦੇ ਦਰ ਤੋ ਸਜ਼ਾ ਦੇ ਭਾਗੀਦਾਰ ਹੋਣਗੇ। ਅਜਿਹਾ ਪਿਛਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਦਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।ਸੋ ਆਸ ਕਰਨੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਂਨ ਗੁਰੂ ਆਸ਼ੇ ਦੇ ਧਾਰਨੀ ਹੋਕੇ ਵਿਚਰਨਗੇ ਅਤੇ ਕੌਂਮ ਵਿੱਚ ਪਈਆਂ ਆਪਸੀ ਵਿੱਥਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਕੇ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਵੱਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਦੇ ਸਫਲ ਉਪਰਾਲੇ ਕਰਨਗੇ।
ਬਘੇਲ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ
99142-58142

ਯੁੱਧ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਹੀ ਸਹੀ ਪਰ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵੱਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਵੱਡੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮਾਗਮ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਮੰਗ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਨਸ਼ਾ ਤਸਕਰਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣ ਸਬੰਧੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਵਾਲੇ ਵੱਡੇ ਫਲੈਕਸ ਬੋਰਡ ਹਰ ਸਹਿਰ  ਦੇ ਹਰ  ਚੌਂਕ ਵਿੱਚ  ਲਾਏ ਗਏ ਹਨ।ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਿਕਰਯੋਗ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਚੰਗੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਹੈ,ਪਰ ਨਸ਼ਾ ਤਸਕਰਾਂ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ  ਸਿਆਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਮਜਬੂਤ ਗੱਠਜੋੜ ਨੇ ਇਮਾਨਦਾਰ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਮੁਲਾਜਮਾਂ ਦੀ ਸਬੀ ਨੂੰ ਵੀ ਦਾਗੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ,ਲਿਹਾਜਾ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਤੇ ਵੀ ਸਵਾਲੀਆ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲੱਗਣ ਲੱਗੇ ਹਨ।ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਖੋਲਦੇ ਹੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਵੀਡੀਓ ਜਾਂ ਲਿਖਤੀ ਪੋਸਟਾਂ  ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹੜੀਆਂ ਹਰ ਇਨਸਾਫ ਪਸੰਦ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਪਰੇਸਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਸ਼ੇੜੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਲੁੱਟ ਖੋਹ ਕਰਨ, ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਪੈਸਿਆਂ ਖਾਤਰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਜੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟ ਮਾਰ ਕਰਨ, ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਜਾਨ ਤੋ ਮਾਰਨ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਵਾਰਦਾਤਾਂ ਅਤੇ ਨਸ਼ਾ ਤਸਕਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਨਸ਼ਾ ਬੰਦ ਕਰਵਾਉਂਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਡਰਾਉਣ ਧਮਕਾਉਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਝੂਠੇ ਪੁਲਿਸ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਪੋਸਟਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਤਰਾਸਦੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਪਿਛਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਤਰਾਂ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਆਲੋਚਨਾਤਮਿਕ ਸਵਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ  ਤੇ ਝੂਠੇ ਪਰਚੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਾਨਸਾ ਵਿੱਚ ਪਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਝੋਟਾ ਨਾਮ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਨਸ਼ਿਆਂ  ਖਿਲਾਫ ਸਲਾਹੁਣਯੋਗ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਗਲਤ ਠਹਿਰਾ ਕੇ ਪੁਲਿਸ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰਕੇ ਜੇਲ੍ਹ ਭੇਜਣ ਅਤੇ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਏ ‘ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨੁਕਤਾਚੀਨੀ ਕਰਨ ਬਦਲੇ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ ਮਾਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਲੀ ‘ਤੇ ਝੂਠਾ ਪਰਚਾ ਦਰਜ ਕਰਕੇ ਜੇਲ ਭੇਜਣ ਤੱਕ  ਅਤੇ ਉਸ ਤੋ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇਹ ਵਰਤਾਰੇ ਵਾਪਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇਸ ਫਾਸੀਵਾਦੀ ਵਤੀਰੇ ਵਿਰੁੱਧ ਭਾਵੇਂ ਸਮੂਹ ਭਰਾਤਰੀ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਅਵਾਜ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ ਵੀ ਜਾਦੀ ਹੈ,ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਵਤੀਰਾ ਫਿਰ ਵੀ ਜਿਉਂ ਦਾ ਤਿਉਂ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਹਿਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬੁਰਾਈ  ਨਹੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਇਹ  ਅਜਿਹੀ ਪਹਿਲੀ ਸਰਕਾਰ ਬਨਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ,ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੀ ਜੁਬਾਨ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਅਜਿਹੇ ਹਥਕੰਡੇ ਅਪਣਾਏ,ਜਿਹੜੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦਾ ਘਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕਲੰਕਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ।ਇਹ ਕੋਈ ਝੂਠ ਨਹੀ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਪਰਚਿਆਂ ਦੀ ਦਹਿਸਤ ਵਿੱਚ ਜਿਉਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਕੇ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ,ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਉਸ ਤੋ ਵੀ ਅੱਗੇ ਜਾਂਦੀ ਪਰਤੀਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਨੂੰ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦਾ ਚੌਥਾ ਥੰਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,ਪਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਇਸ ਥੰਮ ਨੂੰ ਜੜ ਤੋਂ ਖੋਖਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ,ਤਾਂ ਇਹ ਸਮਝ ਲਓ ਤੁਹਾਡੀ ਜੁਬਾਨ ਨੂੰ ਜਿੰਦਰੇ ਉਸ ਤੋ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ  ਲਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ।ਪੱਤਰਕਾਰ ਦੀ ਜੁਬਾਨ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ,ਲੋਕਾਈ ਦੀ ਜੁਬਾਨ ਦਾ ਬੰਦ ਹੋਣਾ। ਫਿਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅਵਾਜ਼, ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਨਹੀ ਬਚੇਗਾ। ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਏ ਨੇ ਹਰ ਇੱਕ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਜਿਸਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਸਮਾਰਟ ਫੋਨ ਹੈ ਉਹਨੂੰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਬਤੌਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਿਚਰਦੇ  ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ,ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਮ ਹੀ ਨਹੀ ਹੁੰਦਾ।ਸੋ ਇਸ ਰੁਝਾਨ ਨੇ ਵੀ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਨੂੰ ਬਿਨਾ ਸ਼ੱਕ ਵੱਡੀ ਢਾਹ ਲਾਈ ਹੈ। ਭਾਂਵੇ ਇਹਦੇ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਹੀ ਨਹੀ ਸਮੁੱਚੀਆਂ ਰਾਜਨੀਤਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਹੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ,ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਜਿਆਦਾ ਨਿੰਦਣਯੋਗ ਰਹੀ ਹੈ।।ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ  ਹੋਰਾਂ ਵੱਲੋਂ  ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਪ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਨਣ ਤੋ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਜਲਸਿਆਂ ਵਿੱਚ,ਰੈਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੇ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਪਾਠ ਪੜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਨੀਤਕ ਲੋਕ ਜਦੋ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ,ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਵਾਲ ਕਰਨੇ ਤੁਹਾਡਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ।ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜਾਰੀ ਤੇ ਸਵਾਲ ਚੁੱਕਣੇ ਤੁਹਾਡਾ  ਅਧਿਕਾਰ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਰਜ ਵੀ,ਇਸ  ਲਈ ਜਦੋ ਰਾਜਨੀਤਕ ਆਗੂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ,ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਘੇਰ ਕੇ ਸਵਾਲ ਜਰੂਰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਰੋ,ਪਰ ਹੁਣ ਜਦੋ ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰ ਪੂਰਨ ਬਹੁਮੱਤ ਨਾਲ ਆਪ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣੀ  ਹੋਈ ਹੈ,ਉਦੋਂ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਆਪਣੇ ਵੱਲੋਂ  ਹੀ ਸੁਝਾਏ  ਹੋਏ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਤੋ ਭੱਜਣ  ਹੀ ਨਹੀ ਲੱਗੇ,ਬਲਕਿ ਸਵਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਤੇ ਝੂਠੇ ਪਰਚੇ ਦਰਜ ਕਰਕੇ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ,ਤਾਂ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਾ ਕਰੇ। ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 75 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰ ਅਜਿਹੀ  ਕੋਈ ਸਰਕਾਰ ਨਹੀ ਬਣੀ,ਜਿਸਨੇ ਲੋਕ ਹਿਤਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ,ਜਾਂ ਸੂਬੇ ਦੇ ਹਿਤਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਪ੍ਰਤੀ ਬਚਨਵੱਧਤਾ ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇ,ਬਲਕਿ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰ ਅਜਿਹੇ ਮੌਕੇ ਵੀ ਆਏ ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜੁਆਨੀ ਨੂੰ ਕੋਹ ਕੋਹ ਕੇ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ।ਅਜਿਹੇ ਦਮਨ 70,71 ਤੋ ਸੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 95 ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਚੱਲਦੇ ਰਹੇ,ਜਦੋਕਿ ਲੁਕਵੇਂ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇ ਤੱਕ ਵੀ ਚੱਲਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁਣ ਹੋਰ ਵੀ ਭਿਅਨਕ ਹੱਥਕੰਡੇ ਵਰਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੰਜ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਕੁੱਖਾਂ ਨੂੰ  ਬੰਜਰ ਬਨਾਉਣ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਭਿਆਨਕ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦੀ ਵੱਲ ਲਿਜਾ  ਰਹੀ ਹੈ।ਜਦੋਕਿ ਇਸ ਮਾਰੂ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ  ਖਿਲਾਫ਼ ਆਵਾਜ ਚੁੱਕਣ ਵਾਲਿਆਂ ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਝੂਠੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤਾਹਿਤ ਪਰਚੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀ ਮੋਗਾ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਸ਼ਾ ਛਡਾਊ ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇਸ ਕਰਕੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਵਰਗੇ ਸੰਗੀਨ ਅਤੇ  ਗੈਰ ਇਖਲਾਕੀ ਇਲਜਾਮਾਂ ਤਹਿਤ ਪਰਚਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ,ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਦਲਦਲ ਵਿੱਚ ਗਲੇ ਤੱਕ ਖੁਭੀ ਇੱਕ 17 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਨਾਬਾਲਗ ਬਾਲੜੀ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਜਨਤਕ ਕਰਕੇ ਜਿੱਥੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਸ਼ਿਆਂ ਖਿਲਾਫ ਚਲਾਈ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਚੁਰਾਹੇ ਭਾਂਡਾ ਭੰਨਣ ਦੀ ਹਿਕਾਮਤ ਕੀਤੀ ਸੀ,ਓਥੇ ਉਸ ਬਾਲੜੀ ਨੂੰ ਇਸ ਦਲਦਲ ਵਿੱਚੋਂ ਕੜਢਣ ਦੇ ਯਤਨ ਅਰੰਭ  ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।ਮੋਗਾ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਖੜਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਸਰਕਾਰ ਦੇ “ਯੁੱਧ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ” ਮੁਹਿੰਮ ਤੇ ਸਵਾਲ ਉੱਠਣੇ ਸੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ੍ਰ ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਨੂੰ ਇਸ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾਉਣ ਲਈ ਸੁਹਿਰਦ ਹੋਣ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੈ। ਲੋਕ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਅਜਿਹੇ ਮੰਦਭਾਗੇ ਰੁਝਾਨ ਦੀ ਇਸ ਕਰਕੇ ਵੀ ਮੁੱਖ ਦੋਸੀ  ਗਰਦਾਨੀ ਜਾਵੇਗੀ,ਕਿਉਂਕਿ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਹੀ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਵਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਜਾਚ ਸਿਖਾਈ ਹੈ।
ਬਘੇਲ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ
99142-58142

ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਇਸ ਸਮੇ ਸਭ ਤੋ ਵੱਧ ਜੱਗ ਹਸਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।ਇਹਦੇ ਲਈ ਖੁਦ ਸਿੱਖ ਹੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ,ਕੋਈ ਬਾਹਰਲਾ ਨਹੀ ਹੈ।ਤਖਤ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੇ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤੀ ਹਮੇਸਾਂ ਸ਼ਰਮਸ਼ਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਹੈ।ਲੰਮੇ ਸਮੇ ਤੋ ਸਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ  ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਧੜੇ ਦਾ ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਤੇ ਵੀ ਕਬਜਾ ਚੱਲਿਆ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ,ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਰਤ ਕੇ ਬਾਦਲ ਧੜਾ ਹਮੇਸਾਂ ਸਿੱਖ ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੇ ਭਾਰੂ ਰਹਿੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਪਰੰਤੂ 2015 ਤੋ ਜਦੋ ਤੋ ਅਕਾਲੀ ਦਲ  ਭਾਜਪਾ ਗੱਠਜੋੜ ਦੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਸਮੇ ਧੰਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀਆਂ ਬੇਅਦਬੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰ ਇੱਕ ਗਿਣੀ ਮਿਥੀ ਸਾਜਿਸ਼ ਤਹਿਤ ਚੱਲਿਆ,ਉਸਤੋ ਬਾਅਦ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਉਕਤ ਧੜੇ ਦੀ ਪੁੱਠੀ ਗਿਣਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ।ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇ ਤੱਕ ਪੁੱਜਦਿਆਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋ ਵੱਡਾ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਮੰਨੇ ਜਣ ਵਾਲੇ ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਵਜੂਦ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚੋਂ ਹਾਸੀਏ ਤੇ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਇਹਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਨਹੀ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਭਾਰੂ ਹੋ ਗਈ,ਬਲਕਿ ਇਹਦਾ ਕਾਰਨ ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਪੰਥਕ ਹਿਤਾਂ ਨੂੰ ਤਿਲਾਂਜਲੀ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਤੋ ਵੀ ਬੇਮੁੱਖ ਹੋਣਾ ਹੈ,ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਪੰਥ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਾ ਜਮਾਤ ਸਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੋ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਮੋਹ ਭੰਗ ਹੋ ਗਿਆ,ਲਿਹਾਜ਼ਾ ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਬਦਲਵੇਂ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਂਨ ਚੜ੍ਹ ਗਈ।ਬੇਹੱਦ ਮਾੜੇ ਹਾਲਤਾਂ ਚੋ ਗੁਜਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ  ਕਿਉਂਕਿ ਸਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ  ਕਮੇਟੀ ਤੇ ਵੀ ਇਹੋ ਧੜਾ ਕਾਬਜ਼ ਹੈ,ਇਸ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਹੋਰ ਧੜਾ ਆਪਣੇ ਪੈਰ ਪਸਾਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਾ ਹੋ ਸਕਿਆ।ਇਸ ਤੋ ਇਲਾਵਾ ਪੰਥ ਹਿਤੈਸੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਥਕ ਧੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖਤਰਨਾਕ ਹੱਦ ਤੱਕ ਵੰਡੀਆਂ ਹੀ ਨਹੀ ਪਈਆਂ ਹੋਈਆਂ,ਬਲਕਿ ਖਾਨਾਜੰਗੀ ਵਾਲਾ ਮਹੌਲ ਵੀ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਇਹ ਵਰਤਾਰਾ ਪੰਥ ‘ਤੇ ਹਮੇਸਾਂ ਭਾਰੂ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਪੰਥ ਦੀ ਆਪਸੀ ਪਾਟੋਧਾੜ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਹੀ ਸਮੁੱਚੀਆਂ ਸਿੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ,ਸਿੱਖ ਸਿਧਾਤਾਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਅਜਾਦ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਸਰਬ ਉੱਚ ਸੰਸਥਾ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮਾਣ ਮਰਿਯਾਦਾ ਦਾ ਘਾਣ ਹੁੰਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਸਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ‘ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਧਿਰ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਮੁਫਾਦਾਂ ਲਈ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੂੰ ਵਰਤਦੀ ਹੀ ਨਹੀ ਆ ਰਹੀ ਬਲਕਿ ਸਮੇ ਸਮੇ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬਲੀ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ।ਜਿਸ ਸਰਬ ਉੱਚ ਅਸਥਾਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੇਵਾਦਾਰ ਨੇ ਕੌਂਮ ਨੂੰ ਅਗਵਾਈ ਦੇਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ,ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਰੁਤਬੇ ਪਦਾਰਥ ਅਤੇ ਸੁਆਰਥ ਦੇ ਲੋਭ ਲਾਲਚ ਵਿੱਚ ਲਬੇੜ ਕੇ ਬੌਨੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।ਲੰਘੀ ਦੋ ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਆਏ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਫਸੀਲ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋ ਬਾਅਦ ਜਿਸਤਰਾਂ ਇਸ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਵਕਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਾਮੱਤੇ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਰੋਲ਼ਿਆ ਗਿਆ ਹੈ,ਉਹ ਬੇਹੱਦ ਮੰਦਭਾਗਾ ਅਤੇ ਕੌਂਮੀ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਹੋਰ ਧੁੰਦਲਾ ਹੋਣ ਵੱਲ ਇਸਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਕਾਬਜ ਧੜਾ ਜਿਸਤਰਾਂ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬੇਇਜਤ ਕਰਕੇ ਅਹੁਦਿਆਂ ਤੋ ਪਾਸੇ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਜੱਗ ਹਸਾਈ ਤਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੀ ਹੈ,ਪਰ ਉਸ ਤੋ ਵੀ ਵੱਧ ਸਿੱਖ ਹਿਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੋਣ ਦੇ ਖਤਰੇ ਮੰਡਰਾਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।ਕੇਂਦਰੀ ਤਾਕਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ,ਜਿਸ  ਨਾਲ ਕੌਂਮ ਦੀ ਤਾਕਤ ਮਲ਼ੀਆਮੇਟ ਹੋ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਹ ਸਦੀਆਂ ਤੱਕ ਗੁਲਾਮੀ ਕੱਟਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਰਹੇ।ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀ ਸਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਕਿਨਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਜਥੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਆਹੁਦਿਆਂ ਤੋ ਹਟਾ ਕੇ ਨਵੇਂ ਜਥੇਦਾਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ।ਪ੍ਰੰਤੂ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਜਥੇਦਾਰ ਵਜੋਂ ਤਖਤ ਸ੍ਰੀ ਕੇਸ਼ਗੜ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਭਾਈ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਗੜਗੱਜ ਨੂੰ ਸੇਵਾ ਸੌਪ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਿੰਘ  ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਅਤੇ ਨਿਯੁਕਤੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ  ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਵਿਰੋਧ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਧੜੇ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਕੋਈ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਾ ਕੀਤੀ।ਸਭ ਤੋ ਵੱਧ ਵਿਰੋਧ ਜਿਤਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ ਚੌਕ ਮਹਿਤਾ ਸਾਮਲ ਸਨ।ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ  ਸਿੱਖਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੁੱਝ ਸਮਾ ਪਾਕੇ ਜਥੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ  ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਏਸੇਤਰਾਂ ਹੀ ਮੌਜੂਦਾ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਜਥੇਦਾਰ ਦੀ ਕਾਰਜਸ਼ੈਲੀ ਨੇ ਵੀ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਵਿਰੋਧ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਈ ਹੈ,ਪਰ ਕਾਬਜ ਧਿਰਾਂ ਸਾਇਦ ਇਹ ਵੀ ਨਹੀ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ।ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਜਥੇਦਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਾ-ਪਰਵਾਨ ਹੈ,ਜਿਹੜਾ ਪੰਥਕ ਰਹੁਰੀਤਾਂ ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਹੁਣ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਜਾਪ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਹੁਣ ਵੀ ਟਰਾਇਲ ਵਾਸਤੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇਕੇ ਕਾਇਆ ਜਥੇਦਾਰ ਵੀ ਫਿੱਟ ਨਹੀ ਬੈਠ ਰਿਹਾ।ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਗੱਲ ਹੋਰ ਵੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪੁਰਾਤਨ ਸਿੱਖਾਂ ਅੰਦਰ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਕੌਮ ਦੀ ਹੋਣੀ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਧੜੇ ਵੱਲੋਂ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਪੰਥ ਤੇ ਥੋਪੇ ਨਹੀ ਸਨ ਜਾਂਦੇ ਬਲਕਿ ਸਰਬਤ ਖਾਲਸਾ ਸੱਦ ਕੇ ਗੁਰਮਤੇ ਕੀਤੇ, ਵਿਚਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੋ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਫੈਸਲੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਵੱਲੋਂ ਕੌਂਮ ਤੇ ਨਹੀ ਸਨ ਥੋਪੇ ਜਾਂਦੇ,ਬਲਕਿ ਉਹ ਵੀ ਪੰਜ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨ ਆਪਸੀ ਸਲਾਹ ਮਸ਼ਬਰਾ ਕਰਨ ਤੋ ਬਾਅਦ ਹੀ ਮੁੱਖ ਜਥੇਦਾਰ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਇਸ ਹੁਕਨਾਮੇ ਨੂੰ ਕੌਂਮ ਲਈ ਜਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ,ਭਾਵ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਚਲਾਈ ਪੰਚ ਪ੍ਰਧਾਨੀ ਪ੍ਰਥਾ ਤੇ ਪੂਰਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਹਿਰਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ,ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੰਥ ਵੀ ਖਿੜੇ ਮੱਥੇ ਪਰਵਾਨ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੰਸਥਾ ਪੰਥ ਲਈ ਸਰਬ ਉੱਤਮ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਇਹੋ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਮੌਕੇ ਛਲ ਕਪਟ ਵਾਲੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸਰਬ ਉੱਚ ਸੰਸਥਾ ਤੇ ਭਾਰੂ ਨਹੀ ਸੀ।ਪੁਰਾਤਨ ਹਾਲਾਤਾਂ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਜਦੋ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,ਤਾਂ ਪਿਛਲਾ ਸਭ ਕੁੱਝ ਸੁਪਨੇ ਵਾਂਗ ਹੀ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।ਉਸ ਮੌਕੇ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸਿੱਖੀ  ਸਿਧਾਤਾਂ ‘ਤੇ ਟਿਕੀ ਹੋਈ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹਾਕਮ ਵਜੋ ਜਾਣਿਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ੇਰ ਏ ਪੰਜਾਬ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਵੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਅਵੱਗਿਆ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ ਵਜੋਂ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਪੇਸ਼ ਹੋਕੇ ਨੰਗੇ ਪਿੰਡੇ ਕੋੜਿਆਂ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਭੁਗਤਣ ਲਈ ਨੀਵੀ ਪਾ ਕੇ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਖੜਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।ਪ੍ਰੰਤੂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ ਰਾਜਨੀਤੀ ਐਨੀ ਬੁਰੀ ਤਰਾਂ ਸਿੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਤੇ ਭਾਰੂ ਪੈ ਗਈ, ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦਾ ਮਲ਼ੀਆਮੇਟ ਹੋ ਗਿਆ।ਆਉਣ ਵਾਲੇ  ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਨੂੰ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਧੀ ਵਿਧਾਨ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਭਰਮਜਾਲ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਧੋਖਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਵੀ ਨਿਕਲ ਕੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ,ਉਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਵਿਧੀ ਵਿਧਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸਿੰਘ ਸਹਿਬਾਨ ਦੇ ਕਾਰਜ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਵੀ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਗੋਂਦਾਂ ਗੁੰਦੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ,ਤਾਂ ਕਿ ਕਾਬਜ ਧਿਰ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੋ ਦਸੰਬਰ ਵਾਲਾ ਸੰਤਾਪ ਹੰਢਾਉਣ ਦੀ ਨੌਬਤ ਆ ਹੀ ਨਾ ਸਕੇ।ਜਦੋਂਕਿ ਜਥੇਦਾਰਾਂ ਦਾ ਕਾਰਜ ਖੇਤਰ ਅਸੀਮਤ ਹੈ,ਉਹਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਦਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀ ਹੈ,ਪਰ ਕੁੱਤੀ ਪੀਂਹਦੀ ਹੈ ਕੁੱਤੇ ਚੱਟਦੇ ਹਨ,ਇੱਥੇ ਪੁੱਛਣ ਵਾਲਾ ਕੌਣ ਹੈ। ਇਸ ਤੋ ਇਲਾਵਾ ਖਬਰਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਹਨ ਕਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਜਥੇਦਾਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਸਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ,ਜਿਹੜਾ ਪਿਛਲੇ ਲੱਗਭੱਗ ਸਾਢੇ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਵਫਾਦਾਰ,ਦਮਦਮੀ ਟਕਸ਼ਾਲ ਚੌਂਕ ਮਹਿਤਾ ਦਾ ਨਜਦੀਕੀ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਦੇ ਆਗੂ ਡਾ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਹੈ। ਉਕਤ ਸਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਮੈਬਰ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਹੈ,ਜਿਹੜਾ 2016 ਵਿੱਚ ਜਦੋ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਮਸਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਧੰਨ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਸਰੂਪ ਅਗਨ ਭੇਟ ਹੋਏ ਸਨ,ਉਦੋ ਉਕਤ ਵਿਅਕਤੀ ਸਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਤਤਕਾਲੀ ਐਗਜੈਕਟਿਵ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ,ਜਿਸਨੂੰ ਪੂਰੀ ਦੀ ਪੂਰੀ ਐਗਜੈਕਟਿਵ ਸਮੇਤ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੋ ਇਸ ਵੱਡੀ ਅਣਗਹਿਲੀ ਲਈ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਐਗਜੈਕਟਿਵ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਵੀ ਲਾਈ ਗਈ ਸੀ।ਭਾਵੇ ਭੁੱਲ ਬਖਸ਼ਾ ਲਈ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਉਕਤ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਮੇਤ ਸਮੁੱਚੀ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।ਭਾਵੇਂ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਇਹ ਕੋਈ ਭੁਲੇਖਾ ਨਹੀ ਰਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਲੋਕ ਅਜਿਹਾ ਕੀਹਦੇ ਲਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ,ਫਿਰ ਵੀ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਬੇਹੱਦ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਤੋ ਬੇਮੁੱਖ ਹੋ ਕੇ ਸਿੱਖੀ  ਸਿਧਾਤਾਂ ਨੂੰ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠ ਲਿਤਾੜਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਉਹਨਾਂ ਕੌਂਮ  ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹੜੀਆਂ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਦੀ ਵੱਖਰੀ ਹੋਂਦ ਹਸਤੀ ਨੂੰ ਮਿਟਾ ਕੇ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦਾ ਅੰਗ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਯਤਨਸ਼ੀਲ ਹਨ।ਜਿੰਨੀ ਦੇਰ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਆਪਣੀ ਨਿਆਰੀ ਹੋਂਦ ਹਸਤੀ ਦੀ ਸਲਾਮਤੀ ਲਈ ਫਿਕਰਮੰਦ ਨਹੀ ਹੁੰਦਾ ਓਨੀ ਦੇਰ  ਇਹ ਵਰਤਾਰੇ ਵਾਪਰਦੇ ਰਹਿਣਗੇ।
ਬਘੇਲ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ
99142-58142

ਲੰਘੀ ਦੋ ਦਸੰਬਰ 2024 ਤੋ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇ ਤੱਕ ਜੋ ਵਰਤਾਰਾ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਹਿਬ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਦਰਮਿਆਨ ਵਰਤਦਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ,ਉਹਨੇ ਬਹੁਤ ਕੁੱਝ ਅਜਿਹਾ ਸਪੱਸਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ,ਜਿਸ ਦੇ  ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਅੰਦਰ ਲੰਮੇ ਸਮੇ ਤੋ ਦੁਬਿਧਾ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ।ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਭਰਮ ਭੁਲੇਖੇ ਸਿੱਖਾਂ ਅੰਦਰ ਪਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ।ਸਭ ਤੋ ਵੱਡ ਭੁਲੇਖਾ ਇਹ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਸਮੇਤ ਪੰਜੇ ਤਖਤਾਂ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਉਣ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਸਿਰਫ ਤੇ ਸਿਰਫ ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਕੋਲ ਹਨ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਦੇ ਅਧੀਨ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 25 ਦਾ  ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਇਹ ਦਰਸਾਉਣ ਦੀ ਸਫਲ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੂੰ ਲਗਾਉਣ,ਹਟਾਉਣ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਜਾਂਚ ਪੜਤਾਲ ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਅੰਤ੍ਰਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਕਨੂੰਨ ਦਾ ਹਊਆ ਖੜਾ ਕਰਕੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਆਹਲਾ ਕਮਾਂਨ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸ੍ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਪਿਛਲੇ 40,50 ਸਾਲਾਂ ਤੋ ਸਿੱਧੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਮੁਫਾਦਾਂ ਲਈ ਵਰਤਦੇ ਆਏ ਹਨ।ਇਹ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਨਹੀ ਮਿਲ ਸਕੀ,ਜਿਹੜੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਪੰਥਕ  ਰਵਾਇਤਾਂ ਦੀ ਪਹਿਰੇਦਾਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੋਵੇ।ਬਲਕਿ  ਬੜੀ ਚਲਾਕੀ ਦੇ ਨਾਲ ਅਜਿਹੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਥੋਪ ਦਿੱਤੀ ਗਈ,ਜਿਸ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਨਾਲ ਵਫਾਦਾਰੀਆਂ ਪਾਲਦਿਆਂ ਸਿੱਖੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦਾ ਰੱਜ ਕੇ ਘਾਣ ਕੀਤਾ,ਕਰਵਾਇਆ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਮੀਰੀ ਪੀਰੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਅਜਾਦ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਤਹਿਸ ਨਹਿਸ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਅੰਦਰਲੇ ਕੌਂਮੀ ਜਜ਼ਬੇ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਨੂੰ ਲੰਮੀ ਗੁਲਾਮੀ ਵੱਲ ਧੱਕਣ ਦੇ ਗੁਨਾਹਗਾਰ ਬਣੇ। ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਸੱਤਾ ਨੂੰ ਸੁਰਖਿਅਤ ਕਰਨ ਖਾਤਰ ਕੇਂਦਰੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦੇ ਹੱਥਠੋਕੇ ਬਣਕੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਆਪੀ  ਸਤਿਕਾਰਿਤ ਪਦਵੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮੁਲਾਜਮ ਬਣਾ ਕੇ ਪੈਰਾ ਹੇਠ ਰੋਲ਼ਿਆ।ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਹਿਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਗੈਰ ਸਿਧਾਂਤਕ ਹੁਕਮਨਾਮੇ ਜਾਰੀ ਕਰਵਾਏ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਹਰ ਉਹ ਯਤਨ ਕੀਤਾ,ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਲ ਸਿੱਖੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪੁੱਜਦੀ ਹੋਵੇ।ਸਿਰਸੇ ਵਾਲੇ ਸਾਧ ਨੂੰ ਬਗੈਰ ਮੰਗੇ ਮੁਆਫੀ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ ਸਿੱਖੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੇ ਘਾਣ ਦੀ ਸਿਖਰ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।ਜੂਨ 2015 ਵਿੱਚ ਮਰਹੂਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਅਤੇ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ,ਭਾਜਪਾ ਗੱਠਜੋੜ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਮੇ ਸੁਰੂ ਹੋਈਆਂ ਧੰਨ ਧੰਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀਆਂ ਬੇਅਦਬੀਆਂ, ਇਨਸਾਫ ਮੰਗਦੇ ਨਿਹੱਥੇ ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸਿਰਸੇ ਵਾਲੇ ਸਾਧ ਦੀ ਮੁਆਫੀ ਵਾਲੇ ਹੁਕਮਨਾਮੇ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇ ਤੱਕ ਪੁੱਜਦਿਆਂ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਗਲ਼ੀਆਂ ਦੇ ਕੱਖਾਂ ਵਾਂਗ ਰੋਲ਼ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ।ਇਹ ਸਾਰਾ ਵਰਤਾਰਾ ਉਸ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਕਾਰਨ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੋਇਆ,ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਸੱਤਾ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਅਸਲੋਂ  ਹੀ ਭੁੱਲ ਚੁੱਕਾ ਸੀ।ਜਦੋ ਪਾਣੀ ਸਿਰ ਤੋ ਲੰਘ ਗਿਆ ਤਾਂ ਅਖੀਰ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ  ਨੇ ਫੈਸ਼ਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਪਰੋਕਤ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਨੂੰ ਕਬੂਲ ਕਰਕੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੋ ਤਨਖਾਹ ਲਗਵਾ ਕੇ ਸੁਰਖਰੂ ਹੋਇਆ ਜਾਵੇ।ਸੋ ਦੋ ਦਸੰਬਰ 2024 ਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੋ ਗੁਨਾਹ ਕਬੂਲ ਕਰਨ ਤੋ ਸਜ਼ਾ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੱਕ ਜਿਸਤਰਾਂ ਦਾ ਵਰਤਾਰਾ ਵਾਪਰਿਆ, ਉਸ ਨੇ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਲਾਹੀਏ ਅਕਾਲੀ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਅੰਦਰਲੀ ਖੋਟ ਨੂੰ ਪਰਗਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਦੋ ਦਸੰਬਰ 2024 ਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਅਕਾਲੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਦਾ ਅਸਲੀ ਚਿਹਰਾ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਿਆ।ਉਹ ਹੀ ਸਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਹੱਥ ਧੋਕੇ ਪੈ ਗਈ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਔਕਾਂਤ  ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੇ ਹੁਕਮ ਚਾੜ੍ਹਨ ਲੱਗੀ,ਜਿਹੜੀ ਅਜੇ ਕੁੱਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਤੱਕ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਸਰਬੋਤਮ ਮੰਨ ਰਹੀ ਸੀ।ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਏ ਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੀ  ਕਿਰਦਾਰਕੁਸ਼ੀ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਰਮਾਂ ਲਾਹ ਕੇ ਬਗੈਰ ਪੰਥ ਅਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕੀਤਿਆਂ ਕੀਤੀ ਗਈ।ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਕੇ ਸੁਰੂ ਕੀਤੀ ਭਰਤੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨੇ ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ  ਚਿੱਟੇ ਦਿਨ ਵਾਂਗ ਸਾਫ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਲਈ ਤਖਤ ਇਲਾਹੀ ਤਖਤਾਂ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੀ ਕਦਰ ਕੀਮਤ  ਸਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ  ਕਿਸੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਜਾਂ ਕਰਿੰਦੇ ਤੋ ਵੱਧ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਹੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਲੰਮੇ ਸਮੇ ਤੋ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਦੁਰ ਉਪਯੋਗ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦੇ ਅਣਦੇਖੀ ਦੇ ਮੱਦੇ ਨਜ਼ਰ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਲੰਮੇ ਅਰਸ਼ੇ  ਤੋਂ ਇਹ ਮੰਗ   ਕਰਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰਾਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤੀ ਸਬੰਧੀ ਪੁਰਾਤਨ ਖਾਲਸ਼ਾਈ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਧੀ ਵਿਧਾਨ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ,ਤਾਂ ਕਿ ਕੌਂਮ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਪਾਟੋਧਾੜ ਨੂੰ ਨੱਥ ਪਾਈ ਜਾ ਸਕੇ,ਪਰ ਸਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ  ਕਮੇਟੀ ‘ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਉਪਰੋਕਤ ਧੜੇ ਨੇ ਪੰਥ ਦੀ ਪੇਸ਼ ਨਹੀ ਜਾਣ ਦਿੱਤੀ।ਹੁਣ ਜਦੋ ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਮੇ ਤੋ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਵਿੱਚ ਫੁੱਟ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਤੋ ਅਲੱਗ ਹੋ ਗਿਆ।ਲਿਹਾਜ਼ਾ ਦੋ ਦਸੰਬਰ ਵਾਲਾ ਅਲੋਕਿਕ ਵਰਤਾਰਾ ਵਾਪਰਿਆ,ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਅੰਦਰ ਘਰ ਕਰੀ ਬੈਠੀ ਦੁਬਿਧਾ ਦੂਰ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਹੈ।ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਗੱਲ ਹੋਰ ਸਪੱਸਟ ਕਰਨੀ ਬੇਹੱਦ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਸਵਰਗੀ ਜਥੇਦਾਰ ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਟੌਹੜਾ ਤੋ ਛੁੱਟ ਮਰਹੂਮ ਸ੍ਰ ਪਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸਮਕਾਲੀ ਅਕਾਲੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਬ ਦੀ ਅਜਾਦ ਹੋਂਦ ਹਸਤੀ ਤੋ ਸਿੱਧੇ ਜਾਂ ਅਸਿੱਧੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੁਨਕਰ ਹੀ ਰਹੀ ਹੈ।ਬੀਤੇ ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਏ ਤੇ ਘੁਮ ਰਹੇ ਸਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਧਰਮ ਪਰਚਾਰ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕੀਤੇ 20 ਫਰਵਰੀ 1999 ਦੇ ਮਤਾ ਨੰਬਰ 1457 ਸਬੰਧੀ ਸਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ ਇਹ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬੀਬੀ ਜਗੀਰ ਕੌਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਮਤਾ ਨੰਬਰ 201 ਮਿਤੀ 30/3/1999 ਨੂੰ ਅਧਾਰ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ,ਜਿਸ ਰਾਹੀ ਧਰਮ ਪਰਚਾਰ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪੰਥਕ ਰਹੁ ਰੀਤਾਂ ਦੀ ਪੈਰਵੀ ਵਾਲੇ 20/02/1999 ਦੇ ਮਤੇ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਹੁਣ ਇੱਥੇ ਜਦੋ ਇਹ ਤਾਂ ਬਿਲਕੁਲ ਸਪੱਸਟ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਮੋਣੀ ਕਮੇਟੀ ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਧੜਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੀਮਤ ਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦ ਹਸਤੀ ਨੂੰ ਪਰਵਾਨ ਨਹੀ ਕਰਦਾ,ਉਦੋ 30/3/1999 ਵਾਲੇ ਬੀਬੀ ਜਗੀਰ ਕੌਰ ਦੇ ਮਤੇ ਦੇ ਜੱਗ ਜਾਹਰ ਹੋਣ ਤੋ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੀ ਭੁਲੇਖਾ ਸਿੱਖ ਮਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਹੀ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿ ਬਾਦਲਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧੀ ਧੜਾ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬਾਂਨ ਦੀ ਸਰਬ ਉੱਚਤਾ ਅਤੇ ਅਜ਼ਾਦ ਹਸਤੀ ਨੂੰ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਪਰਵਾਨ ਕਰੇਗਾ।ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਸਤਰਾਂ ਸਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ ਵੱਲੋਂ ਧਰਮ ਪਰਚਾਰ ਕਮੇਟੀ ਵਾਲੇ ਮਤੇ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਬੀਬੀ ਜਗੀਰ ਕੌਰ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵਾਲਾ ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਮਤਾ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਏ ਤੇ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ  ਇਸ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਪੋਸਟਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਕੇ ਇਹ ਦਰਸਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ,ਸੇਵਾ ਮੁਕਤੀ ਅਤੇ ਅਧੀਨਗੀ ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਕਾਰਜ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਉਸ ਤੋ  ਸਪਸਟ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਓਨੀ ਦੇਰ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮਾਣ ਮਰਿਯਾਦਾ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲੱਗਦੀ ਰਹੇਗੀ,ਜਿੰਨੀ ਦੇਰ  ਗੁਰਦੁਆਰਾ  ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ਼ ਸੱਤਾ ਦੇ ਲਾਲਚੀਆਂ ਤੋ ਖੋਹ ਕੇ ਗੁਰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਦੇਣ ਦੇ ਸਾਰਥਿਕ ਉਪਰਾਲੇ ਨਹੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।
ਬਘੇਲ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ
99142-58142

ਦੁਨੀਆਂ ਪੱਧਰ ਤੇ ਹਰ ਕੌਮ, ਹਰ ਮਜਹਬ ਅਤੇਹਰ ਫਿਰਕੇ ਦੇ ਜਾਗਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਕੌਮੀ ਨਾਇਕਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਲਿਖਦੇਆਏ ਹਨ। ਇਹ ਜਾਗਦੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਰਜ਼ ਵੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇਲੋਕ ਨਾਇਕਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਲਿਖਕੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਨਾਉਣ,ਤਾਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ’ਤੇ ਮਾਣ ਕਰ ਸਕਣ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਾਏਪੂਰਨਿਆਂ ਤੇ ਚੱਲਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਸਕਣ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਲੋਕ ਨਾਇਕ ਦੀ ਜੀਵਨ ਕਥਾਜਿਆਦਾਤਰ ਸਬੰਧਤ ਕੌਮ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਲੋਕ ਲਿਖਦੇ ਹਨ,ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਲਿਖਤ ਕਿਸੇਨਾਇਕ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਜੀਅ ਵੱਲੋਂ,ਉਹ ਵੀ ਉਹਦੀ ਔਲਾਦ ਵੱਲੋਂ ਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੇਟੀ ਵੱਲੋਂਲਿਖੀ ਗਈ ਹੋਵੇ,ਤਾਂ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਲਿਖਤ ਤਲਖ ਹਕੀਕਤਾਂ ਬਿਆਨ ਕਰੇਗੀ।ਸੱਚਾਈ ਦੇ ਇਰਦ ਗਿਰਦ ਹੀ ਰਹੇਗੀ। ਸੋ “ਚੁਰਾਏ ਗਏ ਵਰ੍ਹੇ” ਪੁਸਤਕ ਵੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇੱਕਅਜਿਹੇ ਕੌਮੀ ਨਾਇਕ ਸ੍ਰ ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦੀ ਸੱਚੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਉਹਸਖਸ਼ੀਅਤ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਜੂਨ 1984 ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਫੌਜੀ ਹਮਲੇ ਦੇ ਰੋਸਵਜੋਂ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਿਸ ਸਰਵਿਸ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਕੂਮਤੀ ਜਬਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰਹੋਏ। ਉਦੋਂ ਤੋ ਲੈ ਕੇ ਲਗਾਤਾਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਤਤਕਾਲੀ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਹਕੂਮਤਾਂਵੱਲੋਂ ਸਿੱਖਾਂ ਸਮੇਤ ਸਮੁੱਚੀਆਂ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਨਸਲੀਵਿਤਕਰੇ,ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀਆਂ ਅਤੇ ਜਬਰ ਦਾ ਡਟ ਕੇ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਬੇਖੌਫ਼,ਬੇਡਰ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨਾਲ ਅਜ਼ਾਦ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦੀ ਲੜਾਈਲੜਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਿਨਾ ਸ਼ੱਕ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਵਰਗ ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਦੀ ਰਹਿਨੁਮਾਈ ਨੂੰ ਕਬੂਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇਸ ਅਡੋਲ ਕੌਮੀ ਨਾਇਕਵੱਲੋਂ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਜੋ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਜਿਸਮਾਨੀਪਰੇਸਾਨੀਆਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਹੰਢਾਈਆਂ,ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲਰੌਚਕਤਾ ਅਤੇ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਦੀ ਗੁੜਤੀ ਦੇ ਕੇ ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘਮਾਨ ਦੀ ਬੇਟੀ ਪਵਿੱਤ ਕੌਰ ਨੇ ਸੰਨ 2014, 15 ਵਿੱਚ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇਆਉਣ ਦਾ ਹੌਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਜੂਨ 1984 ਦੇ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ’ਤੇ ਫੌਜੀ ਹਮਲੇ ਦੇ ਰੋਸਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਵੱਲੋਂ ਡਿਪਟੀ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਆਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫ਼ਾਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਾਲਾਤਾਂ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਕੋਈ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕੇਬਾਅਦ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਲਿਖੀ ਗਈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦਰਮਿਆਨ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਾਪਾ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਨੇ ਜਿਹੜੇ ਜੁਲਮ ਅਤੇ ਪਰੇਸਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਲੂਕ ਪਿੰਡਿਆਂ ’ਤੇ ਸਿੱਦਤ ਨਾਲਹੰਢਾਇਆ,ਉਹਨਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਕਹਿ ਰਹੀ ਹੈ ਪੁਸਤਕ “ਚਰਾਏ ਗਏ ਵਰ੍ਹੇ”’’।ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਜਿਸ ਤਰਤੀਬ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ  ਪਰਿਵਾਰਕ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰਵੀ ਤਰਤੀਬ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ,ਉਹਦੇ ਤੋਂ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੀਬਾ ਪਵਿਤ ਕੌਰ ਨੇ ਵਿਰਸੇ ਵਿੱਚੋਂਮਿਲੀ ਕਲਾਤਮਕ ਸੂਝ ਦਾ ਇੱਕ ਕਲਮਕਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਭਰਪੂਰ ਫਾਇਦਾ ਲਿਆ ਹੈ।ਲਿਹਾਜ਼ਾ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਰੌਚਿਕਤਾ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਅਕੇਵਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀ ਹੋਣ ਦਿੰਦੀ,ਬਲਕਿ ਅੱਗੇਤੋਂ ਅੱਗੇ ਜਾਨਣ ਦੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਲੇਖਿਕਾ ਨੇ ਭੂਮਿਕਾ ਦੇ ਅੰਦਰਤਰਨਤਾਰਨ ਦੀ ਚੋਣ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਗੱਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਕੇ ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਦੀ ਜੁਬਾਨੀ ਸਾਰਾ ਵਾਕਿਆਤਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਦੱਸਣ ਦਾ ਸਫਲ ਜਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਬੀਬਾ ਪਵਿਤ ਕੌਰ ਨੇ ਆਪ ਖੁਦ,ਆਪਣੇਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਲਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀਡਾਇਰੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਲਿਖੀ ਹੈ। ਲੇਖਿਕਾ ਨੇ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਸਪੱਸਟਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸ੍ਰ ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਨੂੰ ਹਕੂਮਤ ਫੌਜੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸ਼ੱਕਦੀਆਂ ਨਜਰਾਂ ਨਾਲ ਦੇਖਣ ਲੱਗੀ ਸੀ। ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ 6 ਅਤੇ 7 ’ਤੇ ਅਜਿਹੀ ਇੱਕ ਘਟਨਾਦਾ ਵੇਰਵਾ ਕੁੱਝ ਇਸਤਰਾਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ:-
ਜਦੋਂ 3 ਜੂਨ 1984 ਨੂੰ ਉਪਰੇਸਨ ਬਲਿਊ ਸਟਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਘਰਬੀਬੀ ਜੀ ਅਤੇ ਡੈਡ ਜੀ ਨਾਲ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਲਾਇਸੰਸ ਜਾਰੀ ਕਰਨਬਾਰੇ ਵਿਭਾਗੀ ਪੜਤਾਲ ਲਈ ਚੰਡੀਗੜ ਸੱਦਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨਕਿ ਮੈਂ ਹਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਸੀ ਆਈ ਡੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ,ਜਦਂੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੇਜ਼ ਤੇ ਪਿਆ ਫੋਨ ਵੱਜਿਆ। ਗਵਰਨਰਸੁਰੇਂਦਰ ਨਾਥ ਦੇ ਅਡਵਾਈਜ਼ਰ ਨੇ ਕਿਹਾ  ‘ਮਾਨ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੈ’ ਤੇ ਇਸ ਵੇਲੇ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਨਾਲ ਹੈ।’
‘ਇਹ ਸੰਭਵ ਨਹੀ ਸ੍ਰੀਮਾਨ ਜੀ’ ਆਈ ਜੀ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ।
‘ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਹੈ?’ ਦੂਜੇ  ਪਾਸਿਉਂ ਅਵਾਜ਼ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ।
ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਇਸ ਵੇਲੇ ਮੇਰੀ ਮੇਜ਼ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੀ ਬੈਠਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਮੈਂਤੁਹਾਨੂੰ ਯਕੀਨ ਦੁਆ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਭਿੰਡਰਾਂ ਵਾਲੇ ਨਾਲ ਨਹੀ ਹੈ। ਆਈ ਜੀ ਨੇ ਫੋਨਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਬੜੀ ਉੱਚੀ ਸੁਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ‘ਬੜੀ ਵਾਹਿਯਾਤ ਗੱਲ ਹੈ’ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਦੇਖਦੇਹੋਏ ਕਿਹਾ ‘ਇਹ ਤਾਂ ਹੱਦ ਹੈ ਜੁਲਮ ਦੀ,ਉਹ ਤੇਰੇ ਪਿੱਛੇ ਪਏ ਹੋਏ ਹਨ।’ਸੋ ਸਪੱਸਟ ਹੈ ਕਿ ਸ੍ਰਮਾਨ ਹਕੂਮਤ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਫਾਦਾਰ ਨਹੀ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀਹੈ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਅਧਿਆਇ ਦਰ ਅਧਿਆਇ ਦਰਦਨਾਕ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰਤਾ। 18ਜੁਲਾਈ 1984 ਨੂੰ ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਵੱਲੋਂ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੈਦਾ ਹੋਏਹਾਲਾਤਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਘਰ ਤੋਂ ਫੌਜ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਬਲਾਂ ਨਾਲ ਲੁਕਣਮਿੱਟੀ ਖੇਡਦੇਬੰਬਈ, ਬੰਬਈ ਤੋਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸੂਬਿਆਂ ਤੋਂ ਹੁੰਦੇ ਕਲਕੱਤੇ ਦੇ ਇੱਕ ਧਨਾਢ ਅਤੇ ਧੜੱਲੇਦਾਰਸਿੱਖ ਕਮਿੱਕਰ ਸਿੰਘ ਕੋਲ ਅਤੇ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਕਤਲ ਦੀਖਬਰ ਨਸਰ ਹੋ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਲਕੱਤੇ ਤੋਂ ਕਮਿੱਕਰ ਸਿੰਘ,ਚਰਨ ਸਿੰਘ,ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਅਤੇਜਸਪਾਲ ਸਿੰਘ ਗੋਰਖਾ ਨਾਲ ਨੇਪਾਲ ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਜੋਗਬਨੀ ਪੁਲਿਸ ਚੌਂਕੀਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਨੂੰਨ ਤਹਿਤ ਫੜੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਝੂਠੇ ਸੰਗੀਨ ਦੋਸ ਲਾਕੇ ਜੇਲ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਅਤੇ 1989 ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦਰਿਹਾ ਹੋਕੇ ਰਾਜਾ ਸਾਂਸੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੇ ਉਤਰਨ ਤੱਕ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਵੀ ਅੱਗੇ 2014 ਦੀਆਂਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੱਕ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਮਈ ਜੀਵਨ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਬਾਕਾਇਦਾ ਬੜੇ ਤਰਤੀਬਨਾਲ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂਪਹਿਲਾਂ ਸ੍ਰ ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਜੀਵਨ ਤੇ ਝਾਤ ਪਵਾਉਂਦੀ ਕੋਈ ਲਿਖਤਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀ ਸੀ ਆਈ ਜਾਂ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਨਹੀ ਸੀ ਪੁੱਜ ਸਕੀ।  ਲੇਖਿਕਾ ਵੱਲੋਂ ਪੁਸਤਕਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਹਾਲ ਵਿਸਥਾਰ ਪੂਰਵਕ ਹੂ ਬ ਹੂ ਦੱਸਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਲੇਖਿਕਾਨੇ ਬੜੀ ਬੇਬਾਕੀ ਅਤੇ ਫ਼ਰਾਖ਼ਦਿਲੀ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਜਿਹੇ ਵਾਕਿਆਤ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇਹਨ,ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਬੀਬਾ ਪਵਿਤ ਕੌਰ ਦੀ ਲੇਖਿਕਾ ਵਜੋਂ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨੂੰ ਦਾਦ ਦੇਣੀਬਣਦੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਬਤੌਰ ਲੇਖਿਕਾ ਆਪਣੇ ਉਹਨਾਂ ਫਰਜਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ,ਜਿਹੜੇਕਲਮ ਦੀ ਆਬਰੂ ਸਲਾਮਤੀ ਲਈ ਜਰੂਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਅਤੇਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਕਿਧਰੇ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਕੁਤਾਹੀ ਨਹੀ ਕੀਤੀ,ਜਿਸ ਤੋਂ ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵਜਾਂਦਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਲੇਖਿਕਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਬਾਰੇ ਲਿਖਦਿਆਂ ਉਲਾਰਵਾਦੀ ਰੁੱਖਅਖਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ,ਜਦੋਂਕਿ ਇਸ ਲਿਖਤ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ ਲੇਖਿਕਾ ਦੇ ਖੁਦ ਦੇ ਨਾਲ ਅਤੇਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਹੀ ਹੈ।ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਨੂੰ ਬੇਝਿਜਕਹੋਕੇ ਖੋਲਿਆ ਹੈ,ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਸ੍ਰ ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਜਦੀਕੀ ਜਾਂ ਪ੍ਰਸੰਸਕਨੇ ਕਹਿਣ ਦੀ ਕਦੇ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀ ਕੀਤੀ,ਜਦੋਕਿ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਮੰਦ ਭਾਵਨਾ ਤਹਿਤਅਜਿਹੀ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਤੂਲ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਿਸਾਲ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀਹਕੂਮਤ ਵੱਲੋਂ ਪਵਿਤ ਕੌਰ ਦੇ ਨਾਨਕੇ ਅਤੇ ਦਾਦਕੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਨਮਾਨਯੋਗਉਪਾਧੀਆਂ ਦੇਕੇ ਨਿਵਾਜਿਆ ਗਿਆ,ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਰ ਪੂਰਵਕ ਬੜੀ ਬੇਬਾਕੀ ਦੇ ਨਾਲਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।(ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ 67 ਤੇ), ਨਾਲ ਹੀ ਲੇਖਿਕਾ ਨੇ ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਦੀ ਵੱਖਰੇ ਰਾਜਵਾਲੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਸਪੱਸਟ ਕਰਦਿਆਂ ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ 70 ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ  ‘ਮੇਰੇਦਾਦਾ ਜੀ,ਜੋ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਨੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੜੇ੍ਹਲਿਖੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਿੱਖਾਂ ਸਮੇਤ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖੁਦ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ,ਤਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਨਹੀ? ਵੱਖਰੇ ਰਾਜ ਦੇ ਬੀਜਮੇਰੇ ਪਾਪਾ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਬੀਜੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀਮਾਤਾ ,ਇੱਕ ਪੱਕੀ ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰੇਰਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨੇ ਪਾਲਿਆ।’ਉਪਰੋਕਤ ਸਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੇਖਿਕਾ ਨੇ ਬੜੀ ਸੂਝ ਬੂਝ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇਵਫ਼ਾਦਾਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਪ੍ਰਸਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਬੜੇ ਸੁੰਦਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਕੇਜਿੱਥੇ ਪਰਿਵਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਾਏ ਗਏ ਭਰਮ ਭੁਲੇਖਿਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ,ਓਥੇਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਦੀ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਪ੍ਰਤੀ ਸੱਚੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਉੱਘੜਵੇਂ ਰੂਪ ਵਿੱਚਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ,ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਗੱਲ ਸਪੱਸਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਦੇ ਮਨ ਅੰਦਰ ਵੱਖਰੇਮੁਲਕ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਤਾਂ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਤਂੋ ਬਹੁਤ ਸਮਾਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪੁੰਗਰ ਚੁੱਕੇ ਸਨ,ਜਿੰਨਾਂ ਦੇ ਬੀਜ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸ੍ਰ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਵੱਲੋਂਚਿਰੋਕਣੇ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਾਲ ਮਨ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਬੀਜੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਸਨ,ਬਲਕਿ ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਦੀ ਸੰਤਭਿੰਡਰਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਖਾਣਾ ਹੀਸਨ। ਪਵਿਤ ਕੌਰ ਆਪਣੇ ਪਾਪਾ ਦੀ ਬੇ-ਲੋੜੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਤੋਂ ਹਟ ਕੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਵੀਸਾਂਝੀ ਕਰਦੇ ਹਨ,ਜਿਸਦੇ ਮਜਾਕੀਆ ਚੋਟ ਕਰਦੇ ਸ਼ਬਦ ਗਮਗੀਨ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂਲਈ ਖੁਸ਼ਨੁਮਾ ਬਣਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ 75 ਤੇ ਉਹ ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਸਮੇਂ ਪਾਸਿੰਗਆਊਟ ਪਰੇਡ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਿਆਂ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ‘ਮਿਸਟਰ ਬਰਜ ਨੇ ਪਾਸਿੰਗ ਆਊਟਪਰੇਡ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ,ਜੋ ਸਭ ਕੁੱਝ ਬਿਲਕੁਲ ਸਹੀ ਹੋ ਜਾਣਾ ਸੀਪਰ ਮੇਰੇ ਪਾਪਾ ਥੋੜੇ ਲਮਢੀਂਗ ਜਿਹੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ….’ ਅੱਗੇ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ‘ਹੁਣ ਇਸਦਾ ਵਰਨਣ ਮੈ ਕਿਵੇਂ ਕਰਾਂ…. ਪੂਰੀ ਤਰਾਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਮਾਰਚਿੰਗ ਲੀਡਰ ਦੀ ਮੁਦਰਾਦੀ ਬਜਾਏ ਥੋੜਾ ਊਠ ਵਾਂਗ ਤੁਰਦੇ ਹਨ, ਫਾਈਨਲ ਪਰੇਡ ਤੋ ਐਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮਿਸਟਰ ਬਰਜਦਾ ਤਬਾਦਲਾ ਹੋ ਗਿਆ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਮਿਸਟਰ ਰਾਠੌਰ ਆ ਗਏ,ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਚ ਪਾਸਟਦਾ ਅਜਿਹਾ ਕੁਚੱਜਾ ਜਿਹਾ ਲੀਡਰ ਦੇਖ ਕੇ ਧੱਕਾ ਲੱਗਾ। ਉਹਨਾਂ ਤੁਰੰਤ ਪਾਪਾ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇਕਤਾਰ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ।’ ਸੋ ਏਸੇ ਪੰਨੇ ਉੱਤੇ ਹੀ ਉਹ ਲੇਖਣੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਰੌਚਕ ਬਣਾਦਿੰਦੇ ਹਨ,ਜਦੋ ਉਹ 1970 ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਪਾਪਾ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰਕਰਦਿਆਂ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ:- ਸਿਮਲਾ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੋਇਆ,ਜਿੱਥੇ ਮੇਰੇਪਾਪਾ ਨੇ ਮੰਮਾ ਦੇ ਕਜ਼ਨਜ਼ ਦੀ ਫਰਮਾਇਸ਼ ਤੇ ਗਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਲਾ ਵਾਜ਼ੀਆਂ ਖਾ ਕੇਆਪਣੀਆਂ ਸਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਰਤਾਰਥ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਬੜੇ ਮਾਣ ਨਾਲ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੱਗ ਡਿੱਗੇ ਬਿਨਾ ਬੜੀ ਹੀ ਵਧੀਆ ਪੁੱਠੀ ਛਾਲ ਮੰਮਾ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚਮਾਰੀ ਅਤੇ ਸਾਲੀ ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੰਗ ਹੋਕੇ ਮੂੰਹ ਅੱਡੀ ਦੇਖਦੀ ਰਹਿ ਗਈ”।ਇਸਦੇ ਬਾਵਜੂਦਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਜਿਆਦਾਤਰ ਥਾਂ ਗੰਭੀਰਤਾ ਅਤੇ ਸੰਜੀਦਗੀ ਨੇ ਮੱਲੀ ਹੋਈ ਹੈ,ਕਿਉਂਕਿਉਹਨਾਂ ਪੰਜਾਂ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹਾਸੇ ਅਸਲੋਂ ਹੀ ਗਾਇਬ ਰਹੇ ਅਤੇ ਗਾਹੇ ਬ ਗਾਹੇਆਏ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਪਲ ਵੀ ਸੱਚਮੁੱਚ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਗਾਇਬ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ। ਜਦੋ ਲੇਖਿਕਾ ਦੇਪਿਤਾ ਸ੍ਰ ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਜੇਲ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਸਨ,ਉਸ ਮੌਕੇ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਦਿਨਾਂਦੀ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਵੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ 94 ਅਤੇ 97 ਤੇਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਸੋ ਉਸ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਨਵੇਂ ਆਏ ਅਧਿਆਪਕ ਵੱਲੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਜਾਣਪਛਾਣ ਕਰਨ ਸਮੇ ਦੀ ਬੀਬਾ ਪਵਿੱਤ ਕੌਰ ਨਾਲ ਹੋਈ ਗੱਲਬਾਤ ਵਾਲੀ ਉਪਰੋਕਤ ਘਟਨਾ ਨੂੰਜਦੋਂ ਪਾਠਕ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਪੜਿਆ, ਵਿਚਾਰਿਆ ਅਤੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈਤਾਂ ਭਾਵਕਤਾ ਐਨੀ ਭਾਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਸੋਹਣੇ ਅਤੇ ਮਾਣ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਬਦਾਂ ਨੂੰਵੀ ਬੋਲ ਕੇ ਬਿਆਨ ਨਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਲੇਖਿਕਾ ਪਵਿੱਤ ਕੌਰ ਨੇ ਸਿਰਫ ਉਹਨਾਂ ਪੰਜਾਂਸਾਲਾਂ ਦਾ ਹੀ ਜਿਕਰ ਨਹੀ ਕੀਤਾ,ਬਲਕਿ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ (ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ97,98,99,100)ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਇਤਿਹਾਸ ਲਿਖ ਕੇ  ਇਹ ਦਰਸਾਅ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖਇਤਿਹਾਸ ਸਿਰਜਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਉਹ ਇਹ ਦੱਸਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸਤਰਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘਬਹਾਦਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਪ੍ਰਭੁਸੱਤਾ ਸੰਪੰਨ ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ1799 ਦੇ ਉਸ ਸੁਨਹਿਰੀ ਸਮੇਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਿਆਂ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੀਆਂਇਤਿਹਾਸਿਕ ਪਰਾਪਤੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਵਰਨਣ ਕਰਦਿਆਂ ਉਹ ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ 100 ਤੇ ਲਿਖਦੇਹਨ ‘ਮੇਰੇ ਪੁਰਖੇ ਸੁਰਜਾ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸੱਦਾ ਸਿੰਘ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਥੀ ਸਨ ਅਤੇ 1799 ਵਿੱਚਲਹੌਰ ਦੀ ਫਤਹਿ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ ਲਹੌਰ ਵਿੱਚ ਬੜੇ ਸਨ,ਜਦੋਂਦੂਜੇ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾ ਹੋਈ ਸੀ।’ ਇਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ 101 ਤੇਉਹ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਪਿਉ ਦਾਦੇ ਦੇ ਕੌਮੀ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਲਿਖਦੇ ਹਨਕਿ ‘1946 ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਸੰਸਦ ਨੇ (ਐਸ ਜੀ ਪੀ ਸੀ) ਸਰਬ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਸੰਪੰਨ ਅਜਾਦ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਲਈ ਮਤਾ ਪਾਸ ਕੀਤਾ।ਬਰਤਾਨਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਰੇਜਮਹੂਰੀ ਅਸੂਲਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ 1849 ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਸੰਧੀ ਨੂੰ,ਜਿਸ ਰਾਹੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂਤਾਬਹਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ ਦਰਕਿਨਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਲੇਖਿਕਾ ਦੀਆਂ ਉਪਰੋਕਤ ਸੱਤਰਾਂ ਮਾਨਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਕੌਮੀ ਘਰ ਦੇ ਨਾ ਮਿਲਣ ਦੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਅਤੇ ਪਰਾਪਤੀ ਲਈ ਸੱਚੀਬਚਨਵੱਧਤਾ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ 103 ਤੋ 193  ਤੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਸ੍ਰ ਮਾਨਦੇ ਆਪਸੀ ਚਿੱਠੀ ਪੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਵੱਲੋਂ ਜੇਲ ਅੰਦਰ ਲਿਖੀਆਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੇਲਡਾਇਰੀਆਂ ਨੂੰ ਥਾਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ,ਜਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਹਰ ਉਸ ਦਿਨ ਦਾ ਵਰਨਣ ਕਰਦੇਹਨ,ਜਿਸ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਲਿਖਣ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਗਜ ਅਤੇ ਕਲਮ ਉਪਲਬਧ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇਹਨ।ਇਹ ਡਾਇਰੀਆਂ ਤੋਂ ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਦੀ ਗਲਤ ਨੂੰ ਗਲਤ ਕਹਿਣ ਦੀ ਜੁਰਅਤ,ਉਹਨਾਂ ਦੀਪੰਥ ਪ੍ਰਸਤੀ,ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲੋ ਭਾਗਲਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਦੰਗਿਆਂ ਸਮੇ ਦੁਖੀ ਹੋਣ ਤੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇਨਿਰਛਲ ਮਨ ਦੀ ਕੋਮਲਤਾ ਸਪੱਸਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ,ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੰਗਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੇਕਸੂਰ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇਮੁਸਲਮਾਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਮਰਨ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਬਹੁਤ ਬੇਚੈਨ ਅਤੇ ਦੁਖੀ  ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।ਜਿਸਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ’ਤੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਵੱਲੋ ਲਾਏ ਨਸਲਵਾਦੀ ਕੱਟੜਵਾਦ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਵੀਬੇ-ਮਾਅਨੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਡਾਇਰੀ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੀ ਹੈਕਿ,ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੇਕਸੂਰ ਗੈਰ ਸਿੱਖ ਦੀ ਮੌਤ ਬੇਚੈਨ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ,ਉਸ ਨੂੰਆਪਣੀ ਕੌਮ ਨਾਲ ਹੋਏ ਧੱਕੇ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਪਰੇਸਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋਣਗੇ। ਇਹ ਡਾਇਰੀਆਂ ਦੀਲਿਖਤ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸਮਝਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੂਖਮ ਕਲਾਵਾਂ ਨਾਲ ਬੇ-ਹਿਸਾਬ ਮੁਹੱਬਤ ਹੈ। ਸ੍ਰ ਸਿਮਰਨਜੀਤਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਕੌਂਮ ਪ੍ਰਤੀ ਸੱਚੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਵਿਰੋਧੀ ਤਾਕਤਾਂ ਨੇ ਹਊਆ ਬਣਾਦਿੱਤਾ ਹੈ,ਜਿਸਨੂੰ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾਉਣ ਵਿੱਚ ਬੀਬਾ ਪਵਿਤ ਕੌਰ ਦੀ ਪੁਸਤਕ “ਚੁਰਾਏਗਏ ਵਰ੍ਹੇ”ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਵੇਗੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਸਤ ਰਾਜਨੀਤਕ ਚੇਤਨਤਾ ਇਸਗੱਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ,ਜਦੋ ਉਹ ਫਿਰੋਜਪੁਰ ਤੋਂ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਦੇ ਹਾਰਨ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ, ‘ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਦੀ ਹਾਰ ਬਹੁਤ ਜਰੂਰੀ ਸੀ। ਜੇ ਉਹ ਜਿੱਤਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਅਬੋਹਰ ਅਤੇ ਫਾਜਿਲਕਾ ਤੋ ਸਾਡਾ ਦਾਅਵਾ ਬੜਾ ਕਮਜੋਰ ਪੈ ਜਾਣਾ ਸੀ।’ ਇਸਤੋਂ ਅੱਗੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਮੱਰਪਣ ਭਾਵਨਾ ਵਿਅਕਤ ਕਰਦੇਹੋਏ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ‘ਇਹ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬੜਾ ਸਾਫ ਤੇ ਸਪੱਸਟ ਸੰਦੇਸ਼ ਹੈਕਿ ਸਿੱਖ ਆਪਣੀ ਸਿਆਸਤ ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋ ਚਲਾਉਣਗੇ ਨਾ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ।’ ਸੋ ਇਹ ਪਵਿਤਕੌਰ ਦੇ ਹੀ ਹਿੱਸੇ ਆਇਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਦੀ ਪੰਥ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬਪ੍ਰਸਤ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਬੜੇ ਸਰਲ ਅਤੇ ਸਪਸਟ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਸਤਕਨੇ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਜਿੱਥੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਖਜਾਨਾ ਸੰਖੇਪ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਂਭਿਆਹੋਇਆ ਹੈ,ਉਥੇ ਜੂਨ 1984 ਦੇ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਹੋਏ ਫੌਜੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਿਸਤਰਾਂ ਸਟੇਟ ਨੇ ਤਿੰਨ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੁਰਧਾਮਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ,ਸਿੱਖ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀਕੀਤੀ,ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣ ਚੁਣ ਕੇ ਖਤਮ ਕੀਤਾ।ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕੋਨਿਆਂ ਵਿੱਚਵਸਦੇ ਆਮ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਘਾਣ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਨਾਮਵਰ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕਾਲੇ ਕਨੂੰਨਾਂ ਤਹਿਤ ਝੂਠੇ ਕੇਸਾਂਵਿੱਚ ਫਸਾਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕੀਮਤੀ ਵਰ੍ਹੇ ਬਰਬਾਦਕੀਤੇ,ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਇਹ ਪੁਸਤਕ।ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ 20,21,22ਤੇ ਸ੍ਰ ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੀ ਚਿੱਠੀ ਅਤੇ ਉਸਚਿੱਠੀ ਦਾ ਜਵਾਬ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿੱਖ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਰੂਪ ਪੁਸਤਕਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਦੀ ਚਿੱਠੀ ਦਾ ਮਜਬੂਨ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇਕੌਂਮੀ ਦਰਦ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਪ੍ਰੰਤੂ ਸ੍ਰ ਮਾਨ ਦੀ ਚਿੱਠੀ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀਦੀ ਚਿੱਠੀ ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤੀ ਸਟੇਟ ਦੀ ਈਰਖਾਲੂ ਸੋਚ ਅਤੇ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ ਨੂੰ ਪਰਗਟ ਕਰਦੀਹੈ,ਓਥੇ ਸਿੱਖ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ੍ਰ ਜੈਲ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਜਿਸ ਬੇਗੈਰਤੀ ਨਾਲ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੇਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਤੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਖਿਲਬਾੜ ਕਰਨ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀਸਾਜਿਸ਼ਾਂ ਦਾ ਮੋਹਰਾ ਬਣਕੇ ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਨੂੰ ਬਰਤਰਫ ਕਰਨ ਦਾ ਫੁਰਮਾਨਜਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬੇਗੈਰਤੀ ਵਿਚਾਰੇਪਣ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਕੱਟੜਵਾਦਦੀ ਸਿਖ਼ਰ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਬੀਬਾ ਪਵਿਤ ਕੌਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਬਦਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਟਦੇ ਹੋਏ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ :-

‘ਕਹਿਣ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਕੋਲ ਕਹਾਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕੁੱਝ ਆਪਣੀ ਦੱਸ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਨਾ ਦੱਸਣੀਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮੇਰੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਇਹ ਦੱਸਣੀ ਚਾਹੀਹੈ,ਇਸ ਨੂੰ ਹਮੇਸਾਂ ਲਈ ਭੁਲਾ ਦੇਣ ਲਈ।’
ਸੋ ਬੇਸ਼ੱਕ ਪਵਿਤ ਕੌਰ ਨੇ ਇਹ ਦਰਦ ਏ ਦਾਸਤਾਨ ਨੂੰ ਹਮੇਸਾਂ ਲਈ ਭੁੱਲ ਜਾਣ ਦੀ ਗੱਲਕਹੀ ਹੈ,ਪਰ ਸਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾਂ ਉਹ ਭੁਲਾ ਸਕਣਗੇ,ਨਾਂਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਭੁਲਾ ਸਕਣਗੀਆਂ,ਬਲਕਿ ਜੋ ਸਿੱਖ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਪਾਠਕਬਣੇਗਾ,ੳਹਨਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣੀ ਕੌਂਮ ਨਾਲ ਹੋਈਆਂ ਬੇ ਇਨਸਾਫੀਆਂ ਦੇ ਦਰਦਦੀ ਟੀਸ ਪੈਂਦੀ ਰਹੇਗੀ ਅਤੇ ਅਜਾਦ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਹੋਰ ਦ੍ਰਿੜ ਹੁੰਦਾ ਜਾਵੇਗਾ।ਧੰਨਵਾਦ
ਬਘੇਲ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ
99142-58142

ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਲਾਲ-ਸੂਹੀ ਅਤੇ ਫੈਸਲਾਕੁਨ  ਤਵਾਰੀਖ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਪਵਿੱਤਰ ਨਾਮ ਹੈ।ਇਸ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੇ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦੀ ਆਖਰੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖਾਲਸੇ ਨੂੰ ਫਤਿਹ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਜੂਝਣ ਵਾਲੇ  ਮਾਝੇ ਦੇ ਚਾਲੀ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਜਿਕਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਜੰਗ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਵਾਲੇ ਭਾਈ ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜਥੇ ਦੇ ਉਪਰੋਕਤ ਅਣਖੀ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਿਲੇ ਨੂੰ ਮੁਗਲਾਂ ਅਤੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ  ਵੱਲੋਂ ਪਾਏ ਘੇਰੇ ਦੌਰਾਨ ਮਨ ਡੋਲ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਤੋ ਮੁੱਖ ਮੋੜ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਬੇਦਾਵਾ ਲਿਖ ਕੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ ਸਨ,ਪਰ ਘਰ  ਪਹੁੰਚਣ ‘ਤੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਭਾਰੀ ਰੋਸ਼ ਜਾਹਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਔਖੇ ਵੇਲੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਸਾਥ ਛੱਡਣ ਲਈ ਲਾਹਣਤਾਂ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਮਾਰੇ ਗਏ ਮਿਹਣਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾ ਸਹਾਰਦਿਆਂ ਗੈਰਤੀ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਬਗੈਰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘੁੱਟ ਵੀ ਪੀਤਿਆਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਵੱਲ ਮੁੜ ਚਾਲੇ ਪਾ ਦਿੱਤੇ ਸਨ।ਇਸ ਜਥੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਉਪਰੋਕਤ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਚੋਂ ਇੱਕ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਿੰਘਣੀ ਬੀਬੀ,ਜਿਸ ਨੂੰ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਮਾਈ ਮਾਈ ਭਾਗ ਕੌਰ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਉਹ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।ਇਹ ਜਥਾ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪਿੱਛੇ ਮਾਝੇ ਤੋ ਚੱਲਿਆ ਮਾਲਵੇ  ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਟਿੱਬਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ,ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਮੁਬਾਰਕ ਚਰਨ ਹਮੇਸਾਂ ਹਮੇਸਾਂ ਲਈ ਪਵਿੱਤਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਤੋ ਕੁੱਝ ਹੀ ਕਦਮਾਂ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੇ ਇਸ ਨਿੱਕੇ ਜਿਹੇ ਜਥੇ ਨੂੰ ਜਦੋ ਪਿੱਛੋਂ ਮੁਗਲ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਪੈੜ ਚਾਲ ਸੁਣਾਈ ਦਿੱਤੀ,ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੀਮਤ ਤੇ ਮੁਗਲ ਅਤੇ ਪਹਾੜੀ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਨਹੀ ਵਧਣ ਦੇਣਗੇ।ਸੋ ਮਾਈ ਭਾਗ ਕੌਰ ਅਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਦੇ ਇਸ ਜਥੇ ਨੇ ਫੱਟ ਖਾਧੇ ਸੱਪ ਦੀ ਤਰਾਂ ਦੁਸ਼ਮਣ ਫੌਜਾਂ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਮਰਜੀਵੜਿਆਂ ਦਾ ਹਮਲਾ,ਦੂਜਾ ਅੰਤਾਂ ਦੀ ਗਰਮੀ ਚ ਮਾਲਵੇ ਦੇ ਟਿੱਬਿਆਂ ਦੇ ਅੱਗ ਵਾਂਗ ਤਪਦੇ ਰੇਤੇ ਨੇ ਮੁਗਲ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਿਗਾੜ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ।ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਦੇ ਝੰਬੇ ਪਾਣੀ ਖੁਣੋ,ਪਿਆਸੇ ਮਰਦੇ ਮੁਗਲਾਂ ਨੇ ਪਿੱਛੇ ਨੱਸ ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਹੀ  ਭਲਾਈ ਸਮਝੀ। ਸੋ ਇਸਤਰਾਂ ਗੁਰੂ ਤੋ ਬੇਮੁੱਖ ਹੋ ਕੇ ਗਏ ਮਾਝੇ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਤੋ ਆਪਣੀ ਭੁੱਲ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਨਾਲ ਬਖਸ਼ਾ ਕੇ ਮੁਕਤੀ ਪਾ ਲਈ।ਉਹਨਾਂ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ  ਕੌਂਮ ਹਮੇਸਾਂ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਵਿੱਚ ਚਾਲੀ ਮੁਕਤਿਆਂ ਦੇ ਖਾਸ ਰੁਤਬੇ ਨਾਲ ਯਾਦ ਕਰਦੀ ਹੈ।ਇਹ ਮਾਘੀ ਦਾ ਪਵਿੱਤਰ ਦਿਹਾੜਾ ਉਹਨਾਂ ਚਾਲੀ ਮੁਕਤਿਆਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ,ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਿਲੇ ਚੋ ਬੇਦਾਵਾ ਲਿਖ ਕੇ ਗੁਰੂ ਨਾਲੋਂ  ਆਪਣੀ ਸਾਂਝ ਤੋੜ ਲਈ ਸੀ,ਪਰ ਮਾਲਵੇ ਚ ਖਿਦਰਾਣੇ ਦੀ ਢਾਬ ਲਾਗੇ ਮੁਗਲ ਫੌਜਾਂ ਨਾਲ ਹੋਈ  ਅਸਾਵੀਂ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਪਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਨਾਲ ਟੁੱਟੀ ਗੰਢ ਲਈ ਸੀ।ਜਿੱਥੇ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਟੁੱਟੀ ਗੰਢੀ ਸ਼ਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ।ਇਸ ਅਸਥਾਨ ਤੇ ਚਾਲੀ ਮੁਕਤਿਆਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਨੇ ਭਾਂਵੇ ਲੋਹੜੀ ਤੋ ਅਗਲੇ ਦਿਨ  ਇੱਕ ਮਾਘ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ,ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਮਾਘੀ ਦੇ ਦਿਨ ਨਾਲ ਯਾਦ ਕਰਦੀ ਹੈ,ਪਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਅਸਾਵੀਂ ਜੰਗ ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਮੌਕੇ ਹੋਈ ਸੀ,ਜਦੋ ਗਰਮੀ ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਜੋਬਨ ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।  ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣਤਾ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਕੱਚੀ ਗੜੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਖਿਦਰਾਣੇ ਦੀ ਢਾਬ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਕੀਰਤੀਮਾਨ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਹਨ,ਜਿਹੜੇ ਰਹਿੰਦੀ  ਦੁਨੀਆ ਤੱਕ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਅਚੰਭਤ ਕਰਦੇ ਹੀ ਰਹਿਣਗੇ, ਸਗੋ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਦੀਆਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਅੰਦਰ ਅਪਣੀ ਕੌਂਮ,ਅਪਣੇ ਧਰਮ ਅਤੇ ਹੱਕ ਸੱਚ ਇਨਸਾਫ ਖਾਤਰ ਕੁਰਬਾਨ ਹੋ ਜਾਣ ਦੀ ਤਾਂਘ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਕੁਰਬਾਂਨ ਹੋਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਜਿਉਂਦੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਵੀ ਬਣੇ ਰਹਿਣਗੇ।ਸੋ ਮਾਝੇ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਚਾਲੀ ਸ਼ਹੀਦ ਸਿੰਘਾਂ (ਮੁਕਤਿਆਂ) ਦੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜੇ ਮੌਕੇ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਨੂੰ ਜਿੱਥੇ ਇਹਨਾਂ ਮਹਾਂਨ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਤੋ ਪਰੇਰਨਾ ਲੈਣ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੈ ਓਥੇ ਆਏ ਦਿਨ ਵਧ ਰਹੀ ਨਿੱਜ ਪ੍ਰਸਤੀ,ਆਚਰਣ ਚ ਗਿਰਾਬਟ, ਲੋਭ ਲਾਲਸਾ ਵੱਸ ਹੋਕੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਤਾਕਤਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਭਿਆਲੀ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਪਾਟੋਧਾੜ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜਰ ਸਵੈ ਪੜਚੋਲ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਿੱਦਤ ਨਾਲ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਹੀ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮਹਾਂਨ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਦੇ ਦਿਹਾੜੇ ਮਨਾਏ ਜਾਣੇ ਸਾਰਥਿਕ ਸਿੱਧ ਹੋ ਸਕਣਗੇ।ਮਾਘੀ ਦਾ ਪਵਿੱਤਰ ਦਿਹਾੜਾ ਜਿੱਥੇ ਬਖਸ਼ਣਹਾਰੇ ਦਸ਼ਮੇਸ ਪਿਤਾ ਦੇ ਟੁੱਟੀ ਗੰਢਣ ਦੇ ਅਲੌਕਿਕ ਵਰਤਾਰੇ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਤਾਜਾ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਓਥੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਸਵਾ ਸਵਾ ਲੱਖ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੇ ਵਰਦਾਨ ਦੀ ਯਾਦ ਵੀ ਓਨੀ ਹੀ ਸ਼ਿੱਦਤ ਨਾਲ ਤਾਜਾ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਬਘੇਲ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ
99142-58142

ਪਿਛਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਵਰਤਾਰੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੋ ਵਰਤੇ,ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਮੀਡੀਏ ਅਤੇ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਏ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਸਰਗਰਮ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ ਹੈ,ਜਿਹੜੀ ਪੰਥਕ ਹਾਲਾਤਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜਰ ਹੋਣੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਵੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਦੇ ਕਟਹਿਰੇ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਣ ਤੋ ਬਾਅਦ ਜਿਸਤਰਾਂ ਮਹੌਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਮ ਬਦਲਾਅ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ,ੳਹਨੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੋ ਹੋਏ ਫੈਸਲਿਆਂ ‘ਤੇ ਤਸੱਲੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਸਿਖ ਅਵਾਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸਦਮੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਆਂਦਾ।ਸਮੁੱਚਾ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਸੀ ਕਿ ਹੁਣ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ,ਇਸ  ਲਈ ਹੁਣ ਉਹ ਪੰਥ ਪ੍ਰਸਤੀ ਵਾਲਾ ਰਾਹ ਅਖਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵੱਲ ਕਦਮ ਪੁੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ,ਪਰ ਜਿਸਤਰਾਂ ਅਕਾਲੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਵੱਲੋਂ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਤੋ ਆਕੀ ਹੋ ਕੇ ਫਿਰ ਮਨਮਰਜੀ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਗਿਅਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ,ਉਹਦੇ ਤੋ ਇਹ ਸਪੱਸਟ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਪੇਸ਼ ਹੋਣਾ,ਪੇਸ਼ ਹੋਕੇ ਗੁਨਾਹ ਕਬੂਲਣਾ,ਇਹ ਸਭ ਇੱਕ ਨਾਟਕ ਤੋ ਵੱਧ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਹੀ ਸੀ,ਜਦੋਕਿ ਅਸਲ ਸਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਆਗੂ, ਸਰਬ-ਉੱਚ ਤਖਤਾਂ ਦੇ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵੱਧੀ ਆਪਣੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਚਲਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਵਰਤਦੇ ਆਏ ਹੋਣ,ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਪੰਜ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਕਿਵੇਂ ਮਨਜੂਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਨੇ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸ਼ਰੇਆਮ ਕਿਰਦਾਰਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨ ਤੋ ਬਾਅਦ ਜਿਸਤਰਾਂ ਸਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ  ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਾਹੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਥੇਦਾਰ ਦੀ ਪਦਵੀ ਤੋ ਪਾਸੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ,ਉਹ ਸਾਰਾ ਵਰਤਾਰਾ ਜਿੱਥੇ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਨੇ ਨਾ ਮਨਜੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ,ਓਥੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਇਸ ਬਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਿਧਾਤਕ ਰੁਤਬੇ ਦੀ ਲਾਜ ਰੱਖਣ ਵੱਲ ਕਦਮ ਪੁੱਟਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਅਤੇ ਸਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਨੂੰ ਕਟਹਿਰੇ ਵਿੱਚ ਖੜਾ ਕਰਨ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ,ਪਰ ਜਾਪਦਾ ਹੈ, ਸਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਸਿੰਘ ਸਹਿਬਾਨ ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਸਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਵਰਤਾਰਾ ਪਿਛਲੇ ਲੰਮੇ ਸਮੇ ਤੋ ਸਿੱਖ ਹਿਤੈਸੀ ਨਾ ਹੋਕੇ ਮਹਿਜ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਪੁਸਤਪਨਾਹੀ ਤੱਕ ਸਿਮਟ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ।ਜਿਸਤਰਾਂ ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆਹੁਦੇ ਤੋ ਲਾਹਿਆ ਗਿਆ ਹੈ,ਉਹ ਸਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਦੀ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਸਮੇਤ ਪੰਜਾਂ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ,ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਅਤੇ ਅਦਬ ਸਤਿਕਾਰ ਤੋ ਸੱਖਣੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ ਨੇ ਜਿਸਤਰਾਂ ਦਾ ਆਪ ਹੁਦਰਾ ਪਣ ਵਰਤਕੇ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮਾਣ ਮਰਿਯਾਦਾ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾਈ ਹੈ,ਉਹਦੇ ਲਈ ਉਹ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੀ ਅੰਤਰਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਸਜ਼ਾ ਦੀ ਭਾਗੀ ਤਾਂ ਹੈ ਹੀ,ਪ੍ਰੰਤੂ  ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਸਾਰੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਖ਼ਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੇ ਗੁਨਾਹਗਾਰ ਵੀ ਬਣ ਗਏ ਹਨ।ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਜਾਂ ਪੜਤਾਲ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਹੈ ਜਾਂ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਹੈ। ਸਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਜਾਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਕੋਲ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਕੌਂਮ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਆ ਸਕੇ। ਉਪਰੋਕਤ ਮਸਲੇ ‘ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਗਿਆਨੀ ਰਘਵੀਰ ਸਿੰਘ  ਨੇ ਆਪਣਾ ਇਤਰਾਜ਼ ਵੀ ਸਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਦੇ ਆਕਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਵੀ ਪਰੰਪਰਾ ਮਨਜੂਰ ਨਹੀ ਹੈ,ਜਿਹੜੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੀ ਹੋਵੇ,ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤ ਲੰਮੇ ਸਮੇ ਤੋ ਅਜਿਹੇ ਵਰਤਾਰੇ ਵਾਪਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ,ਇਸ ਕਰਕੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਨੇ ਫਿਰ ਉਹ ਹੀ ਹੁਕਮ ਸਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੂੰ ਚਾੜ੍ਹ ਦਿੱਤੇ,ਜਿਸਤਰਾਂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਉਹ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦਾ ਮਲ਼ੀਆਮੇਟ ਕਰਦੇ ਆਏ ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੇ ਵੀ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਸਿਧਾਂਤ ਬੇਹੂਣੀ ਪਰੰਪਰਾ ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦਿੰਦਿਆਂ ਉਹ ਹੁਕਮ ਅੱਗੇ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਹ ਸੋਚਿਆ ਹੀ ਨਹੀ ਕਿ ਹੁਣ ਹਾਲਾਤ ਉਹ ਨਹੀ ਰਹੇ,ਕਿ ਮਨਮਰਜੀਆਂ ਪੁੱਗ ਸਕਣ, ਹੁਣ ਹਾਲਾਤ ਬਦਲ ਗਏ ਹਨ।ਹੁਣ ਬਦਲੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜਰ ਹੀ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।ਸਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਬੇ ਸਮਝੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਹੋਰ ਵੀ ਸਪੱਸਟ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਕਾਲੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਸਮੇ ਦੀ ਨਜ਼ਾਕਤ ਨੂੰ ਸਮਝ ਸਕਣ ਦੇ ਵੀ ਸਮਰਥ ਨਹੀ ਹੈ,ਜੇਕਰ ਸਮਝ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਓਸ ਮੌਕੇ ਆਪਹੁਦਰੀਆਂ ਕਰਨ ਦੇ ਰਾਹ ਨਾ ਪੈਂਦੀ,ਜਦੋ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਵੱਲੋਂ ਲੋਕ ਅਧਾਰ ਗੁਆ ਚੁੱਕੀ ਸਮੁੱਚੀ ਅਕਾਲੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ,ਸਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਤੱਕ ਕਟਹਿਰੇ ਵਿੱਚ ਖੜੇ ਕੀਤੇ ਹੋਣ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਂ ਮੰਨ ਕੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਗੁਰੂ ਦੇ ਦਰ ਤੋ ਭੁੱਲਾਂ ਬਖਸ਼ਾਉਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਅਜਿਹੀਆਂ ਫਿਟਕਾਰਾਂ ਪੱਲੇ ਵਿੱਚ ਪਵਾ ਲਈਆਂ ਹਨ,ਜਿਹੜੀਆਂ ਉਪਰੋਕਤ ਮਨਮਤੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਘਾਤਕ ਸਿੱਧ ਹੋਣਗੀਆਂ।ਅਕਾਲੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਵਤੀਰਾ ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ  ਅਸ਼ੁਭ ਹੋਵੇਗਾ,ਓਥੇ ਸਰਬ ਉੱਚ ਸੰਸਥਾ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਵਕਾਰ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪੰਥ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀ ਹੋਵੇਗਾ।ਦੂਸਰਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਪਰੋਕਤ ਧਿਰ ਦੋਸ਼ੀ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਅਸਤੀਫੇ ਪਰਵਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਨਵੀਂ ਭਰਤੀ ਵਾਲੇ ਹੁਕਮਾਂ ਨੂੰ ਨਾਂ ਮੰਨ ਕੇ ਦੋਸ਼ ਮੁਕਤ ਹੋਣ ਤੋ ਵੀ ਖੁੰਝ ਗਈ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਤਨਖਾਹੀਏ (ਦੋਸੀ) ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਗ ਵੀ ਮਿਟ ਨਹੀ ਸਕੇਗਾ,ਬਲਕਿ ਓਨੀ ਦੇਰ ਤਨਖਾਹੀਏ ਰਹਿਣਗੇ,ਜਿੰਨੀ ਦੇਰ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੋ ਮੁਕੰਮਲ ਦੋਸ਼ ਮੁਕਤ ਹੋਣ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ ਜਾਰੀ ਨਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ।ਇਹ ਹੁਕਮਨਾਮਾ ਤਦ  ਹੀ ਜਾਰੀ ਹੋ ਸਕੇਗਾ,ਜਦੋਂ ਦੋਸ਼ੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ  ਨੂੰ ਮੁਕੰਮਲ ਤੌਰ ਤੇ ਮੰਨ ਲਵੇਗੀ,ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਸੰਭਵ ਨਹੀ ਜਾਪਦਾ,ਕਿਉਕਿ ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਅੰਤਰਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਮੀਟਿੰਗ ਨੇ ਜਿਸਤਰਾਂ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਲਈ ਬਣਾਈ ਪੜਤਾਲ਼ੀਆ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਸਮਾ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਮਤਾ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਹੈ,ਉਹ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਨਸੀਹਤ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਅੰਦਾਜ਼  ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ।ਸੋ ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜਰ  ਜਿੱਥੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੂੰ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਮਹਾਨ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਸੰਕਲਪ ਅਤੇ ਮਜਬੂਤ ਹੋਣਾ ਪਵੇਗਾ,ਓਥੇ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਨੂੰ ਵੀ ਪੂਰੀ ਇੱਕਜੁੱਟਤਾ ਨਾਲ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਮੇਤ ਪੰਜ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਵੀ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ,ਤਾਂ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਮੀਰੀ ਪੀਰੀ ਦੇ ਅਸਥਾਨ ਦੀਆਂ ਮਹਾਂਨ ਪ੍ਰੰਪਰਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾਉਣ ਵੱਲ ਮਜਬੂਤ ਇਰਾਦੇ ਅਤੇ ਇੱਕ-ਜੁੱਟਤਾ ਨਾਲ  ਤੁਰਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਬਘੇਲ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ
99142-58142

ਸਰਹੰਦ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਸਿਰਫ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦੋ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜਾਦੇ ਬਾਬਾ ਜੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਫਤਿਹ ਸਿੰਘ ਦਾ ਨੀਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿਣ ਕੇਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਜਾਣਾ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਸਾਹਿਬਜਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੋ ਬਾਅਦ ਠੰਡੇ ਬੁਰਜ ਵਿੱਚ ਪਰਾਣ ਤਿਆਗ ਜਾਣ ਨਾਲ ਸੰਪੂਰਨ ਨਹੀ ਹੁੰਦਾ,ਬਲਕਿਇਹਨਾਂ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਨੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਨੂੰ ਜੋ ਕੁੱਝ ਦਿੱਤਾ ਹੈ,ਉਸ ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।ਜੇਕਰ ਇਹਨਾਂ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਮਿਸ਼ਾਲ ਕਿਧਰੇ ਵੀ ਨਹੀ ਮਿਲਦੀ ਕਿ ਸਿਰਫ ਸੱਤ ਤੇ ਨੌ ਸਾਲ ਦੇ ਬਾਲਾਂ ਨੂੰ ਐਨਾ ਕੁ ਕੁਦਰਤੀ ਜਾਂ ਸੰਸਕਾਰੀ ਗਿਆਨ ਹੋਵੇ ਕਿ ਉਹ ਅਪਣੇ ਧਰਮਖਾਤਰ ਮਰ ਮਿਟਣ ਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਰੱਖਦੇ ਹੋਣ,ਜਿਹੜਾ ਇਤਿਹਾਸ ਗੁਰੂ ਕੇ ਨਿੱਕੇ ਨਿੱਕੇ ਮਸੂਮ ਲਾਲਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਪਰਪੱਕ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਸਿਰਜਿਆ। ਇੱਥੇ ਇੱਕਹੋਰ ਗੱਲ ਦਾ ਜਿਕਰ ਕਰਨਾ ਵੀ ਜਰੂਰੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀ ਸਿਰਫ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੇ ਨੀਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿਣ ਕੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਨੂੰ ਹੀ ਅਪਣੇ ਦਿਮਾਗਵਿੱਚ ਬੈਠਾਈ ਬੈਠੇ ਹਾਂ,ਜਦੋ ਕਿ ਉਹ ਭਿਆਨਕ ਸਮੇ ਦਾ ਜਿਕਰ ਵੀ ਕਰਨਾ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਮਸੂਮ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਨੀਹਾਂ ਚ ਚਿਣੇ ਜਾਣ ਤੋ ਪਹਿਲਾਂ ਸੂਬਾਸਰਹੰਦ ਵੱਲੋਂ ਕੀ ਸਲੂਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ।ਕਿਸਤਰਾਂ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਜੁਲਮ ਢਾਹੁਣ ਤੋ ਬਾਅਦ ਬੁੱਢੀ ਮਾਈ ਅਤੇ ਦੋ ਮਸੂਮ ਜਿੰਦਾਂ ਨੂੰ ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਠੰਡ ਵਿੱਚ ਬਗੈਰਕਪੜਿਆਂ ਤੋ (ਤਨ ਦੇ ਥੋੜੇ ਬਹੁਤੇ ਕਪੜਿਆਂ ਤੋ ਛੁੱਟ)ਠੰਡੇ ਬੁਰਜ ਵਿੱਚ ਭੁੱਖੇ ਤਿਹਾਏ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ।ਕਿਸਤਰਾਂ ਹਰ ਚੜ੍ਹਦੇ ਸੂਰਜ ਸੂਬਾ ਉਹਨਾਂ ਮਸੂਮਜਿੰਦਾਂ ਤੇ ਜੁਲਮ ਦੇ ਨਵੇਂ ਨਵੇਂ ਭਿਆਨਕ ਤੁਜਰਬੇ ਕਰਕੇ  ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਿਦਕ ਦੀ ਪਰਖ ਕਰਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।ਪਰ ਧੰਨ ਉਹ ਗੁਰੂ ਕੇ ਸਿਰੜੀ ਲਾਲ ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ ਸੂਬੇ ਵੱਲੋਂਦਿੱਤੇ ਲਾਲਚਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅਤੇ ਤਸੀਹਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਿੱਕੇ ਨਿੱਕੇ ਮਸੂਮ ਜਿਹੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰਾਂ ਨਾਲ ਇਹ ਜੁਰਅਤ ਦਿਖਾਈ ਕਿ ਤੇਰੇ ਜਬਰ,ਜੁਲਮ ਤਸੀਹੇ ਅਤੇ ਲਾਲਚ ਸਾਡੀਜੁੱਤੀ ਦੀ ਨੋਕ ਦੇ ਵੀ ਯਾਦ ਨਹੀ ਹਨ। ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਧਰਮ ਤੋ ਡੁਲਾਉਣਾ ਤਾਂ ਦੂਰ,ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਿਰ ਤੱਕ ਝੁਕਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੂਬਾ ਸਰਹਿੰਦ ਅਤੇ ਉਹਦੇ ਸੁੱਚਾਨੰਦ ਵਰਗੇ ਅਹਿਲਕਾਰ ਨਾਕਾਮ ਰਹਿ ਗਏ ਸਨ। ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਸੂਬੇ ਦੇ ਅਸਹਿ ਅਤੇ ਅਕਹਿ ਤਸੀਹਿਆਂ ਦੇ ਭੰਨੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਭੁੱਖਣਭਾਣੇ ਸਰਦੀ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦਾਟਾਕਰਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੇ ਰਹੀਆਂ ਦੋ  ਮਸੂਮ ਜਿੰਦੜੀਆਂ ਅਤੇ ਬਿਰਧ ਮਾਤਾ,ਇਹ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਕੇ ਦਿਲ ਜੋ ਪੀੜਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਉਹ ਵੀ ਬਰਦਾਸਤ ਤੋ ਬਾਹਰਹੈ,ਤੇ ਫਿਰ ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ ਇਹ ਸਭ ਕੁੱਝ ਹੱਡੀਂ ਹੰਢਾਇਆ,ਉਹ ਕੋਈ ਆਮ ਬੱਚੇ ਨਹੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਦਾ ਤਾਂ ਕਹਿਣਾ ਹੀ ਕੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਭਰ ਜੁਆਨੀਵਿੱਚ ਅਪਣਾ ਪਤੀ ਵੀ ਇਸ ਹੱਕ ਸੱਚ ਇਨਸਾਫ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰਵਾਇਆ ਤੇ ਹੁਣ ਪੋਤਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦਾਦੇ ਦੇ ਗਾਡੀ ਰਾਹ ਤੇ ਚੱਲਣ ਦੀਆਂ ਨਸੀਹਤਾਂਦਿੰਦੀ ਹੈ,ਮਤੇ ਬਾਲ ਉਮਰੇ ਨਿੱਕੀਆਂ ਜਿੰਦਾਂ ਕਿਤੇ ਲਾਲਚਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਆ ਜਾਣ ਜਾਂ ਤਸੀਹਿਆਂ ਤੋ ਘਬਰਾ ਕੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਲਾਜ ਹੀ ਨਾ ਲਾ ਦੇਣ। ਸੋ ਅਜਿਹਾ ਅਲੌਕਿਕਵਰਤਾਰਾ ਸਰਬੰਸਦਾਨੀ ਗੁਰੂ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਵਿੱਚ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਹੀ ਹੱਕ ਸੱਚ,ਇਨਸਾਫ ਲਈ ਲੜਨ ਦੀ ਦਿੱਤੀਗਈ ਹੈ,ਧਰਮ ਲਈ ਆਪਾ ਵਾਰਨ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।  ਇਹ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਉਹ ਗਾਡੀ ਰਾਹ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਹੀ ਅਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕਨਿੱਗਰ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਵਾਲਾ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਨਿਆਰਾ ਧਰਮ ਹੋ ਨਿਬੜੀ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਗੁਰੂ ਦੇ ਗਾਡੀ ਰਾਹ ਤੋ ਪੁੱਤ ਵੀ ਥਿੜਕਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਮੁੜ ਕੇ ਨਿਆਰੇ ਪੰਥ ਦਾਹਿੱਸਾ ਨਹੀ ਬਣ ਸਕਿਆ।ਜੇਕਰ ਪੁੱਤ ਨੇ ਗੁਰੂ ਪਿਤਾ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਤੇ ਰੱਤੀ ਮਾਤਰ ਵੀ ਸ਼ੱਕ ਜਾਹਰ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਉਹ ਗੁਰੂ ਪਦਵੀ ਪਾਉਣ ਤੋ ਹੀ ਖੁੰਝ ਗਿਆ ਤੇ ਇਹਪਦਵੀ ਭਾਈ ਲਹਿਣੇ ਦੇ ਆਗਿਆਕਾਰੀ ਸੁਭਾਅ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਆ ਗਈ,ਜਿਹੜਾ ਇਹ ਪਦਵੀ ਪਾ ਕੇ ਲਹਿਣੇ ਤੋ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਸਾਹਿਬ ਹੋ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਪਿਤਾ ਨੇ ਨੌਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਤਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਖੁਦ ਕੁਰਬਾਨ ਹੋ ਜਾਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੋਵੇ,ਤਾਂ ਫਿਰ ਉਸ ਗੁਰੂ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂਵਿੱਚ ਪਲ਼ ਰਹੇ ਅਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦਾ ਧਰਮ ਤੋ ਕੁਰਬਾਨ ਹੋ ਜਾਣਾ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ। ਐਨੀ ਥੋੜੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਐਨੀ ਸਮਝ ਹੋਣੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸੂਬੇ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣਲਈ ਡਿਉਢੀ ਦੇ ਛੋਟੇ ਦਰਬਾਜੇ ਵਿੱਚ ਦੀ ਲੰਘਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿਰ ਝੁਕਾ ਕੇ ਨਹੀ ਬਲਕਿ ਪੈਰ ਅੱਗੇ ਕਰਕੇ ਸਿਰ ਪਿੱਛ ਸੁੱਟ ਕੇ ਲੰਘਣਾ ਹੈ,ਤਾਂ ਕਿ ਸੂਬੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਿਰਨੀਵਾਂ ਨਾ ਹੋਵੇ ਸਗੋਂ ਜੁੱਤੀ ਦੀ ਨੋਕ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਨਿਭਾਉਣ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਸੂਬੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇ,ਅਜਿਹੀ ਸਮਝ ਉਹਨਾਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਜਿੰਦਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਅਲੋਕਿਕ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਜਬੈ ਬਾਣ ਲਾਗਯੋ ਤਬੈ ਰੋਸ ਜਾਗਯੋ
ਸੋ ਇਹਨਾਂ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਨੇ ਪੰਥ ਨੂੰ ਕੀ ਦਿੱਤਾ,ਇਹਦੇ ਉੱਪਰ ਵੀ ਕੁੱਝ ਚਰਚਾ ਕਰਨੀ ਬਣਦੀ ਹੈ।
ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਫੁਰਮਾਨ ਹੈ ਕਿ “ਜਬੈ ਬਾਣ ਲਾਗਯੋ ਤਬੈ ਰੋਸ ਜਾਗਯੋ” ਸੋ ਅਜਿਹੇ ਜੁਲਮੀ ਵਰਤਾਰੇ ਨੂੰ ਭੁੱਲਣਾ ਜਾਂ ਦੇਖ ਸਹਿ ਕੇ ਚੁੱਪ ਕਰ ਜਾਣਾ ਸਿੱਖੀ ਦਾਅਸੂਲ ਨਹੀ ਹੈ,ਇਸ ਲਈ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਜਦੋ ਔਰੰਗਜੇਬ ਦੇ ਸੱਦੇ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਗਏ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਤਾਂ ਭਾਵੇਔਰੰਗਜੇਬ ਨਾਲ ਨਹੀ ਹੋ ਸਕਿਆ,ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ ਪ੍ਰਤੀ ਰੱਤੀ ਮਾਤਰ ਵੀ ਕੁਤਾਹੀ ਨਹੀ ਕੀਤੀ ਜਦੋ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਮਾਧੋ ਦਾਸ ਨਾਮ ਦੇ ਸਾਧ ਨਾਲਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪਾਕੇ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਸੂਬਾ ਸਰਹੰਦ ਦੇ ਜੁਲਮਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਕੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜਾਦਿਆਂ ਅਤੇ ਮਾਤਾਗੁਜਰੀ ‘ਤੇ ਹੋਏ ਜੁਲਮਾਂ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਲੈਣ ਲਈ ਬਿਆਕੁਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ  ਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਉਸ ਜਾਲਮ ਸੂਬਾਸਰਹੰਦ ਦੇ ਜੁਲਮਾਂ ਨੂੰ ਜੜ ਤੋ ਪੁੱਟਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਸਕੇਗਾ,ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬਹਾਦੁਰ ਬਣਾ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਭੇਜਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦੇ ਦਾਸਾਥ ਦੇਣ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤੀ ਹਦਾਇਤਾਂ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਫਿਰ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਵੇ ਸਰਹਿੰਦ ਫਤਿਹ ਕੀਤੀ ਤੇ ਪਹਿਲੇ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਦੇ ਝੰਡੇ ਝੂਲਾ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇਅਪਣੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਛਿੱਕੇ ਚਲਾ ਦਿੱਤੇ, ਇਹ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਪੰਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਕਤ ਹੈ।ਭਾਂਵੇ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦੁਰ ਦਾ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਬਹੁਤਾ ਲੰਮਾ ਸਮਾਨਹੀ ਰਹਿ ਸਕਿਆ,ਪਰ ਜਿੰਨਾ ਸਮਾ ਵੀ ਰਿਹਾ,ਉਹ ਵੀ ਅਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਿਸ਼ਾਲ ਹੈ।ਇਹ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬੰਦੇ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਹੀ ਆਇਆ ਕਿ ਜੀਮੀਦਾਰੀ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰਖਤਮ ਕਰਕੇ ਬਾਹੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਸਤਕਾਰ ਕਿਸਾਨ ਜਮੀਨਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕ ਬਣ ਸਕੇ। ਸੋ ਗੱਲ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜਾਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਪੰਥ ਨੂੰ ਦੇਣ ਸਬੰਧੀ ਹੋਰਹੀ ਹੈ,ਇਸ ਲਈ ਇੱਥੇ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਵੀ ਗਲਤ ਨਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਵੈਰਾਗੀ ਸਾਧ ਤੋ ਸਿੱਖ ਬਣਿਆਂ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਅਪਣੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਲੱਗੇ ਬਹਾਦੁਰੀਦੇ ਖਿਤਾਬ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹਦੇ ਪਿੱਛੇ ਵੀ ਗੁਰੂ ਕੇ ਲਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਅਲੋਕਿਕ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਹੀ ਸਨ,ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ ਰਾਜ ਭਾਗ ਖੁੱਸ ਜਾਣ ਤੋਬਾਅਦ ਗਿਰਫਤਾਰ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਜੰਬੂਰਾਂ ਨਾਲ ਮਾਸ ਨੁਚਵਾ ਕੇ ਅਤੇ ਚਾਰ ਸਾਲ ਦੇ ਪੁੱਤ ਦਾ ਕਲੇਜਾ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਸਿਦਕ ਤੋਡੋਲਣ ਨਹੀ ਸੀ ਦਿੱਤਾ,ਬਲਕਿ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਫ਼ਰੱਖ਼ਸ਼ੀਅਰ ਵੱਲੋਂ ਪੁੱਛੇ ਗਏ ਸੁਆਲ ਕਿ “ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਤੂੰ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਮੌਤ ਮਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰੇਂਗਾ” ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬੜੇ ਦਲੇਰੀ ਭਰੇ ਅੰਦਾਜ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਸਤਰਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਮਰਨੀ ਬਾਦਸਾਹ ਪਸੰਦ ਕਰੇਗਾ,ਸੋ ਇਹ ਧਰਮ ਤੇ ਅਡੋਲ ਰਹਿ ਕੇ ਮਰਨਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦੁਰ ਨੂੰ ਸਰਹਿੰਦ ਦੀਆਂ ਉਹਨਾਂ ਨੀਹਾਂ ਤੋ ਮਿਲਿਆ ਜਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ ਤੋ ਪਹਿਲਾਂ ਖੜੇ ਦੋ ਨਿੱਕੇ ਨਿੱਕੇ ਬੱਚੇ ਗੱਜ ਕੇ “ਬੋਲੇਸੌ ਨਿਹਾਲ ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ” ਦੇ ਜੈਕਾਰੈ ਲਾ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਸੂਬਾ ਬਜੀਰ ਖਾਨ ਦਾ ਮੂੰਹ ਚਿੜਾ ਰਹੇ ਸਨ।ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਬਾਦਸਾਹ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸੱਤ ਸੌਚਾਲੀ ਸਿੱਘਾਂ ਸਮੇਤ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ ਤੋ ਬਾਅਦ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਖਤਮ ਨਹੀ ਹੋਈ ਬਲਕਿ,ਹੋਰ ਹੌਸਲੇ ਨਾਲ ਲੜਦੀ ਅਫਗਾਨੀ ਧਾੜਵੀਆਂ ਨਾਲ ਲੋਹਾ ਲੈਂਦੀ ਫਿਰ ਮੁੜ ਕੇਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਦੀ ਮਾਲਕ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ,ਜਿਸ ਦੀ ਮਿਸ਼ਾਲ ਵੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣੀ ਬੇਹੱਦ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ।ਇਹ ਜਿੱਤਾਂ ਦਾ ਸਫਰ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਕੱਚੀਗੜੀ ਅਤੇ ਸਰਹਿੰਦ ਦੀ ਦਿਵਾਰ ਤੋ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਚੱਲਦਾ ਰਿਹਾ,ਪਰ ਜਿਉਂ ਹੀ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਦਾ ਸੂਰਜ ਅਸਤ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਮੁੜਕੇਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਅਪਣੀ ਬਾਦਸਾਹਤ ਪਰਾਪਤੀ ਦੀ ਤਾਂਘ ਨੇ ਅੰਗੜਾਈ ਨਹੀ ਭਰੀ,ਜਿਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਸਿੱਖ ਕੌਂਮ ਦਾ ਅਪਣੇ ਸ਼ਾਨਾਂਮੱਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋ ਪੂਰੀ ਤਰਾਂਜਾਣੂ ਨਾ ਹੋ ਸਕਣਾ ਅਤੇ ਗੌਰਵਮਈ  ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਛੇੜਛਾੜ ਤੋ ਅਣਜਾਣ ਹੋਣਾ,ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਜਿੱਥੇ ਕੌਂਮ ਲੰਮਾ ਸਮਾ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਭੰਬਲਭੂਸੇਵਿੱਚ ਰਹੀ ਹੈ,ਓਥੇ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖੀ ਤੋ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ,ਜਿੰਨਾਂ ਤੋ ਸੁਚੇਤ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।ਸੋ ਜਦੋ ਸਿੱਖ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚਅਪਣੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਚਣ ਅਤੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਂਘ ਜਨਮ ਲਵੇਗੀ,ਤਾਂ ਅਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨ ਦੀ ਤੜਪ ਵੀ ਅਪਣੇ ਆਪ ਪੈਦਾਹੋਵੇਗੀ। ਜਦੋ ਕੌਂਮ ਨੇ ਅਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੇ ਪਾਏ ਪੂਰਨਿਆਂ ਤੇ ਚੱਲਣ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾ ਲਿਆ,ਫਿਰ ਸਰਹਿੰਦ ਦੀ ਖੂੰਨੀ ਦੀਵਾਰ ਤੋ ਰਾਜ ਤਖਤ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀਖਾਲਸਾਹੀ ਜੁਗਤ ਵੀ ਸੌਖਿਆਂ ਹੀ ਸਮਝ ਪੈ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਤਖਤੇ ਤੋ ਤਖਤ ਤੱਕ ਜਾਣ ਲੱਗਿਆਂ ਵੀ ਸਮਾ ਨਹੀ ਲੱਗੇਗਾ।ਗੁਰੂ ਸੁਮੱਤ ਬਖਸ਼ੇ।
ਬਘੇਲ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ
99142-58142