Ravinder-Singh-Kundra

ਖ਼ੁਦਾ ਨੂੰ ਲੈ ਗਏ ਚੋਰ - ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ

ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਾਂਦੇ ਮੌਲਵੀ 'ਤੇ, ਮਾਇਆ ਬਰਸ ਰਹੀ ਸੀ,
ਢੇਰੀ ਦੇਖ ਪੈਸੇ ਦੀ, ਜੱਟ ਦੀ ਨੀਯਤ ਤਰਸ ਰਹੀ ਸੀ।

ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅੱਲਾ ਦਾ, ਇਨਸਾਫ ਹੈ ਕਿਤਨਾ ਖੋਟਾ,
ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾ ਮੌਲਵੀ, ਮਾਲ  ਕਮਾਂਦਾ ਮੋਟਾ।

ਅਸੀਂ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਹੋਈਏ, ਹਰ ਸਾਉਣੀ 'ਤੇ ਹਾੜ੍ਹੀ,
ਫੇਰ ਵੀ ਹੱਥ ਠੂਠਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ, ਮੱਤ ਸਾਡੀ ਰਹਿੰਦੀ ਮਾਰੀ।

ਤਿੰਨ ਕੁ ਸੌ ਜਦ ਕੱਠੇ ਕਰਕੇ, ਮੌਲਵੀ ਘਰ ਨੂੰ ਤੁਰਿਆ,
ਜੱਟ ਵੀ ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪਿੱਛੇ, ਗਲ਼ੀ ਦੇ ਮੋੜ ਕਈ ਮੁੜਿਆ।

ਮੋਕਲ਼ੀ ਜਿਹੀ ਥਾਂ ਦੇਖ ਕੇ, ਉਸ ਮੌਲਵੀ ਅੱਗੋਂ ਡੱਕਿਆ,
ਕਹਿੰਦਾ ਲਾ ਸ਼ਰਤ ਮੈਂ ਦੱਸਾਂ, ਜੋ ਤੇਰੇ ਮਨ ਵਸਿਆ।

ਦੋ, ਦੋ ਸੌ ਦੀ ਸ਼ਰਤ 'ਤੇ ਦੋਨੋਂ, ਝਟਪਟ ਹੋ ਗਏ ਸਹਿਮਤ,
ਚਾਰ ਸੌ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਣ ਲਈ, ਜੱਟ ਵਿਛਾਈ ਤਹਿਮਤ।

ਮੌਲਵੀ ਆਖੇ ਦੱਸ ਹੁਣ ਜੱਟਾ, ਕੀ ਹੈ ਮੇਰੇ ਮਨ ਵਿੱਚ,
ਤਾਂ ਕਿ ਮੁੱਕ ਹੀ ਜਾਵੇ ਤੇਰੀ, ਛੇੜੀ ਹੋਈ ਝਿਕ ਝਿਕ।

ਸੋਚ ਸੋਚ ਕੇ ਜੱਟ ਝੱਟ ਬੋਲਿਆ, ਤੇਰੇ ਮਨ ਵਸਦਾ ਅੱਲਾ,
ਮੈਨੂੰ ਪੱਕਾ ਯਕੀਨ ਤੇਰੇ 'ਤੇ, ਤੂੰ ਛੁਡਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਪੱਲਾ।

ਮੌਲਵੀ ਬੜਾ ਕਸੂਤਾ ਫਸਿਆ, ਸੋਚੇ ਹੁਣ ਕਰਾਂ ਕੀ,
ਝੂਠ ਬੋਲਾਂ ਤਾਂ ਕਾਫ਼ਰ ਬਣਦਾਂ, ਸੱਚ ਨੂੰ ਨਾ ਮੰਨੇ ਜੀਅ।

ਨਿੰਮੋਝੂਣਾ ਮੌਲਵੀ ਬੋਲਿਆ, ਹਾਂ ਮਨ ਮੇਰੇ ਹੈ ਅੱਲਾ,
ਸ਼ਰਤ ਤਾਂ ਮੈਂ ਹੁਣ ਹਾਰ ਗਿਆ ਹਾਂ, ਬਾਕੀ ਖ਼ੈਰ ਸੱਲਾ।

ਚਾਰ ਸੌ ਚੁੱਕ ਕੇ ਜੇਬ 'ਚ ਪਾ ਕੇ, ਜਦ ਜੱਟ ਭੱਜਣ ਲੱਗਾ,
ਮੌਲਵੀ ਨੇ ਵੀ ਝੱਟ ਕਰਕੇ, ਰੋਕਿਆ ਉਸ ਦਾ ਅੱਗਾ।

ਕਹਿੰਦਾ ਮੈਂ ਵੀ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਹਾਂ, ਤੇਰੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੈ,
ਦੂਜੀ ਸ਼ਰਤ ਲਗਾਉਣ ਲਈ, ਮੇਰਾ ਵੀ ਕਰਦਾ ਜੀਅ ਹੈ।

ਸੌ, ਸੌ ਦੀ ਹੋਰ ਸ਼ਰਤ ਲਗਾ ਕੇ, ਮੌਲਵੀ ਝਾੜਿਆ ਝੱਗਾ,
ਮੈਂ ਵੀ ਤੇਰੇ ਮਨ ਦੀ ਗੱਲ ਦਾ, ਭੇਦ ਹਾਂ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲੱਗਾ।

ਵਸਦਾ ਤੇਰੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵਾਹਿਗੁਰੂ, ਮੇਰਾ ਸ਼ੱਕ ਹੈ ਪੱਕਾ,
ਦੱਸ ਹੁਣ ਤੂੰ ਹੀ ਦਿਲ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ, ਕੌਣ ਝੂਠਾ ਕੌਣ ਸੱਚਾ।

ਠਾਣ ਲਈ ਜੱਟ ਨੇ ਮਨ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਰਤ ਨਹੀਂ ਹੁਣ ਹਰਨੀ,
ਭਾਵੇਂ ਪੈ ਜਾਏ ਬਦਲੇ ਦੇ ਵਿੱਚ, ਭਾਰੀ ਚੱਟੀ ਭਰਨੀ।

ਕਹਿੰਦਾ ਮੌਲਵੀਆ ਮੇਰੇ ਲਈ, ਨਹੀਂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਕੋਈ ਚੀਜ਼,
ਮੈਂ ਹਾਂ ਦੇਵੀ ਦਾ ਉਪਾਸ਼ਕ, ਅਦਨਾ ਭਗਤ ਗਰੀਬ।

ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਮੰਦਰ ਜਾ ਕੇ, ਮੈਂ ਹਾਂ ਸਜਦਾ ਕਰਦਾ,
ਕਾਲੀ ਦੇਵੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਬਿਨ, ਮੇਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਰਦਾ।

ਦੰਗ ਰਹਿ ਗਿਆ ਮੌਲਵੀ ਸੁਣ ਕੇ, ਐਸਾ ਝੂਠ ਪੁਲੰਦਾ,
ਪਰ ਕੁੱਝ ਵੀ ਤਾਂ ਕਰ ਨਾ ਸਕਿਆ, ਅੱਲਾ ਦਾ ਉਹ ਬੰਦਾ।

ਰਹਿੰਦਾ ਸੌ ਵੀ ਹੱਥੋਂ ਗੁਆ ਕੇ, ਮੌਲਵੀ ਹੋਇਆ ਉਦਾਸ,
ਖਾਲੀ ਹੱਥੀਂ ਤੁਰ ਜਾਣ ਬਿਨਾ, ਨਹੀਂ ਚਾਰਾ ਸੀ ਉਸ ਪਾਸ।

ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਪਟੀ ਜੱਟ ਨੇ, ਕੀਤਾ ਝੂਠ ਦਾ ਧੰਦਾ,
ਸਰੇ ਬਜ਼ਾਰ ਹੀ ਲੁੱਟਿਆ ਗਿਆ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਖ਼ੁਦਾ ਦਾ ਬੰਦਾ।

ਐਂਵੇਂ ਨਹੀਂ ਕਈ ਲੋਕੀਂ ਕਹਿੰਦੇ, ਗੱਲਾਂ ਹੋਰ 'ਤੇ ਹੋਰ,
ਮਚਲੇ ਜੱਟ ਨੇ ਮਾਰੀ ਬਾਜ਼ੀ, ਖ਼ੁਦਾ ਨੂੰ ਲੈ ਗਏ ਚੋਰ।

ਬਜ਼ਾਰ ਗਰਮ ਹੈ - ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ

ਬਜ਼ਾਰ ਗਰਮ ਹੈ ਵੋਟ ਦਾ,
ਹਰੇ, ਗੁਲਾਬੀ ਨੋਟ ਦਾ,
ਪਾਟੋ ਧਾੜੀ ਸੋਚ ਦਾ,
ਅਸੂਲੋਂ ਥਿੜਕੇ ਲੋਕ ਦਾ,
ਕਿੱਥੋਂ ਲਿਆਵਾਂ ਲੱਭ ਕੇ,
ਜੋ ਭਲਾ ਗ਼ਰੀਬ ਦਾ ਲੋਚਦਾ।

ਬਜ਼ਾਰ ਗਰਮ ਹੈ ਲੁੱਟ ਦਾ,
ਈਮਾਨ ਜਾਵੇ ਨਿੱਤ ਖੁੱਸਦਾ,
ਅਹਿਸਾਸ ਦਾ ਦਮ ਹੈ ਘੁੱਟਦਾ
ਕੂੜ ਨਾ ਅੱਜ ਨਿਖੁੱਟਦਾ,
ਕਿੱਥੋਂ ਲਿਆਵਾਂ ਲੱਭ ਕੇ,
ਮੈਂ ਦਰਦੀ ਆਪਣੇ ਦੁੱਖ ਦਾ।

ਬਜ਼ਾਰ ਗਰਮ ਹੈ ਭੇਖ ਦਾ,
ਸਾਧ ਚੋਰ ਇੱਕ ਵੇਸ ਦਾ,
ਸ਼ੈਤਾਨ ਮੁਸਕੜੀ ਦੇਖਦਾ,
ਅੱਜ ਅੰਨ੍ਹਾ ਮੋਹਰੀ ਦੇਸ ਦਾ,
ਕਿੱਥੋਂ ਲਿਆਵਾਂ ਲੱਭ ਕੇ,
ਜੋ ਕੁ-ਕਰਮ ਦੀ ਪੱਟੀ ਮੇਸਦਾ।

ਬਜ਼ਾਰ ਗਰਮ ਹੈ ਭਰਮ ਦਾ,
ਗਿਆਨ ਵਿਹੂਣੇ ਕਰਮ ਦਾ,
ਲਹਿ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰਦਾ ਸ਼ਰਮ ਦਾ,
ਨੰਗੇਜ ਹੈ ਗਲੀਏ ਦਨਦਦਾ,
ਕਿੱਥੋਂ ਲਿਆਵਾਂ ਲੱਭ ਕੇ,
ਨਾਸ਼ਵਾਨ ਚੀਰ ਹਰਨ ਦਾ।

ਬਜ਼ਾਰ ਗਰਮ ਹੈ ਝੂਠ ਦਾ,
ਅੱਜ ਸੱਚ ਹੈ ਫਾਂਸੀ ਝੂਟਦਾ,
ਸ਼ਰੀਫ਼ ਡਰਦਾ ਨਹੀਂ ਚੂਕਦਾ,
ਇਨਸਾਫ ਹੈ ਪਿੱਟਦਾ ਹੂਕਦਾ,
ਕਿੱਥੋਂ ਲਿਆਵਾਂ ਲੱਭ ਕੇ,
ਜੋ ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਹੈ ਕੂਕਦਾ।
ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ
ਕਵੈਂਟਰੀ ਯੂ ਕੇ

ਬਜ਼ਾਰ ਗਰਮ ਹੈ - ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ

ਬਜ਼ਾਰ ਗਰਮ ਹੈ ਵੋਟ ਦਾ,
ਹਰੇ, ਗੁਲਾਬੀ ਨੋਟ ਦਾ,
ਪਾਟੋ  ਧਾੜੀ  ਸੋਚ  ਦਾ,
ਅਸੂਲੋਂ ਥਿੜਕੇ ਲੋਕ ਦਾ,
ਕਿੱਥੋਂ ਲਿਆਵਾਂ ਲੱਭ ਕੇ,
ਜੋ ਭਲਾ ਗ਼ਰੀਬ ਦਾ ਲੋਚਦਾ।

ਬਜ਼ਾਰ ਗਰਮ ਹੈ ਲੁੱਟ ਦਾ,
ਈਮਾਨ ਜਾਵੇ ਨਿੱਤ ਖੁੱਸਦਾ,
ਅਹਿਸਾਸ ਦਾ ਦਮ ਹੈ ਘੁੱਟਦਾ
ਕੂੜ ਨਾ ਅੱਜ ਨਿਖੁੱਟਦਾ,
ਕਿੱਥੋਂ ਲਿਆਵਾਂ ਲੱਭ ਕੇ,
ਮੈਂ ਦਰਦੀ ਆਪਣੇ ਦੁੱਖ ਦਾ।

ਬਜ਼ਾਰ ਗਰਮ ਹੈ ਭੇਖ ਦਾ,
ਸਾਧ ਚੋਰ ਇੱਕ ਵੇਸ ਦਾ,
ਸ਼ੈਤਾਨ ਮੁਸਕੜੀ ਦੇਖਦਾ,
ਅੱਜ ਅੰਨ੍ਹਾ ਮੋਹਰੀ ਦੇਸ ਦਾ,
ਕਿੱਥੋਂ ਲਿਆਵਾਂ ਲੱਭ ਕੇ,
ਜੋ ਕੁ-ਕਰਮ ਦੀ ਪੱਟੀ ਮੇਸਦਾ।

ਬਜ਼ਾਰ ਗਰਮ ਹੈ ਭਰਮ ਦਾ,
ਗਿਆਨ ਵਿਹੂਣੇ ਕਰਮ ਦਾ,
ਲਹਿ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰਦਾ ਸ਼ਰਮ ਦਾ,
ਨੰਗੇਜ ਹੈ ਗਲੀਏ ਦਨਦਦਾ,
ਕਿੱਥੋਂ ਲਿਆਵਾਂ ਲੱਭ ਕੇ,
ਨਾਸ਼ਵਾਨ ਚੀਰ ਹਰਨ ਦਾ।

ਬਜ਼ਾਰ ਗਰਮ ਹੈ ਝੂਠ ਦਾ,
ਅੱਜ ਸੱਚ ਹੈ ਫਾਂਸੀ ਝੂਟਦਾ,
ਸ਼ਰੀਫ਼ ਡਰਦਾ ਨਹੀਂ ਚੂਕਦਾ,
ਇਨਸਾਫ ਹੈ ਪਿੱਟਦਾ ਹੂਕਦਾ,
ਕਿੱਥੋਂ ਲਿਆਵਾਂ ਲੱਭ ਕੇ,
ਜੋ ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਹੈ ਕੂਕਦਾ।
ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ
ਕਵੈਂਟਰੀ ਯੂ ਕੇ

ਵੱਟੇ ਸੱਟੇ ਦੀ ਕੁੜਮਾਈ - ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ

ਵੱਟੇ ਸੱਟੇ ਦੀ ਕੁੜਮਾਈ,  ਗੰਜੀ ਗਈ ਗਲੋਲੋ ਆਈ,
ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਚੱਟਿਆਂ ਵੱਟਿਆਂ ਦੀ, ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਨਿੱਤ ਦਿਨ ਵਟਾਈ।

ਧੋਬੀਆਂ ਦੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੇ ਵਰਗੇ, ਇਹਨਾਂ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ ਕਾਰੇ,
ਬੁਰਕੀਆਂ ਦੇ ਲਈ ਨੱਠੇ ਫਿਰਦੇ, ਦਿਨੇ-ਰਾਤੀਂ ਮਾਰੇ ਮਾਰੇ।

ਕਿਸ ਭਾਅ ਕਿਹੜਾ ਕਿੱਥੇ ਵਿਕਦਾ, ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਕੁੱਛ ਆਉਂਦਾ,
ਹਰ ਵੱਟੇ ਨੂੰ ਤੋਲ ਤੋਲ ਕੇ, ਹਰ ਕੋਈ ਬੋਲੀ ਲਾਉਂਦਾ।

ਗੋਲ਼ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਭਾਂਵੇਂ ਚਪਟਾ, ਭਾਵੇਂ ਬਤਾਊਂ ਵਰਗਾ,
ਜਦ ਤੱਕੜੀ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਵਿਕਣ 'ਚ ਦੇਰ ਨੀਂ ਕਰਦਾ।

ਕੌਡੀਉਂ ਖੋਟੇ ਦਾਗੀ ਸਾਰੇ, ਝੂਠ ਦੇ ਸਭ ਵਿਉਪਾਰੀ,
ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧੌਂਸ ਜਮਾਉਂਦੇ, ਸਮਾਜੀ ਜਾਂ ਸਰਕਾਰੀ।

ਨਾਮ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਵੀ ਕੁਨਬਾ,
ਜ਼ਾਤ ਪਾਤ ਕੋਈ ਖਣਿਆਦਾ, ਜਾਂ ਕੋਈ ਸਰਦਾ ਪੁੱਜਦਾ।

ਢੀਠਾਂ ਵਾਂਗੂੰ ਢੀਂਡਸੇ ਘੁੰਮਦੇ, ਸ਼ਰਮੇ ਸ਼ਰਮ ਨਾ ਰੱਖਦੇ,
ਬ੍ਰਮਪੁਰੇ ਦੇ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ, ਥਾਂ ਥਾਂ ਥੁੱਕ ਥੁੱਕ ਚੱਟਦੇ।

ਮੌਤੋਂ ਡਰ ਕੇ ਮੂਸੇ ਭੱਜਦੇ, ਖੁੱਡਾਂ ਲੱਭਣ ਨਿੱਤ ਨਵੀਆਂ,
ਆਪਣੀ ਖੱਲ ਬਚਾਵਣ ਖ਼ਾਤਰ, ਲੁਕਦੇ ਝਾੜੀਆਂ ਚਰ੍ਹੀਆਂ।

ਕਾਕੇ, ਬਿੱਟੂ, ਰਾਣੇ, ਸਿੱਧੂ, ਲਾਡੀ ਕਰਨ ਨਿੱਤ ਲਾਡੀਆਂ,
ਕਿਸੇ ਦੇ ਕੁੱਛੜ ਕਿਸੇ ਘਨੇੜੀ, ਹੱਸ ਹੱਸ ਪਾਵਣ ਚਾਘੀਆਂ।

ਸੱਚਰ ਭਰ ਕੇ ਆਪਣੀ ਖੱਚਰ, ਹੋਕਾ ਦੇਵਣ ਗਲੀ ਗਲੀ,
ਸਸਤੇ ਭਾਅ ਈਮਾਨ ਹੈ ਲਾਇਆ, ਆ ਕੇ ਲੈ ਜਾਓ ਧੜੀ ਧੜੀ।

ਵਾਹੋ ਦਾਹੀ ਬਾਜਵੇ ਘੁੰਮਣ, ਬੇ ਵਜਾਹ  ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ,
ਆਪਣੇ ਗੌਂ ਭੁਨਾਵਣ ਖਾਤਰ, ਭਰਾ ਮਾਰਨੋਂ ਨਹੀਂ ਡਰਦੇ।

ਅੱਕੀਂ ਚੜ੍ਹਨ ਪਲਾਹੀਂ ਉਤਰਨ, ਕਿਤੇ ਸਾਈਆਂ ਕਿਤੇ ਵਧਾਈਆਂ,
ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਬਣ ਮੀਆਂ ਮਿੱਠੂ, ਦੂਜੇ ਦੀਆਂ ਕਰਨ ਬੁਰਾਈਆਂ।

ਖਾ ਲਿਆ  ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਪੈਸਾ, ਤੁਹਾਡੀ  ਘਾਲ ਕਮਾਈ,
ਆਖਰ ਜਾਗ ਪਉ ਹੁਣ ਲੋਕੋ, ਹੈ ਸਮਝ ਕੋਈ ਹੁਣ ਆਈ।
ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ
ਕਵੈਂਟਰੀ ਯੂ ਕੇ

ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਰਜ਼ੋਈ - ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ - ਜਤਿੰਦਰ ਕੌਰ ਰੰਧਾਵਾ

ਜਾਨ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਅੜੀ, ਮੌਤ ਰੁੱਸੀ ਹੈ ਖੜ੍ਹੀ,
ਬੂਹੇ ਸੁਰਗਾਂ ਦੇ ਬੰਦ, ਰੋਕੇ ਅੱਖਰਾਂ ਦੀ ਕੰਧ,
ਸਾਹਿਬਾ ਕੀਤੀਆਂ ਭੁਲਾ ਕੇ, ਅੱਗ ਲਾਕੇ ਸਾੜ ਦੇ,
ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਆਖੇ ਦਾਤਿਆ, ਬੇਦਾਵਾ ਪਾੜ ਦੇ।
ਆ ਗਿਉਂ ਵੇਲੇ ਸਿਰ, ਦਾਤਾ ਸੱਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ,
ਦੀਦ ਤੇਰੀ ਨੂੰ ਤਰਸ, ਮੁੱਕ ਚੱਲੇ ਸਨ ਸਾਹ।
ਜਾਂਦਾ ਕਿਹਾ ਨਹੀਂ ਮੈਥੋਂ, ਕਿਵੇਂ ਆਖਾਂ ਪ੍ਰੀਤਮਾ,
ਕਿਵੇਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਕੇ, ਅੱਖਾਂ ਝਾਕਾਂ ਪ੍ਰੀਤਮਾ।
ਚਾਲੀ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ, ਦਾਤਾ ਹੋ ਗਏ ਲੀਰੋ ਲੀਰ,
ਵੈਰੀ ਲਾਸ਼ਾਂ ਉੱਤੋਂ ਆ ਜਾ, ਸਭ ਨੂੰ ਲਿਤਾੜ ਦੇ,
ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਆਖੇ ਦਾਤਿਆ, ਬੇਦਾਵਾ ਪਾੜ ਦੇ।
ਜ਼ਾਰ ਜ਼ਾਰ ਰੋ ਕੇ ਦਾਸ, ਪੁੱਛੇ ਦੱਸੀਂ ਦਾਤਿਆ,
ਕਿੱਥੇ ਪਿਆਰਾ ਸਾਡਾ ਜੀਤ, 'ਤੇ ਜੁਝਾਰ ਹੈ ਗਿਆ।
ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਨੇ ਕਿੱਥੇ, ਛੋਟੇ ਕਿੱਥੇ ਨੇ ਦੁਲਾਰੇ,
ਛੱਡ ਆਇਉਂ ਦਾਤਾ ਸਭ ਨੂੰ, ਤੂੰ ਕਿਸ ਦੇ ਸਹਾਰੇ।
ਸਾਈਆਂ ਮੁੱਖੋਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਬੋਲੇਂ, ਕੀ ਤੂੰ ਲਾਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਟੋਲ੍ਹੇਂ,
ਸਭ ਹੋ ਗਏ ਸ਼ਹੀਦ, ਵੈਰੀ ਨੂੰ ਪਿਛਾੜਦੇ,
ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਆਖੇ ਦਾਤਿਆ, ਬੇਦਾਵਾ ਪਾੜ ਦੇ।
ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹਰਾਮ, ਕਾਹਦਾ ਜੀਣਾ ਰਹਿ ਗਿਆ,
ਫਿੱਟ ਜਾਵੇ ਮੇਰਾ ਮੂੰਹ ਜੋ, ਕੌੜੇ ਬੋਲ ਕਹਿ ਗਿਆ।
ਦਸਮੇਸ਼ ਪਿਤਾ ਦਰਵੇਸ਼, ਮੁਕਤੀ ਦੇ ਪੁੰਜ ਜੀ,
ਮਾਫ਼ੀ ਤੋਂ ਨਾ ਕਿਤੇ ਅੱਜ, ਅਸੀਂ ਜਾਈਏ ਖੁੰਝ ਜੀ।
ਕਰੋ ਕਾਗ਼ਜ਼ਾਂ ਦੇ ਟੋਟੇ,ਮਿਟਣ ਭਾਗ ਸਾਡੇ ਖੋਟੇ,
ਪੌੜੀ ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਸਾਨੂੰ, ਅੱਜ ਹੱਥੀਂ ਚਾੜ੍ਹ ਦੇ,
ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਆਖੇ ਦਾਤਿਆ, ਬੇਦਾਵਾ ਪਾੜ ਦੇ।
ਜਾਨ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਅੜੀ, ਮੌਤ ਰੁੱਸੀ ਹੈ ਖੜ੍ਹੀ,
ਬੂਹੇ ਸੁਰਗਾਂ ਦੇ ਬੰਦ, ਰੋਕੇ ਅੱਖਰਾਂ ਦੀ ਕੰਧ,
ਸਾਹਿਬਾ ਕੀਤੀਆਂ ਭੁਲਾ ਕੇ, ਅੱਗ ਲਾਕੇ ਸਾੜ ਦੇ,
ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਆਖੇ ਦਾਤਿਆ, ਬੇਦਾਵਾ ਪਾੜ ਦੇ।
ਕਵੈਂਟਰੀ, ਯੂ ਕੇ

ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਰਜ਼ੋਈ - ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ

ਜਾਨ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਅੜੀ,

ਮੌਤ ਰੁੱਸੀ ਹੈ ਖੜ੍ਹੀ,

ਬੂਹੇ ਸੁਰਗਾਂ ਦੇ ਬੰਦ,

ਰੋਕੇ ਅੱਖਰਾਂ ਦੀ ਕੰਧ,

ਸਾਹਿਬਾ ਕੀਤੀਆਂ ਭੁਲਾ ਕੇ, ਅੱਗ ਲਾਕੇ ਸਾੜ ਦੇ,

ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਆਖੇ ਦਾਤਿਆ, ਬੇਦਾਵਾ ਪਾੜ ਦੇ।

 

ਆ ਗਿਉਂ ਵੇਲੇ ਸਿਰ, ਦਾਤਾ ਸੱਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ,

ਦੀਦ ਤੇਰੀ ਨੂੰ ਤਰਸ, ਮੁੱਕ ਚੱਲੇ ਸਨ ਸਾਹ।

ਜਾਂਦਾ ਕਿਹਾ ਨਹੀਂ ਮੈਥੋਂ, ਕਿਵੇਂ ਆਖਾਂ ਪ੍ਰੀਤਮਾ,

ਕਿਵੇਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਕੇ, ਅੱਖਾਂ ਝਾਕਾਂ ਪ੍ਰੀਤਮਾ।

ਚਾਲੀ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ,

ਦਾਤਾ ਹੋ ਗਏ ਲੀਰੋ ਲੀਰ,

ਵੈਰੀ ਲਾਸ਼ਾਂ ਉੱਤੋਂ ਆ ਜਾ, ਸਭ ਨੂੰ ਲਿਤਾੜ ਦੇ,

ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਆਖੇ ਦਾਤਿਆ, ਬੇਦਾਵਾ ਪਾੜ ਦੇ।

 

ਜ਼ਾਰ ਜ਼ਾਰ ਰੋ ਕੇ ਦਾਸ, ਪੁੱਛੇ ਦੱਸੀਂ ਦਾਤਿਆ,

ਕਿੱਥੇ ਪਿਆਰਾ ਸਾਡਾ ਜੀਤ, ‘ਤੇ ਜੁਝਾਰ ਹੈ ਗਿਆ।

ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਨੇ ਕਿੱਥੇ, ਛੋਟੇ ਕਿੱਥੇ ਨੇ ਦੁਲਾਰੇ,

ਛੱਡ ਆਇਉਂ ਦਾਤਾ ਸਭ ਨੂੰ ਤੂੰ, ਕਿਸ ਦੇ ਸਹਾਰੇ।

ਸਾਈਆਂ ਮੁੱਖੋਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਬੋਲੇਂ,

ਕੀ ਤੂੰ ਲਾਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਟੋਲ੍ਹੇਂ,

ਸਭ ਹੋ ਗਏ ਸ਼ਹੀਦ, ਵੈਰੀ ਨੂੰ ਪਿਛਾੜਦੇ,

ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਆਖੇ ਦਾਤਿਆ, ਬੇਦਾਵਾ ਪਾੜ ਦੇ।

 

ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹਰਾਮ, ਕਾਹਦਾ ਜੀਣਾ ਰਹਿ ਗਿਆ,

ਫਿੱਟ ਜਾਵੇ ਮੇਰਾ ਮੂੰਹ ਜੋ, ਕੌੜੇ ਬੋਲ ਕਹਿ ਗਿਆ।

ਦਸਮੇਸ਼ ਪਿਤਾ ਦਰਵੇਸ਼, ਮੁਕਤੀ ਦੇ ਪੁੰਜ ਜੀ,

ਮਾਫ਼ੀ ਤੋਂ ਨਾ ਕਿਤੇ ਅੱਜ, ਅਸੀਂ ਜਾਈਏ ਖੁੰਝ ਜੀ।

ਕਰੋ ਕਾਗ਼ਜ਼ਾਂ ਦੇ ਟੋਟੇ,

ਮਿਟਣ ਭਾਗ ਸਾਡੇ ਖੋਟੇ,

ਪੌੜੀ ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਸਾਨੂੰ, ਅੱਜ ਹੱਥੀਂ ਚਾੜ੍ਹ ਦੇ,

ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਆਖੇ ਦਾਤਿਆ, ਬੇਦਾਵਾ ਪਾੜ ਦੇ।

 

ਜਾਨ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਅੜੀ,

ਮੌਤ ਰੁੱਸੀ ਹੈ ਖੜ੍ਹੀ,

ਬੂਹੇ ਸੁਰਗਾਂ ਦੇ ਬੰਦ,

ਰੋਕੇ ਅੱਖਰਾਂ ਦੀ ਕੰਧ,

ਸਾਹਿਬਾ ਕੀਤੀਆਂ ਭੁਲਾ ਕੇ, ਅੱਗ ਲਾਕੇ ਸਾੜ ਦੇ,

ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਆਖੇ ਦਾਤਿਆ, ਬੇਦਾਵਾ ਪਾੜ ਦੇ।

 

ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ

ਜਤਿੰਦਰ ਕੌਰ ਰੰਧਾਵਾ

ਕਵੈਂਟਰੀ, ਯੂ ਕੇ

ਆ ਗਿਆ ਸਾਲ ਨਵਾਂ - ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ

ਆ ਗਿਆ ਸਾਲ ਨਵਾਂ ਵੀ, ਜਿਵੇਂ ਪੁਰਾਣੇ ਸੀ,
ਚਲੇ ਜਾਣੇ ਸਭ ਉੱਥੇ, ਜਿੱਥੇ ਜਾਣੇ ਸੀ।

ਕਾਲ ਬੜਾ ਹੀ ਡਾਢਾ, ਸਭ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਹੈ,
ਭਸਮ ਕਰਨ ਦੀ ਉਸ ਨੂੰ, ਬੜੀ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ।

ਕਿੰਨੇ ਯੁਗ ਨੇ ਆਏ, ਤੇ ਕਿੰਨੇ ਗ਼ਰਕ ਹੋਏ,
ਹਿਸਾਬ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ, ਸਵਰਗ 'ਤੇ ਨਰਕ ਹੋਏ।

ਇਨਸਾਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਖੁਸ਼ੀਆਂ, ਖੇੜੇ ਲੱਭਦਾ ਏ,
ਦੁੱਖ ਦਰਦ ਤੋਂ ਦੂਰ, ਸਦਾ ਹੀ ਭੱਜਦਾ ਏ।

ਨਾ ਚਾਹੁੰਦਿਆਂ ਵੀ, ਕਿੰਨੇ ਕਸ਼ਟ ਉਠਾਏ ਨੇ,
ਬੇ ਹਿਸਾਬੇ ਆਪਣੇ, ਕਿੰਨੇ ਗਵਾਏ ਨੇ।

ਅਗਲੇ ਸਾਲ  ਕਿਹੜਾ, ਸੁੱਖ ਘਰ ਆਵੇਗਾ,
ਇਸ ਦਾ ਭਲਾ ਕੋਈ ਕਿਵੇਂ, ਕਿਆਫਾ ਲਾਵੇਗਾ।

ਨਜੂਮੀ, ਜੋਤਸ਼ੀ, ਤਾਂਤਰਿਕ ਬੈਠੇ ਚੁੱਪ ਕਰਕੇ,
ਕਿੱਥੇ ਗਏ ਨੇ ਜਾਦੂ, ਜੰਤਰੀਆਂ ਦੇ ਵਰਕੇ।

ਉਮੀਦ ਹੈ ਬੜੀ ਪਿਆਰੀ, ਹਰ ਕੋਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ,
ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਨਹੀਂ, ਕਿਸੇ ਦਾ ਸਰਦਾ ਹੈ।

ਆਓ ਮਿਲ ਕੇ ਆਸਾਂ, ਦੇ ਪੁਲ ਬੰਨ੍ਹ ਲਈਏ,
ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਮੋਢੇ, ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਧਰ ਦੇਈਏ।

ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਦਾ ਨਾਹਰਾ, ਨਾਨਕ ਦੇ ਦਰ ਤੋਂ,
ਸਬਰ ਸੰਤੋਖ ਦੀ ਰੱਜ ਕੇ, ਕਰ ਲਈਏ ਵਰਤੋਂ।

ਦਸਮੇਸ਼ ਪਿਤਾ ਦੇ ਦਿਲ ਦੀ ਦਸ਼ਾ - ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ

ਵਗਦੇ ਤੀਰ ਤੇ ਨੀਰ ਇੱਕ ਸਾਰ ਹੋਕੇ,
ਇਹ ਹੈ ਨੈਣਾਂ ਦਾ ਕੈਸਾ ਕਮਾਲ ਇੱਥੇ।

ਇੱਕ ਨੈਣ ਜੋ ਰੋਹ ਦੇ ਅੰਗਿਆਰ ਛੱਡਣ,
ਉਹੀ ਨੈਣ ਰੋਵਣ ਜ਼ਾਰ ਜ਼ਾਰ ਇੱਥੇ।

ਗੜ੍ਹੀ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਜੰਗ ਦਾ ਇਹ ਮੰਜ਼ਰ,
ਰੋਕਣ ਗੁਰੂ ਜੀ ਵੈਰੀਆਂ ਦੇ ਹੱਲੇ।

ਚੁਣ ਚੁਣ ਕੇ ਭੇਜਦੇ ਯੋਧਿਆਂ ਨੂੰ,
ਝੜੀ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਦੀ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇੰਝ ਚੱਲੇ।

ਦਰਦ ਦੇਸ਼ ਤੇ ਕੌਮ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮੈਨੂੰ,
ਮੋਹ ਪੁੱਤਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦਾ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ।

ਅਸੂਲ ਐਸੇ ਬਲੀਦਾਨ ਵੀ ਮੰਗਦੇ ਨੇ,
ਬਾਪ ਕਿਸੇ ਪਾਸੇ ’ਤੇ ਪੁੱਤਰ ਕਿਸੇ ਪਾਸੇ।

ਇਸ ਜ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਧਰਵਾਸ ਦੇਵਾਂ,
ਦਿਖਾਵਾਂ ਮੋਹ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਮੈਂ ਮੂੰਹ ਅਪਣਾ।

ਕਿਵੇਂ ਸਮਝਾਂ ਕਿ ਰਾਖਾ ਮੈਂ ਕੌਮ ਦਾ ਹਾਂ,
ਪਰ ਬਚਾ ਨਾ ਸਕਿਆ ਮੈਂ ਖੂਨ ਅਪਣਾ।

ਭਾਣਾ ਤੇਰਾ ਤੇ ਤੇਰਾ ਹੀ ਜ਼ੋਰ ਚੱਲਦਾ,
ਮੰਗਾਂ ਅੱਜ ਮੈਂ ਕਿੱਥੋਂ ਇਨਸਾਫ ਜਾਕੇ?

ਦਾਤਾਂ ਤੇਰੀਆਂ ਸੀ ਤੂੰ ਹੀ ਸੀ ਦੇਣ ਵਾਲਾ,
ਖੋਹ ਲਈਆਂ ਨੇ ਤੂੰ ਹੀ ਵਾਰ ਵਾਰ ਆਕੇ।

ਕਿਵੇਂ ਹੋਵਾਂ ਸਨਮੁੱਖ ਅੱਜ ਕੌਮ ਅੱਗੇ,
ਕੀ ਦੇਵਾਂ ਧਰਵਾਸ ਮੈਂ ਕੌਮ ਨੂੰ ਅੱਜ।

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਾਵਾਂ ਨੇ ਯੋਧੇ ਪਲੋਸ ਘੱਲੇ,
ਕਿਵੇਂ ਸਿਖਾਵਾਂ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੀਣ ਦਾ ਚੱਜ।

ਕਿਹੜੇ ਹੌਸਲੇ ਦੇਵਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਟੱਬਰਾਂ ਨੂੰ,
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਜੀਅ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਤੋਰੇ।

ਜੀ ਸਕਦੇ ਨੇ ਕਿਵੇਂ, ਹੁਣ ਕਿਵੇਂ ਦੱਸਾਂ,
ਕਿਵੇਂ ਝੱਲਣਗੇ ਸੱਲ ਉਹ ਮਰਨ ਤੋੜੇ।

ਕਰਜ਼ਦਾਰ ਹਾਂ ਸਭਨਾਂ ਹੀ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ,
ਗੁਨਾਹਗਾਰ ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਧਿਰਾਂ ਦਾ ਮੈਂ।

ਕਿਸ ਕਿਸ ਨੂੰ ਦੇਵਾਂ ਹਿਸਾਬ ਗਿਣ ਗਿਣ,
ਮੁੱਲ ਪਾਵਾਂ ਅੱਜ ਕਿੰਝ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿਰਾਂ ਦਾ ਮੈਂ।

ਕਿੱਥੋਂ ਕਰਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਤੇ ਕਿੱਥੇ ਖ਼ਤਮ ਕਰਾਂ,
ਕਿਹੜੇ ਲੇਖੇ ਮੈਂ ਪਾਵਾਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਇਹ।

ਕਰਾਂ ਕਿਵੇਂ ਮੈਂ ਸਭ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਚੁੱਕਦਾ,
ਛੱਡਾਂ ਕਿਸ ਦੇ ਲਈ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਇਹ।

ਮੇਰੇ ਸਬਰ ਦਾ ਬੰਨ੍ਹ ਅੱਜ ਜਾਵੇ ਟੁੱਟਦਾ,
ਕਿਸ ਇਮਤਿਹਾਨ ਚੋਂ ਮੈਨੂੰ ਲੰਘਾ ਛੱਡਿਆ।

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹਾਂ ਦਾ ਕਦੀ ਨਾ ਕਿਆਸ ਕੀਤਾ,
ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹਾਂ ਦੇ ਵੱਸ ਅੱਜ ਪਾ ਛੱਡਿਆ।

ਮੇਰੇ ਜ਼ਿੰਮੇ ਜੋ ਤੂੰ ਸਭ ਫ਼ਰਜ਼ ਲਾਏ,
ਦੇਹ ਹਿੰਮਤ 'ਤੇ ਬਲ ਕਿ ਮੈਂ ਕਰਾਂ ਪੂਰੇ।

ਪੈਦਾ ਕਰਾਂ ਮਰਜੀਵੜੇ ਹੋਰ ਮੁੜਕੇ,
ਜਿਹੜੇ ਕਹਿਣੀ ਤੇ ਕਰਨੀ ਦੇ ਹੋਣ ਸੂਰੇ।
ਜਿਹੜੇ ਕਹਿਣੀ ਤੇ ਕਰਨੀ ਦੇ ਹੋਣ ਸੂਰੇ।
ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ

ਅਣਖ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰ - ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ

ਕਲੀਆਂ ਟੁੱਟ ਜਾਵਣ ਜੇਕਰ ਡਾਲੀਆਂ ਤੋਂ,
ਦੁੱਖ ਉਸ ਤੋਂ ਬੂਟੇ ਨੂੰ ਹੋਵੇ ਕੋਈ।
ਹੋਰ ਕੌਣ ਇਸ ਦਰਦ ਨੂੰ ਸਮਝ ਸਕੇ,
ਦੁੱਖ ਬੂਟੇ ਦਾ ਹੋਰ ਕਿਵੇਂ ਸਹੇ ਕੋਈ।
ਬੋਟ ਕੋਈ ਜੋ ਪੰਛੀ ਦੇ ਆਹਲਣੇ ਚੋਂ,
ਲੁੜਕ ਤੜਪ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਆਣ ਡਿੱਗੇ।
ਸਿਰਫ਼ ਪੰਛੀ ਦਾ ਦਿਲ ਹੀ ਜਾਣ ਸਕਦਾ,
ਨੈਣ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਹੰਝੂਆਂ ਨਾਲ ਭਿੱਜੇ।

ਕਰੋ ਖਿਆਲ ਜ਼ਰਾ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵੱਲ,
ਹੋਣ ਸੱਤ ਤੇ ਨੌਂ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਉਹ।
ਛੁੱਟੇ ਉਂਗਲੀ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਵਕਤ ਭੈੜੇ,
ਹੋਣ ਵੱਖ ਜੇ ਸਦਾ ਲਈ ਤੁਸਾਂ ਤੋਂ ਉਹ।
ਕਿਸੇ ਜ਼ਾਲਮ ਦੇ ਹੱਥ ਉਹ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਤੇ,
ਕਿਸੇ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦਾ ਹੋ ਸ਼ਿਕਾਰ ਜਾਵਣ।
ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਘਾਤ ਹੋਵੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੇਕਰ,
ਛੁੱਟ ਜਾਵੇ ਸਹਾਰੇ ਦਾ ਹਰ ਦਾਮਨ।

ਚਿਣੇ ਜਾਣ ਜੇ ਨੀਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸੋਚੋ,
ਕਿਵੇਂ ਝੱਲੋਗੇ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਜ਼ੁਲਮ ਦੱਸੋ।
ਕਿਵੇਂ ਸਹੋਗੇ ਸੱਲ ਜਿੰਦਾਂ ਵਿੱਛੜੀਆਂ ਦਾ,
ਕਿਵੇਂ ਜੀਓਗੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੁਸੀਂ ਦੱਸੋ।
ਧੰਨ ਜਿਗਰਾ ਸੀ ਮਾਸੂਮ ਜਿੰਦੜੀਆਂ ਦਾ,
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਧਰਮ ਤੇ ਕੌਮ ਦੀ ਆਨ ਖਾਤਰ।
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ੁਲਮ  ਨੂੰ ਨਹੀਂ  ਕਬੂਲ  ਕੀਤਾ,
ਭਾਵੇਂ ਕੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿਣੇ ਗਏ ਸ਼ਾਨ ਖਾਤਰ।
ਰਹੇ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਦਮ ਤੱਕ,
ਜੈਕਾਰੇ ਜਿੱਤ ਦੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਹ ਲਾਂਵਦੇ ਰਹੇ।
ਠੁਕਰਾ ਕੇ ਲਾਲਚ ਉਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਭੇ,
ਜ਼ਾਲਮ ਨੂੰ ਹੱਸ ਕੇ ਠੁੱਠ ਵਿਖਾਂਵਦੇ ਰਹੇ।

ਕਿਉਂ ਭੁੱਲ ਬੈਠੇ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਯੋਧਿਆਂ ਨੂੰ,
ਕਿਉਂ ਖੂਨ ਸਾਡਾ ਅੱਜ ਖੌਲਦਾ ਨਹੀਂ।
ਕਿੱਥੇ ਗਿਆ ਉਹ ਸਿਦਕ ਤੇ ਜੋਸ਼ ਸਾਡਾ,
ਕਿਉਂ ਸਿੱਖ, ਇਤਿਹਾਸ ਅੱਜ ਫੋਲਦਾ ਨਹੀਂ।
ਕਿਉਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਰ ਦਾ ਗਲਾ ਘੁੱਟ ਕੇ,
ਰਸਤੇ ਬੁਜ਼ਦਿਲੀ ਦੇ ਵੱਲ ਅਸੀਂ ਚੱਲ ਪਏ।
ਕਿਉਂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਤੇ ਪੰਛੀਆਂ ਤੋਂ ਹੋ ਬਦਤਰ,
ਢਹਿੰਦੀਆਂ ਕਲਾਂ ਵੱਲ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਢਲ ਗਏ।

ਮੌਕਾ ਅਜੇ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਸੰਭਲ ਜਾਈਏ,
ਰੁੜ੍ਹਦੀ ਬੇੜੀ ਨੂੰ ਆਓ ਬਚਾ ਲਈਏ।
ਸਿੱਖ ਕੇ ਸਬਕ ਮਾਸੂਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਿੰਦੜੀਆਂ ਤੋਂ,
ਸਿੱਖ ਹੋਣ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾ ਦੇਈਏ।
ਸ਼ਾਨਾਂ ਮੱਤੇ ਸਿੱਖੀ ਅਸੂਲਾਂ ਦੇ ਲਈ,
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੌਮ ਦੇ ਲੇਖੇ ਅੱਜ ਲਾ ਦਈਏ।
ਪੈਦਾ ਕਰੀਏ ਫੇਰ ਉਹੀ ਮਹਾਨ ਜਜ਼ਬਾ,
ਨਾਮ ਕੌਮ ਦਾ ਫੇਰ ਚਮਕਾ ਦਈਏ।

ਅਣਖ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰ - ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ

ਕਲੀਆਂ ਟੁੱਟ ਜਾਵਣ ਜੇਕਰ ਡਾਲੀਆਂ ਤੋਂ,
ਦੁੱਖ ਉਸ ਤੋਂ ਬੂਟੇ ਨੂੰ ਹੋਵੇ ਕੋਈ।
ਹੋਰ ਕੌਣ ਇਸ ਦਰਦ ਨੂੰ ਸਮਝ ਸਕੇ,
ਦੁੱਖ ਬੂਟੇ ਦਾ ਹੋਰ ਕਿਵੇਂ ਸਹੇ ਕੋਈ।
ਬੋਟ ਕੋਈ ਜੋ ਪੰਛੀ ਦੇ ਆਹਲਣੇ ਚੋਂ,
ਲੁੜਕ ਤੜਪ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਆਣ ਡਿੱਗੇ।
ਸਿਰਫ਼ ਪੰਛੀ ਦਾ ਦਿਲ ਹੀ ਜਾਣ ਸਕਦਾ,
ਨੈਣ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਹੰਝੂਆਂ ਨਾਲ ਭਿੱਜੇ।

ਕਰੋ ਖਿਆਲ ਜ਼ਰਾ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵੱਲ,
ਹੋਣ ਸੱਤ ਤੇ ਨੌਂ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਉਹ।
ਛੁੱਟੇ ਉਂਗਲੀ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਵਕਤ ਭੈੜੇ,
ਹੋਣ ਵੱਖ ਜੇ ਸਦਾ ਲਈ ਤੁਸਾਂ ਤੋਂ ਉਹ।
ਕਿਸੇ ਜ਼ਾਲਮ ਦੇ ਹੱਥ ਉਹ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਤੇ,
ਕਿਸੇ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦਾ ਹੋ ਸ਼ਿਕਾਰ ਜਾਵਣ।
ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਘਾਤ ਹੋਵੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੇਕਰ,
ਛੁੱਟ ਜਾਵੇ ਸਹਾਰੇ ਦਾ ਹਰ ਦਾਮਨ।

ਚਿਣੇ ਜਾਣ ਜੇ ਨੀਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸੋਚੋ,
ਕਿਵੇਂ ਝੱਲੋਗੇ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਜ਼ੁਲਮ ਦੱਸੋ।
ਕਿਵੇਂ ਸਹੋਗੇ ਸੱਲ ਜਿੰਦਾਂ ਵਿੱਛੜੀਆਂ ਦਾ,
ਕਿਵੇਂ ਜੀਓਗੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੁਸੀਂ ਦੱਸੋ।
ਧੰਨ ਜਿਗਰਾ ਸੀ ਮਾਸੂਮ ਜਿੰਦੜੀਆਂ ਦਾ,
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਧਰਮ ਤੇ ਕੌਮ ਦੀ ਆਨ ਖਾਤਰ।
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ੁਲਮ  ਨੂੰ ਨਹੀਂ  ਕਬੂਲ  ਕੀਤਾ,
ਭਾਵੇਂ ਕੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿਣੇ ਗਏ ਸ਼ਾਨ ਖਾਤਰ।
ਰਹੇ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਦਮ ਤੱਕ,
ਜੈਕਾਰੇ ਜਿੱਤ ਦੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਹ ਲਾਂਵਦੇ ਰਹੇ।
ਠੁਕਰਾ ਕੇ ਲਾਲਚ ਉਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਭੇ,
ਜ਼ਾਲਮ ਨੂੰ ਹੱਸ ਕੇ ਠੁੱਠ ਵਿਖਾਂਵਦੇ ਰਹੇ।

ਕਿਉਂ ਭੁੱਲ ਬੈਠੇ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਯੋਧਿਆਂ ਨੂੰ,
ਕਿਉਂ ਖੂਨ ਸਾਡਾ ਅੱਜ ਖੌਲਦਾ ਨਹੀਂ।
ਕਿੱਥੇ ਗਿਆ ਉਹ ਸਿਦਕ ਤੇ ਜੋਸ਼ ਸਾਡਾ,
ਕਿਉਂ ਸਿੱਖ, ਇਤਿਹਾਸ ਅੱਜ ਫੋਲਦਾ ਨਹੀਂ।
ਕਿਉਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਰ ਦਾ ਗਲਾ ਘੁੱਟ ਕੇ,
ਰਸਤੇ ਬੁਜ਼ਦਿਲੀ ਦੇ ਵੱਲ ਅਸੀਂ ਚੱਲ ਪਏ।
ਕਿਉਂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਤੇ ਪੰਛੀਆਂ ਤੋਂ ਹੋ ਬਦਤਰ,
ਢਹਿੰਦੀਆਂ ਕਲਾਂ ਵੱਲ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਢਲ ਗਏ।

ਮੌਕਾ ਅਜੇ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਸੰਭਲ ਜਾਈਏ,
ਰੁੜ੍ਹਦੀ ਬੇੜੀ ਨੂੰ ਆਓ ਬਚਾ ਲਈਏ।
ਸਿੱਖ ਕੇ ਸਬਕ ਮਾਸੂਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਿੰਦੜੀਆਂ ਤੋਂ,
ਸਿੱਖ ਹੋਣ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾ ਦੇਈਏ।
ਸ਼ਾਨਾਂ ਮੱਤੇ ਸਿੱਖੀ ਅਸੂਲਾਂ ਦੇ ਲਈ,
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੌਮ ਦੇ ਲੇਖੇ ਅੱਜ ਲਾ ਦਈਏ।
ਪੈਦਾ ਕਰੀਏ ਫੇਰ ਉਹੀ ਮਹਾਨ ਜਜ਼ਬਾ,
ਨਾਮ ਕੌਮ ਦਾ ਫੇਰ ਚਮਕਾ ਦਈਏ।
ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ