ਕੀ ਈਚ ਵਨ, ਬਰਿੰਗ ਵਨ ਮੁਹਿੰਮ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ ਇਜ਼ਾਫਾ ? - ਚਮਨਦੀਪ ਸ਼ਰਮਾ

ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਘੱਟ ਰਹੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਫਿਕਰਮੰਦ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਅਮਰ ਵੇਲ ਵਾਂਗ ਵਧੇ ਨਿੱਜੀ ਸਕੂਲਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾਈ ਹੈ।ਪਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਆ ਰਹੀ ਕਮੀ ਸਬੰਧੀ ਅਧਿਆਪਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਨੁਪਾਤ ਦਾ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਣਾ , ਸਾਜ਼ੋ ਸਮਾਨ ਦੀ ਘਾਟ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਉੱਪਰ ਗੈਰ ਵਿਦਿਅਕ ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਬੋਝ, ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਦਾ ਨਾ ਹੋਣਾ, ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਦਾ ਹਾਣੀ ਨਾ ਬਣਾਉਂਣਾ, ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ੇਸ ਉਪਰਾਲੇ ਨਾ ਕਰਨੇ ਆਦਿ ਕਾਰਨਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਰਾਈਟ ਟੂ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਕਟ ਤਹਿਤ ਸ਼ਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਨਿੱਜੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਰੱਦ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇਸਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਦਾਖਲਾ ਨਾ ਲੈਣਾ ਵਿਭਾਗ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ।ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਵਰ੍ਹੇ ਸ਼ੈਸਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਦਾਖਲਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸਰਵੇ ਪਿੰਡ ਜਾਂ ਵਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ  ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਆਰਜ਼ੀ ਦਾਖਲਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।ਹਰ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।ਪਰ ਬੜੇ ਮਲਾਲ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਇਸ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਕਾਗਜ਼ੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਕਰ ਦੇਣ ਨਾਲ ਖਾਮਿਆਜ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਨੂ਼ੰ ਭੁਗਤਣਾ ਪਿਆ ਹੈ।
    ਦੇਰ ਆਏ ਦਰੁਸਤ ਆਏ ਆਂਖਿਰਕਾਰ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਆਪਣੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣ ਦੇ ਮੂਡ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਸਾਰੇ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਇੱਕ ਸਾਂਝੇ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਕੂਲੀ ਦਾਖਲਾ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ''ਈਚ ਵਨ ਬਰਿੰਗ ਵਨ'' ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਥੱਲੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਹਨ।ਇਸਦਾ ਆਗਾਜ਼ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸਕੱਤਰ ਸ੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੁਮਾਰ ਨੇ 18 ਦਸੰਬਰ ਤੋਂ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੁਆਰਾ  ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਸਬੰਧੀ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਰੈਲੀਆਂ ਕੱਢੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।ਇਹ ਸਮਾਂ ਬੜ੍ਹਾ ਹੀ ਉੱਚਿਤ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਲਾਨਾ ਪੇਪਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਦੇਰ ਹੈ।ਜਿੱਥੇ ਸਿੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀ ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਚ ਅੱਡੀ ਚੋਟੀ ਦਾ ਜੋਰ ਲਗਾ ਰਹੇ ਹਨ ਉੱਥੇ ਹੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸਕੂਲ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਕਮੇਟੀਆਂ, ਪਿੰਡ ਦੇ ਪਤਵੰਤੇ ਸੱਜਣ, ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹ ਚੁੱਕੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ , ਆਗਣਵਾੜੀ ਵਰਕਰਾਂ, ਗ੍ਰਾਂਮ ਪੰਚਾਇਤ, ਪੜ੍ਹੋ ਪੰਜਾਬ ਪੜ੍ਹਾਓ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸਮੁੱਚੀ ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰਜ਼ ਨੂੰ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਕਾਬਿਲ ਏ ਤਾਰੀਫ਼ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਸਾਰਥਿਕ ਸਿੱਟੇ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
   
   
    ਈਚ ਵਨ ਬਰਿੰਗ ਵਨ ਮੁਹਿੰਮ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਲਈ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੱਚੀ ਹਜ਼ਾਰ ਬੱਚੇ ਦਾਖਲ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਕਾਫੀ ਜਿਆਦਾ ਵੱਧ ਜਾਣ ਦੇ ਆਸਾਰ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਸਰਵ ਸਿੱਖਿਆ ਅਭਿਆਨ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਧਮਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਅਭਿਆਨ ਤਹਿਤ ਆਏ ਹੋਏ ਫੰਡਜ਼ ਨਾਲ ਸਕੂਲਾਂ ਅੰਦਰ ਕਾਫ਼ੀ ਸੁਧਾਰ ਆਇਆ ਹੈ।ਹੁਣ ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਨਹੀਂ ਹਨ।ਇਹਨਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਬਿਲਡਿੰਗ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀਆਂ ਖਾਲੀ ਪੋਸਟਾਂ ਦਾ ਭਰੇ ਜਾਣਾ, ਗੁਣਾਤਮਕ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪੜ੍ਹੋ ਪੰਜਾਬ ਪੜ੍ਹਾਓ ਪੰਜਾਬ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ, ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਤਜ਼ਰਬੇਕਾਰ ਅਧਿਆਪਕ, ਮੁਫ਼ਤ ਡਾਕਟਰੀ ਜਾਂਚ, ਫਰੀ ਮਿਡ ਡੇ ਮੀਲ , ਵਜ਼ੀਫੇ, ਮੁਫਤ ਵਰਦੀ, ਵਿਦਿਅਕ ਟੂਰ, ਮੁਫਤ ਸਾਈਕਲਾਂ, ਮੁਫਤ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਪਹਿਲੀ ਜਮਾਤ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਾ, ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਈ ਕੰਨਟੈੱਟ, ਸਮਾਰਟ ਸਕੂਲਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ, ਕੰਮਪਿਊਟਰ ਲੈਬ, ਆਰਟ ਕਰਾਫਟ ਲੈਬ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਮਾਧਿਅਮ, ਕਰਸਿਵ ਰਾਇਟਿੰਗ, ਆਈਲੈੱਟਸ ਸਬੰਧੀ ਕੋਰਸ, ਵੋਕੇਸ਼ਨਲ ਕੋਰਸ, ਮੁਫ਼ਤ ਵਿੱਦਿਆ ਆਦਿ ਸਹੂਲਤਾਂ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣਾ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਚੁਣੋਤੀਪੂਰਣ ਹੋਵੇਗਾ।ਨਿਰਸੰਦੇਹ ਈਚ ਵਨ , ਬਰਿੰਗ ਵਨ ਮੁਹਿੰਮ ਨਾਲ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਾਫਾ ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।ਇੱਥੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿੱਦਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ ਰਿਆਇਤ ਦਾ ਐਲਾਨ ਵੀ ਕਰੇ ਤਾਂ ਜੋ ਕਰੀਅਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਭਵਿੱਖ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇ।

ਚਮਨਦੀਪ ਸ਼ਰਮਾ,
298 ਮਹਾਰਾਜਾ ਯਾਦਵਿੰਦਰਾ ਇਨਕਲੇਵ,
 ਨਾਭਾ ਰੋਡ, ਪਟਿਆਲਾ, ਸੰਪਰਕ- 95010  33005