ਮੁਰੱਬਿਆਂ ਵਾਲੀ -  ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ

"ਨਵਕਿਰਨ, ਤੂੰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਐਮ. ਐਸ. ਸੀ. ਫ਼ਸਟ ਡਵੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਤੈਨੂੰ ਇਸੇ ਹੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਅਸਿਸਟੈਂਟ ਦੀ ਚੰਗੀ ਤਨਖ਼ਾਹ ਵਾਲੀ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਪਰ ਤੂੰ ਇਹ ਸਭ ਕੁੱਝ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਆ ਗਈ ਅਤੇ ਆ ਕੇ ਦਰਜ਼ੀਪੁਣੇ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਚਲਾ ਲਿਆ। ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ ਕਿ ਇੰਨਾ ਸੋਹਣਾ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਇੰਨੀ ਸੋਹਣੀ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡਣ ਦੀ ਤੈਨੂੰ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪੈ ਗਈ!" "ਸੋਨੀ ਤੈਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਮਝ ਲੱਗੇਗੀ। ਇੱਦਾਂ ਕਰ ਤੂੰ ਆਹ ਅਖ਼ਵਾਰ ਪੜ੍ਹ, ਜਦੇ ਨੂੰ ਮੈਂ ਚਾਹ ਬਣਾ ਕੇ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹਾਂ।" ਨਵਕਿਰਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਡਰਾਇੰਗ ਰੂਮ ਦੇ ਕੌਫ਼ੀ ਟੇਬਲ ਦੇ ਥੱਲੇ ਵਾਲੇ ਦਰਾਜ ਵਿੱਚੋਂ ਉਸ ਦਿਨ ਦੀ ਤਾਜ਼ੀ ਅਖ਼ਵਾਰ ਸੋਨੀ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਆਪ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਚਾਹ ਬਣਾਉਣ ਚਲੇ ਗਈ। ਸੋਨੀ ਬਹੁਤ ਚਿਰਾਂ ਬਾਅਦ ਮੁਹਾਲੀ ਤੋਂ ਅੱਜ ਆਪਣੀ ਸਹਿਪਾਠਨ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਪਿੰਡ ਮਿਲਣ ਆਈ ਸੀ।ਨਵਕਿਰਨ ਅਤੇ ਸੋਨੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੀਆਂ ਸਨ। ਨਵਕਿਰਨ ਐਮ. ਐਸ. ਸੀ. ਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਸੀ ਅਤੇ ਸੋਨੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਐਮ. ਏ. ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਹੋਸਟਲ ਵਿੱਚ ਦੋਹਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੇ ਕਮਰੇ ਸਨ। ਪੜ੍ਹਨ ਵਿੱਚ ਦੋਨੋਂ ਕੁੜੀਆਂ ਖੂਬ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਦਾ ਫ਼ਰਕ ਬੱਸ ਇੰਨਾ ਸੀ ਕਿ ਨਵਕਿਰਨ ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਘਰ ਦੀ ਲੜਕੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸੋਨੀ ਦੇ ਮਾਂ ਬਾਪ ਸਰਦੇ ਪੁੱਜਦੇ ਘਰਾਣੇ ਵਿੱਚੋਂ ਸਨ। ਪੜ੍ਹਾਈ ਖ਼ਤਮ ਕਰਦਿਆਂ ਨਵਕਿਰਨ ਦਾ ਵਿਆਹ ਇਸ ਦੇ ਹੀ ਇੱਕ ਸਹਿਪਾਠੀ ਅਮਰੀਕ ਨਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸੋਨੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਾਇਕ ਸ਼ੀਰੇ ਸੰਧੂ ਨਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।
"ਸੋਨੀ, ਆਹ ਫੜ ਚਾਹ ਦਾ ਕੱਪ ਅਤੇ ਸੁਣਾ ਆਪਣਾ ਹਾਲ-ਚਾਲ। ਕਾਫ਼ੀ ਦੇਰ ਹੋ ਗਈ ਜਦੋਂ ਦੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਛੱਡੀ, ਸਾਡਾ ਮੇਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਕਿਵੇਂ ਹੈ ਤੇਰਾ ਪਰਿਵਾਰ?" "ਭੈਣੇ, ਮੈਂ ਐਮ. ਏ. ਫ਼ਸਟ ਡਵੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਲ ਕੁ ਵਹਿਲੀ ਰਹੀ। ਮੈਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਕਿਤੇ ਮਿਲੇ ਨਾ। ਮੇਰੇ ਮਾਪੇ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਤੇ ਨੌਕਰੀ ਲਈ ਰੱਤੀ ਵੀ ਦਬਾਅ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਜਦ ਕਦੇ ਮੈਂ ਨੌਕਰੀ ਨਾ ਮਿਲਣ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਸ ਆਪਣੀ ਮਾਯੂਸੀ ਦਿਖਾਉਣੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦਿਲਾਸਾ ਦੇ ਦੇਣਾ ਕਿ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਕੁੱਝ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਐਵੇਂ ਚਿੰਤਾ ਨਾ ਕਰ।ਜਦ ਕਦੇ ਕੋਈ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਕਰ ਲਵੀਂ।ਅਗਰ ਨਾ ਵੀ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਕੋਈ ਪਹਾੜ ਨਹੀਂ ਡਿੱਗਣ ਲੱਗਾ।ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਲਈ ਮੈਂ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਹੇਲੀ ਸੀਮਾ ਦੋਹਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਫ਼ਿਲਮ ਦੇਖਣ ਚਲੇ ਜਾਣਾ ਜਾਂ ਫਿਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਲਾਗਲੇ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਗਾਇਕ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਕੋਨਸਰਟ) ਦੇਖਣ ਚਲੇ ਜਾਣਾ। ਵਹਿਲੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਪ੍ਰਚਾਵੇ ਦਾ ਵੀ ਕੋਈ ਸਾਧਨ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ।" ਸੋਨੀ ਆਪਣੇ ਵਿਹਲੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਬਤਾਉਣ ਦੀਆਂ ਬਾਤਾਂ ਪਾਉਂਦੀ ਗਈ। "ਇੱਕ ਦਿਨ ਨਾਲ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੀਰੇ ਸੰਧੂ ਦਾ ਅਖਾੜਾ ਲੱਗਣਾ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਦੋਵੇਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਨੇ ਟਿਕਟ ਲਏ ਅਤੇ ਮੋਹਰਲੀ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਗਈਆਂ। ਕੀ ਦੱਸਾਂ ਭੈਣੇ, ਸ਼ੀਰੇ ਸੰਧੂ ਦੀ ਸਾਰੇ ਅਖਾੜੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮੇਰੇ 'ਤੇ ਹੀ ਅੱਖ ਰਹੀ। ਹਰ ਗਾਣੇ ਵਿੱਚ ਮੈਨੂੰ ਸੈਨਤ ਜਿਹੀ ਮਾਰ ਜਾਇਆ ਕਰੇ।" "ਸੋਨੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਤੇਰਾ ਕਸੂਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਕਸੂਰ ਤੇਰੀ ਸੋਹਣੀ ਸੂਰਤ, ਸਰੂ ਵਰਗੇ ਕੱਦ ਅਤੇ ਗੁੰਦਵੇਂ ਸਰੀਰ ਦਾ ਸੀ। ਕਿਹੜਾ ਗੱਭਰੂ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿਹੜਾ ਤੇਰੀ ਸੂਰਤ 'ਤੇ ਨਾ ਮਰਦਾ। ਅੱਗੇ ਦੱਸ ਫੇਰ ਕੀ ਹੋਇਆ?" "ਨਵਕਿਰਨ, ਹੋਣਾ ਕੀ ਸੀ, ਕੌਨਸਰਟ ਖ਼ਤਮ ਹੁੰਦਿਆਂ ਸ਼ੀਰੇ ਦਾ ਇੱਕ ਅੰਗ ਰੱਖਿਅਕ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆ ਕੇ ਆਖਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਤੈਨੂੰ ਸ਼ੀਰੇ ਨੇ ਪਿੱਛੇ ਚੇਂਜਿੰਗ ਰੂਮ ਵਿੱਚ ਬੁਲਾਇਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਇਸ ਹੱਟੇ ਕੱਟੇ ਬਾਊਂਸਰ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਡਰ ਗਈ। ਫੇਰ ਦੂਸਰਾ ਡਰ ਮੈਨੂੰ ਸ਼ੀਰੇ ਦਾ ਮੈਨੂੰ ਇਕੱਲੀ ਨੂੰ ਬੁਲਾਉਣ ਦਾ ਪੈ ਗਿਆ। ਪਰ ਮਨ ਵਿੱਚ ਡਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਥੋੜ੍ਹੀ ਖੁਸ਼ੀ ਵੀ ਸੀ ਕਿ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਵਿੱਚੋਂ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਲਾਕਾਰ ਨੇ ਬੁਲਾਇਆ ਹੈ।ਲੋਕੀਂ ਤਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਸੈਲਫ਼ੀਆਂ ਲੈਣ ਲਈ ਤਰਸਦੇ ਸਨ। ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਸਹੇਲੀ ਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸ ਕੇ ਉਸ ਅੰਗ ਰੱਖਿਅਕ ਦੇ ਨਾਲ ਤੁਰ ਪਈ ਕਿ ਮੈਂ ਗਈ ਤੇ ਆਈ।" ਸੋਨੀ ਕਿਤੇ ਕੋਈ ਮਾੜੀ ਘਟਨਾ ਤੇ ਨਹੀਂ ਵਾਪਰ ਗਈ? ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੰਗਰਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ।"
"ਨਵਕਿਰਨ, ਸ਼ੀਰਾ ਸੰਧੂ ਮੈਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਹੀ ਆਖਣ ਲੱਗਾ, ਕੁੜੀਏ ਤੇਰੀ ਸੂਰਤ ਨੇ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਗਾਉਣਾ ਭਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਕਿ ਬਾਕੀ ਸਰੋਤਿਆਂ ਨੂੰ ਸਬੋਂਧਨ ਹੋਵਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਧਿਆਨ ਰੱਖਾਂ। ਪਰ ਚੰਦਰਾ ਮਨ ਤੇਰੀ ਸੋਹਣੀ ਸੂਰਤ ਦਾ ਕੀਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਮੇਰੀ ਰੂਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਪਾਸੇ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਕਰਦੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।। ਜੇ ਗੁੱਸਾ ਨਾ ਕਰੇ ਤਾਂ ਕਹਿ ਦਿਆਂ, "ਤੂੰ ਤੇ ਪਰੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਸੋਹਣੀ ਹੈਂ। ਮੈਨੂੰ ਤੂੰ ਬੜੀ ਪਸੰਦ ਹੈਂ।"
ਇਸ ਮਿਲਣੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੀਰਾ ਸੰਧੂ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਰ ਅਖਾੜੇ ਵਿੱਚ ਬੁਲਾ ਲੈਂਦਾ। ਮੈਨੂੰ ਟਿਕਟ ਵੀ ਖ੍ਰੀਦਣ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਦੂਸਰੇ ਨੂੰ ਹਰ ਹਫ਼ਤੇ ਮਿਲਦੇ ਇੱਕ ਦੂਸਰੇ ਦੇ ਕਾਫ਼ੀ ਨਜ਼ਦੀਕ ਹੋ ਗਏ। ਪਹਿਲਾਂ-ਪਹਿਲਾਂ ਤੇ ਮੈਂ ਇਸ ਤੋਂ ਸਰੀਰਕ ਵਿੱਥ ਰੱਖੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਮੈਂ ਇਸ ਦੇ ਸੁਭਾਅ ਨੂੰ ਜਾਣ ਲਿਆ ਕਿ ਇਹ ਮੁੰਡਾ ਮੇਰੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰ ਦਾ ਭੁੱਖਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਵੀ ਆਪਣੀਆਂ ਸਮਾਜੀ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗੀ ਜਕੜਾਂ ਨੂੰ ਢਿੱਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਮੇਰਾ ਦਿਲ ਵੀ ਇਸ ਤੇ ਡੁੱਲ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਸਮਾਜੀ ਦੂਰੀਆਂ ਖ਼ਤਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਦੂਸਰੇ ਦੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨਜ਼ਦੀਕ ਹੋ ਗਏ। ਫੇਰ ਤਾਂ ਭੈਣੇ ਕੀ ਦੱਸਾਂ, ਅਸੀਂ ਦੋਨੋਂ ਇੱਕ ਮਿੱਕ ਹੋ ਗਏ।" "ਤੂੰ ਆਪਣਾ ਸਭ ਕੁੱਝ ਗੁਆ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਬਣਾਇਆ ਵੀ ਕਿ ਨਹੀਂ?" ਨਵਕਿਰਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ੰਕਾ ਜਾਹਿਰ ਕਰ ਹੀ ਦਿੱਤੀ। "ਮੈਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਸ਼ੀਰੇ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਕਿ ਉਹ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਹੁਣ ਵਿਆਹ ਕਰਾ ਲਵੇ। ਮੇਰੇ ਕਹਿਣ ਤੇ ਉਹ ਝੱਟ ਮੰਨ ਗਿਆ। ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਮੇਰੀ ਹਾਮੀ ਭਾਲਦਾ ਹੋਏਗਾ। ਅਸੀਂ ਕੁੱਝ ਹੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਗ੍ਰਹਿਸਥੀ ਜੀਵਨ ਵੱਲ ਪੈਰ ਪੁੱਟ ਲਿਆ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਕਰਾ ਲਿਆ।" ਸਾਡੇ ਇੱਕ ਲੜਕੀ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂਅ ਅਸੀਂ ਮਨਜੋਤ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਲੜਕਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂਅ ਮਨਕੀਰਤ ਰੱਖਿਆ।"
"ਸਾਡਾ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ਬੜਾ ਹੀ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਭਰਿਆ ਗੁਜ਼ਰਨ ਲੱਗਾ। ਸ਼ੀਰੇ ਦਾ ਦਿਲ ਸਦਾ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਧੱੜਕਦਾ ਅਤੇ ਮੇਰਾ ਸ਼ੀਰੇ ਵਿੱਚ। ਸੱਚਮੁੱਚ ਹੀ ਸ਼ੀਰਾ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਦਿਲੀ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਸ਼ੀਰੇ ਸੰਧੂ ਦੀ ਗਾਇਕੀ ਦੀ ਗੁੱਡੀ ਵੀ ਅਸਮਾਨੇ ਚੜ੍ਹਦੀ ਗਈ। ਕੋਈ ਹੀ ਹਫ਼ਤਾ ਖਾਲੀ ਜਾਂਦਾ ਹੋਏਗਾ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਤਕਰੀਬਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ 25-26 ਦਿਨ ਪਰੋਗਰਾਮ ਬੁੱਕ ਹੁੰਦੇ। ਘਰ ਵਿੱਚ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਧਾਂਕ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਬੈਲੇਂਸ ਵੀ ਛਾਲਾਂ ਮਾਰਦਾ ਉਪਰ ਨੂੰ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇੰਨੀ ਕਮਾਈ ਦੇਖਦਿਆਂ ਸ਼ੀਰੇ ਨੇ ਮੁਹਾਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹਿੰਗੀ ਕੋਠੀ ਕੁੱਝ ਡਿਪਾਜ਼ਿਟ ਰੱਖ ਕੇ ਖ੍ਰੀਦ ਲਈ ਅਤੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਕੀਮਤੀ ਕਾਰ। ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚੋਂ ਘਰ ਅਤੇ ਕਾਰ ਦੀਆਂ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਿਸ਼ਤਾਂ ਤਰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ।ਬੱਚੇ ਪਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਕਰਾ ਦਿੱਤੇ। ਸ਼ੀਰੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਦੇ ਭਰੋਸੇ 'ਚ ਵਿੱਚ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਕੰਮ 'ਤੇ ਲੱਗਣ ਨਾ ਦਿੱਤਾ।"
"ਸੋਨੀ, ਤੇਰਾ ਵਹਿਲੀ ਦਾਂ ਸਮਾਂ ਫਿਰ ਕਿਸ ਤਰਾਂ ਗੁਜਰਦਾ ਸੀ। ਨਵਕਿਰਨ ਨੇ ਹੈਰਾਨ ਹੁੰਦੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ, "ਪੈਸੇ ਵਲੋਂ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਘਰ ਲਹਿਰਾਂ ਬਹਿਰਾਂ ਸਨ ਪਰ ਮਨ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਕਿ ਮੈਂ ਵੀ ਕਮਾਈ ਕਰਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮੇਰਾ ਬਾਹਰਲੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨਾਲ ਵਾਸਤਾ ਪਵੇ।ਬੱਚੇ ਸਕੂਲ ਪੜ੍ਹਨ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਇਕੱਲੀ ਨੂੰ ਘਰ ਖਾਣ ਨੂੰ ਪੈਂਦਾ ਅਤੇ ਜਮੋਂ ਹੀ ਘਰ ਵਿੱਚ ਮਨ ਨਾ ਲੱਗਦਾ।ਪੈਸਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਤਾਂ ਨਿਰਸੰਦੇਹ ਬੜੀ ਸੁਰੱਗੀ ਸੀ, ਪਰ ਚਾਰ ਦੀਵਾਰੀ ਵਿੱਚ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਮੇਰਾ ਮਨ ਘੁੱਟਣ ਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ ਸੀ।ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਸ਼ੀਰੇ ਕੋਲ ਕਿਤੇ ਨੌਕਰੀ ਲੱਗਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਤਾਂ ਉਹ ਆਖ ਦਿੰਦਾ ਕਿ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕਿਹੜੀ ਪੈਸੇ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ।ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਆਖਦੀ ਕਿ ਇਕੱਲੀ ਦਾ ਮੇਰਾ ਘਰ ਵਿੱਚ ਜੀਅ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਆਖ ਦਿੰਦਾ ਕਿ ਮੋਹਰਲੇ ਸਾਲ ਮੇਰਾ ਵਿਦੇਸ਼ ਦਾ ਟਰਿੱਪ ਹੈ, ਮੈਂ ਜਾਂਦਾ ਹੋਇਆ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਜਾਵਾਂਗਾ। ਪਰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਨਾ ਉਹ ਵਿਦੇਸ਼ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਦੀ ਹਵਾ ਲੁਆ ਸਕੀ।"
"ਸੋਨੀ ਤੇਰੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਅਜਾਈਂ ਹੀ ਗਈ, ਪੈਸਾ ਭਾਵੇਂ ਬਥੇਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੋਏਗਾ?" "ਮੇਰੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿੱਥੇ ਹੋਣੀ ਸੀ। ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਘਰ ਬੈਠੀ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ।ਕਦੇ ਕਦੇ ਲੱਗਣਾ ਕਿ ਮਂੈ ਤਾਂ ਸ਼ੀਰੇ ਦੇ ਪੈਸਾ ਸੰਭਾਲਣ ਵਾਲੀ ਸੇਫ ਹਾਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ੀਰਾ ਦਿਨ ਭਰ ਦੀ ਕਮਾਈ ਲਿਆ ਕੇ ਭਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।ਜਿਸ ਦਾ ਬਾਹਰ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵਾਸਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ।"
ਸੋਨੀ ਆਪਣਾ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਗਈ। "ਭੈਣੇ ਸ਼ੀਰੇ ਦੀ ਚੜ੍ਹਤ ਬਹੁਤੀ ਦੇਰ ਨਾ ਰਹੀ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਸੇ ਚੰਦਰੇ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਨਜ਼ਰ ਲੱਗ ਗਈ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਸ਼ੀਰਾ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ 'ਤੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਚਾਨਕ ਇਸ ਦੀ ਕਾਰ ਮੋਹਰੇ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਇੱਕ ਟਰੱਕ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਗਈ। ਹਾਦਸਾ ਇੰਨਾ ਵੱਡਾ ਸੀ ਕਿ ਸ਼ੀਰੇ ਦੀ ਥਾਈਂ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਭੈਣੇ, ਮੇਰਾ ਤਾਂ ਹੱਸਦਾ ਵੱਸਦਾ ਸੰਸਾਰ ਉੱਜੜ ਗਿਆ। ਮੁੰਡਾ ਅਤੇ ਕੁੜੀ ਮਸਾਂ ਨੌਂ ਦਸ ਸਾਲ ਦੇ ਹੋਣਗੇ, ਇਨਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਬਾਪ ਦਾ ਸਾਇਆ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ। ਘਰ ਅਤੇ ਕਾਰ ਦੀਆਂ ਅਜੇ ਕਾਫ਼ੀ ਕਿਸ਼ਤਾਂ ਬਾਕੀ ਸਨ। ਉਪਰੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਮਹਿੰਗੀ ਪੜ੍ਹਾਈ। ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਕੋਈ ਹੋਰ ਆਮਦਨ ਦਾ ਸਾਧਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਨੌਕਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਉਪਜਾਊ ਸਾਲ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਘਰਵਾਲੇ ਦੀ ਅਮੀਰੀ ਥੱਲੇ ਗਾਲ਼ ਲਏ ਸਨ। ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹੀ ਬਹੁਤ ਜਿਹੜੀ ਬੱਚਤ ਸੀ, ਉਹ ਦੋ ਕੁ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਮੁੱਕਦੀ-ਮੁੱਕਦੀ ਮੁੱਕ ਗਈ। ਹਾਲਾਤ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੋ ਗਏ ਕਿ ਘਰ ਅਤੇ ਕਾਰ ਦੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤਾਂ ਪਿੱਛੇ ਪੈਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ।ਥੋੜੀ ਬਹੁਤ ਜਮੀਨ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਵਿਕ ਗਈ। ਬਹੁਤਾ ਸਮਾਂ ਨਾ ਲੰਘਿਆ ਜਦੋਂ ਬੈਂਕ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਘਰ ਅਤੇ ਕਾਰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਏ। ਮੇਰੀ ਤਰਸਯੋਗ ਹਾਲਤ ਦੇਖ ਕੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੱਦ ਲਿਆ। ਅਮੀਰੀ ਵਿੱਚ ਖੇਡਦੀ ਦੀ ਮੇਰੀ ਹਾਲਤ ਭਿਖਾਰੀਆਂ ਵਾਲੀ ਹੋ ਗਈ। ਮੇਰੇ ਬਾਪ ਨੇ ਮੇਰੇ  ਕਹਿਣ ਤੇ ਦੋਨੋਂ ਬੱਚੇ ਆਈਲੈਟਸ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾ ਦਿੱਤੇ।"
ਸੋਨੀ ਆਪਣੀ ਦੁੱਖ ਭਰੀ ਗਾਥਾ ਅੱਗੇ ਸੁਣਾਉਂਦੀ ਗਈ।ਨਵਕਿਰਨ ਸੁਣ ਕੇ ਭਾਵੁਕ ਹੁੰਦੀ ਗਈ। "ਨਵਕਿਰਨ, ਮੈਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਆਪਣੇ ਬਾਪੂ ਦੀ ਮਿੰਨਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ 'ਤੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਭਾਰ ਨਹੀਂ ਬਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ। ਤੁਸੀਂ ਜਿੱਥੇ ਮੇਰੀ ਇੰਨੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਦੋਨੋਂ ਬੱਚੇ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੈਨੇਡਾ ਭੇਜ ਦਿਓ। ਤਾਂ ਕਿ ਇਹ ਵਿਚਾਰੇ ਮੇਰੇ ਵਾਂਗ ਨਾ ਰੁੱਲਣ।" ਮੇਰੇ ਮਾਂ ਬਾਪ ਤਾਂ ਪਹਿਲੋਂ ਹੀ ਮੇਰੀ ਹਰ ਗੱਲ ਮੰਨ ਲੈਂਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਚਿਰ ਕੋਈ ਵਹਿਲਾ ਰਹਿ ਕੇ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ 'ਤੇ ਬੋਝ ਬਣਿਆ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਬੁਢਾਪੇ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸਨ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਵੀ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਮੇਰੇ ਮਾਂ ਬਾਪ ਨੇ ਮੇਰੇ 'ਤੇ ਤਰਸ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਕੋਲੋਂ ਖ਼ਰਚ ਕਰਕੇ ਮਨਜੋਤ ਅਤੇ ਮਨਕੀਰਤ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ਉੱਥੇ ਜਾ ਕੇ ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਥੋੜ੍ਹਾ ਬਹੁਤ ਕੰਮ ਵੀ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਦੋ ਕੁ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਪਾਸ ਕੈਨੇਡਾ ਸੱਦ ਲਿਆ।"
"ਕੈਨੇਡਾ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਤੁਹਾਡੀ ਮਾਇਕ ਹਾਲਤ ਸੁਧਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੋਏਗੀ?" ਗੱਲਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦੀ ਹੋਈ ਨਵਕਿਰਨ ਨੇ ਸੋਨੀ ਦੀ ਦਰਦ ਭਰੀ ਗਾਥਾ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਹੱਮਦਰਦੀ ਪਰਗਟਾਈ। "ਬੱਚੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਬਹੁਤ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦਾ ਅਤੇ ਘਰ ਦਾ ਖ਼ਰਚ ਚੁੱਕ ਰਹੇ ਸਨ। ਮੇਰੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਵਾਧੂ ਦਾ ਭਾਰ ਬਣ ਗਈ।ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਇਕੱਲੀ ਦਾ ਜੀਅ ਨਾ ਲੱਗੇ। ਮੈਂ ਅੱਕ ਕੇ ਤਿਕਾਲਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗੁਆਂਢਣ ਬਿੰਦਰ ਕੋਲ ਜਾਕੇ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾ ਆਉਂਦੀ।ਦਿਨ ਸਮੇਂ ਉਹ ਕੰਮ 'ਤੇ ਗਈ ਹੁੰਦੀ ਸੀ।ਮੈਂਨੂੰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਮਾਯੂਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਬੈਠੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਸਾਡੀ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪੁੱਛ ਹੀ ਲਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੰਮ ਵਾਲੀ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਮੇ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹਾਂ ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਤੇ ਲੁਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਜੱਕੋ ਤੱਕੋ ਵਿੱਚ ਪੈ ਗਈ।ਮੈਂ ਸੋਚਦੀ ਕਿ ਮੇਰੀ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਤਾਂ ਵਿਹਲੀ ਦੀ ਲੰਘ ਗਈ। ਮਨ ਬਿਲਕੁੱਲ ਆਲਸੀ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਸਰਦੇ ਪੁੱਜਦੇ ਘਰ ਦੀ ਧੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਹੱਥ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲਾਇਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਸ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਜਣੀ ਖਣੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ। ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ ਕੀ ਆਖਣਗੀਆਂ ਇੱਕ ਐਮ. ਏ. ਪਾਸ ਕੁੜੀ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਲਾਕਾਰ ਦੀ ਤੀਵੀਂ ਆਮ ਵਾਂਗ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਧੱਕੇ ਖਾ ਰਹੀ ਹੈ।"
"ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਸ਼ੀਰੀ ਤੇਰਾ ਮਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ?" "ਭੈਣੇ, 'ਮਰਦੀ ਨੂੰ ਅੱਕ ਚੱਬਣਾ' ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੇਰੀ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ 'ਤੇ ਲੁਆ ਦਿੱਤਾ।ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ  ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ  ਜਨਾਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਕੁੜੀਆਂ, ਕੁਝ ਅੱਧਖੜ ਜਨਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਕੁ ਬੁਢਾਪੇ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚੀਆਂ ਜਨਾਨੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨਾਲ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਹੋ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਮੈਂਨੂੰ ਵੀ ਇੱਕ ਮਸ਼ੀਨ ਤੇ ਕੰਮ ਤੇ ਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਜ਼ਨਾਨੀ ਕੋਲ ਦੂਸਰੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਧਿਆਨ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦਾ ਤਾਂ ਫੈਕਟਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਪਿੱਛੇ ਪੈ ਜਾਂਦਾ।ਸੁਪਰਵਾਈਜ਼ਰ ਆਕੇ ਕੌੜੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਦੇਖਦਾ ਅਤੇ ਕੰਮ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਮੁਕਾਉਣ ਦੀ ਤਾੜਨਾ ਕਰਦਾ।ਜਦੋਂ ਤਿੰਨਾਂ ਚੋਹਾਂ ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ ਟੀ ਬਰੇਕ ਹੋਣੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਦੇਖਦੀ ਸੀ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਦੀ ਤੀਵੀਂ, ਕੋਈ ਥਾਣੇਦਾਰ ਦੀ ਘਰਵਾਲੀ ਅਤੇ ਕੋਈ ਐਸ. ਪੀ. ਦੀ ਭਰਜਾਈ ਸੀ। ਮੈਂ ਜਦੋਂ ਪਹਿਲੀ ਦਿਹਾੜੀ ਲਾ ਕੇ ਘਰ ਆਈ ਤਾਂ ਮੇਰੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਬਾਹਾਂ ਦਾ ਵਾਹਣ ਹੋ ਗਿਆ। ਚਿੱਤ ਕਰੇ, ਬਿਨਾਂ ਖਾਧੇ ਪੀਤੇ ਬੈੱਡ ਤੇ ਡਿੱਗ ਪਵਾਂ। ਮਨ ਹੀ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੋਸਦੀ ਕਿ ਮੈਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਇੰਨਾ ਅਰਾਮ-ਪ੍ਰੱਸਤ ਨਾ ਬਣਾਇਆ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਦਿਨ ਨਾ ਦੇਖਣੇ ਪੈਂਦੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਮਸਾਂ ਸਾਲ ਕੁ ਲਾਇਆ ਅਤੇ ਮਨ ਬਣਾ ਲਿਆ ਕਿ ਜੋ ਕੁੱਝ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਹੋ ਗਿਆ ਉਸ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਕੇ ਇੰਡੀਆ ਜਾ ਕੇ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਾਂ।"
"ਲੋਕੀਂ ਤਾਂ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਲਾ ਕੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਲ ਭੱਜੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਤੂੰ ਇੰਡੀਆ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਭੈਣੇ, ਤੇਰੀ ਇਸ ਸੋਚ ਤੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ ਹੈ!" "ਨਵਕਿਰਨ ਜੇਕਰ ਤੂੰ ਸੱਚ ਪੁੱਛਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈਂ ਤਾਂ ਤੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੋਂ ਮੈਂ ਬੜਾ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ ਹਾਂ।"
"ਭੈਣੇ ਮੈਂ ਕਿਹੜਾ ਮਾਰਕਾ ਮਾਰ ਲਿਆ, ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਗਈ?"
"ਨਵਕਿਰਨ ਤੇਰੇ ਬੂਟੀਕ ਦੇ ਸਫ਼ਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੀਆਂ ਤੇਰੀਆਂ ਕਾਫ਼ੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਮੈਂ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ  ਚੈਨਲਾਂ ਤੇ ਦੇਖੀਆਂ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਇੱਕ ਪੜ੍ਹੀ ਲਿਖੀ ਔਰਤ ਨੇ ਆਪਣੀ ਚੰਗੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਅਤੇ ਨੌਕਰੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਚਲਾਉਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ। ਕਿਵੇਂ ਤੂੰ ਦੋ ਤਿੰਨਾਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਅੱਜ ਸੈਂਕੜੇ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਤੇਰੀ ਗਿਣਤੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕੱਪੜੇ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਉਂਗਲਾਂ ਤੇ ਗਿਣੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਫ਼ਲ  ਕੱਪੜੇ ਦੇ ਡੀਜ਼ਾਇਨਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।"
ਦੋਹਾਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਦੇ ਕੱਪਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਧ ਬਚੀ ਚਾਹ ਠੰਡੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਪਰ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀਆਂ ਮਗਨ ਸਨ। ਨਵਕਿਰਨ ਆਪਣੀ ਸਹੇਲੀ ਦੀ ਦੁੱਖਦਾਈ ਜੀਵਨੀ ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਭਾਵੁਕ ਸੀ ਅਤੇ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਕਾਰਗਿਰ ਸਲਾਹ ਦੇ ਕੇ ਇਸ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਾਏ। "ਭੈਣੇ, ਤੂੰ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰਾ ਰਾਹ ਦਸੇਰਾ ਜਾਪ ਰਹੀ ਹੈਂ, ਜਿਸ ਨੇ ਨੌਕਰੀ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਬੱਲਬੂਤੇ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਸਫ਼ਲ ਵਿਉਪਾਰੀ ਸੱਲਤਨਤ ਖੜ੍ਹੀ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਆਮ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਜਾਂ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਵਾਂਗ ਨਾ ਤਾਂ ਤੂੰ ਛੋਟੀਆਂ ਮੋਟੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਲਈ ਲੇਲੜੀਆਂ ਕੱਢੀਆਂ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਕਾ ਕੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵੱਲ ਵਹੀਰਾਂ ਘੱਤੀਆਂ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਤੂੰ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਜ਼ਨਾਨੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਏਨੀ ਤਾਕਤ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਅਣਹੋਣੀ ਨੂੰ ਵੀ ਹੋਣੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।"
"ਭੈਣੇ, ਇਹ ਸਭ ਪਿਛੋਕੜ ਵਿੱਚ ਖਾਧੀਆਂ ਠੋਕਰਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਠੋਕਰਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲੇ ਸਬਕ ਦਾ ਹੀ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਅੱਜ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਤੇ ਖੜ੍ਹੀ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਅਜੇ ਪੰਜ ਛੇ ਕੁ ਸਾਲ ਦੀ ਹੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਬਾਪ ਨੇ ਮੇਰੀ ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਮਨਾਹੀ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਤਾ ਜੀ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਬੇਜ਼ਾਰ ਹੋ ਗਏ। ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਨੌਕਰੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਕੰਮ ਨਾ ਕੀਤਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਰੀਰ ਬਿਲਕੁੱਲ ਬੋਝਲ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਸੀ।ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਡੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਮਾਈ ਦਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਵਸੀਲਾ ਨਾ ਰਿਹਾ। ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੀ ਥੋੜੀ ਜਿਹੀ ਜਮੀਨ ਵਿੱਚ ਸਾਡਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਹੋਣਾ ਔਖਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਸਾਡੇ ਤੇ ਗਰੀਬੀ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਬੋਝ ਪੈ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਨੇ ਸਰਦਾਰ ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਤੇ ਤਰਸ ਆਇਆ ਅਤੇ ਮਾਵਾਂ ਧੀਆਂ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾਨਕੇ ਪਿੰਡ ਸੱਦ ਲਿਆ। ਨਾਨਾ ਜੀ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪਾਲ਼ਿਆ ਪੋਸਿਆ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਵਾਈ। ਮੈਂ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ-ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਹੀ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਧਾਰ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ 'ਤੇ ਵੀ ਬੋਝ ਨਹੀਂ ਬਣਨਾ। ਇੰਨਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੈ ਕਿ ਨਾਨਾ ਜੀ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪਾਲ਼ ਕੇ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਾ ਕੇ ਇਸ ਯੋਗ ਬਣਾਇਆ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਆਪ ਸੰਵਾਰ ਸਕਾਂ।"
     ਨਵਕਿਰਨ ਆਪ ਬੀਤੀ ਘਟਨਾ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਗਈ।" ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਆਪਣੀ ਮਾਤਾ ਵਾਂਗ ਇੱਕ ਚਾਰ ਦੀਵਾਰੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜੁਆਨੀ ਦੇ ਉਪਜਾਊ ਸਾਲ ਬੇਅਰਥ ਨਹੀਂ ਗੁਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸਾਂ। ਮੈਂ ਬੀ. ਐਸ. ਸੀ. ਕਰਦੀ ਨੇ ਹੀ ਸਿਲਾਈ ਮਸ਼ੀਨ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਸੂਟ ਸਿਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ, ਜਿੱਥੋਂ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੇਬ ਖਰਚ ਦੇ ਪੈਸੇ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਐਮ. ਐਸ. ਸੀ. ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ ਮੇਰਾ ਕੰਮ ਹੋਰ ਵੱਧ ਗਿਆ ਅਤੇ ਮੈਂ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਦੋ ਹੋਰ ਕੁੜੀਆਂ ਤੋਂ ਸੂਟਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਮੇਰਾ ਸੁਭਾਅ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਸਿਰਜਨਾਤਮਿਕ (CREATIVE) ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਨਵੇਂ ਡੀਜ਼ਾਇਨਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਦੀ ਅਤੇ ਘੋਖਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਝੱਟ ਪਟ ਉਸ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਕੇ ਸੂਟਾਂ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਕਰਦੀ। ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਇਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨੌਕਰੀ ਨਾਲੋਂ ਆਪਣਾ ਭਵਿੱਖ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਦਿਸਿਆ। ਮੈਂ ਮੰਨਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨੇ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਸੇਧ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਤਰਾਸ਼ਿਆ।"
"ਤੈਨੂੰ ਭੈਣੇ ਸ਼ਰਮ ਨਾ ਆਈ ਕਿ ਇੰਨੀ ਪੜ੍ਹੀ ਲਿਖੀ ਕੁੜੀ ਕੱਪੜੇ ਸਿਉਣ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਪੈ ਗਈ? ਸਮਾਜ ਨੇ ਤੈਨੂੰ ਕੋਈ ਲਾਹਨਤ ਨਹੀਂ ਪਾਈ?" "ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਬਥੇਰੇ ਆਖਦੇ ਸਨ ਕਿ ਇਸ ਕੁੜੀ ਨੇ ਇਹ ਕਿਹੜਾ ਕੰਮ ਫੜ ਲਿਆ।ਇਹ ਕੁੜੀ ਬਾਕੀ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਨਿਰਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗੀ। ਪਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਅਤੇ ਇਰਾਦੇ ਤੇ ਪੱਕੀ ਸੀ। ਸਮਾਜੀ ਲਾਹਨਤਾਂ ਦੇ ਬਥੇਰੇ ਝੱਖੜ ਆਏ ਪਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਇਰਾਦੇ ਦੀ ਬੇੜੀ ਨੂੰ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਚੱਪੂ ਲਾਉਂਦੀ ਗਈ। ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਸਰਦਾਰ ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੇਰਾ ਪੂਰਾ ਸਾਥ ਦਿੱਤਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਪ ਖ਼ੁਦ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਸਨ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਇਰਾਦੇ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਾਕਿਫ਼ ਸਨ। ਸਾਡਾ ਕੰਮ ਵੱਧਦਾ-ਵੱਧਦਾ ਦੇਸ਼ ਵਿਦੇਸ਼ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਸਾਡੇ ਡੀਜ਼ਾਇਨ ਕੀਤੇ ਕੱਪੜੇ ਕੈਨੇਡਾ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਲੱਗੇ। ਸੱਚ ਜਾਣ ਭੈਣੇ ਸਾਡੇ ਪਾਸ ਕੰਮ ਦੇ ਆਰਡਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।ਇਸ ਸਮੇਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਾਡੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਕਿਰਪਾ ਹੈ।"
"ਤੇਰੀ ਇਸੇ ਹੀ ਮਹਿਮਾ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਆਈ ਹਾਂ ਕਿ ਭੈਣ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਕੋਈ ਚੰਗੀ ਸਲਾਹ ਦੇਵੇਗੀ। ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਕੋਈ ਰਾਇ ਦੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੈਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਪੂੰਜੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਖੜ ਸਕਾਂ।" ਸੋਨੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਹਿਪਾਠਨ ਪਾਸੋਂ ਕਿਸੇ ਚੰਗੇ ਵਿਉਪਾਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਮੰਗੀ। "ਹਾਂ ਸੋਨੀ, ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਮਦਦ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਾਂਗੀ। ਜੇਕਰ ਮੇਰੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਖੜ ਸਕੇ, ਮੈਨੂੰ ਅੰਤਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਏਗੀ। ਤੇਰੇ ਲਈ ਮੇਰੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਿਉਪਾਰੀ ਨੁਕਤੇ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ਤੈਨੂੰ ਭੁੱਲ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੜ੍ਹੀ ਲਿਖੀ ਕੁੜੀ ਹੈਂ। ਦੂਸਰੀ ਸਲਾਹ ਹੈ ਕਿ ਤੈਨੂੰ ਦੁਨੀਆਦਾਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਛੱਡਣੀ ਪਏਗੀ ਕਿ ਤੇਰੇ ਵਾਰੇ ਕੋਈ ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ।ਸਮਾਜੀ ਤੋਹਮਤਾਂ ਤੋਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਖੋਪੇ ਲਾ ਕੇ ਸਿੱਧੀ ਆਪਣੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਵੱਲ ਤੁਰੀ ਜਾਂਵੀਂ। ਰਸਤਾ ਔਕੜਾਂ ਭਰਿਆ ਹੋਏਗਾ, ਪਰ ਹੌਸਲਾ ਨਾ ਹਾਰੀਂ। ਕੋਠੇ ਦੀ ਟੀਸੀ ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਪੌੜੀ ਦਾ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਪੌਡਾ ਚੜ੍ਹਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਛੱਤ ਲਾਗੇ ਜਾ ਕੇ ਥੱਲੇ ਵੱਲ ਜਾਂ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਵਲ ਦੇਖ ਕੇ ਡਰ ਜਾਓ ਤਾਂ ਉਹ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਭੁੱਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੁਸੀਂ ਛੱਤ 'ਤੇ ਪੈਰ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹੋ।"
    "ਭੈਣੇ ਕੋਈ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਵਿਉਪਾਰ ਦੱਸ ਜਿਹੜਾ ਬਹੁਤ ਥੋੜੇ ਸਰਮਾਏ ਨਾਲ ਚਾਲੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਮੈਂ ਵੀ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਤੇ ਖੜ ਕੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਵੀ ਮੁਹਤਾਜ ਨਾ ਹੋਵਾਂ।" ਸੋਨੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਾਮਯਾਬ ਸਹੇਲੀ ਤੋਂ ਸਲਾਹ ਮੰਗੀ। "ਸੋਨੀ ਜੇਕਰ ਤੂੰ ਆਪਣਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾ ਹੀ ਲਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਪਾਸ ਤੇਰੇ ਵਾਸਤੇ ਦੋ ਕਾਰੋਬਾਰੀ (IDEAS) ਖ਼ਿਆਲ ਹਨ।ਖਿਆਲ ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਦੇਸੀ ਅਤੇ ਹਾਸੋਹੀਣੇ ਜਿਹੇ ਲੱਗਣਗੇ ਪਰ ਗੌਰ ਨਾਲ ਸੁਣ। ਪਹਿਲੀ ਰਾਇ ਕਿ ਤੂੰ ਪਿੰਨੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਦੁਕਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਕਰੇਂ। ਦੂਸਰੀ ਰਾਇ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫਲ਼ਾਂ ਦਾ ਮੁਰੱਬਾ ਅਤੇ ਅਚਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਛੋਟੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਦਾ ਧੰਦਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੇਂ।" ਰਾਇ ਸੁਣਦਿਆਂ ਸੋਨੀ ਬੁੱਲਾਂ 'ਚ ਮਿੰਨ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਮੁਸਕਰਾਈ ਪਰ ਨਵਕਿਰਨ ਨੂੰ ਜ਼ਾਹਿਰ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਗੱਲ ਅੱਗੇ ਤੋਰਨ ਲਈ ਆਖਿਆ।" ਸੋਨੀ ਸੱਚ ਜਾਣ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਵਿਉਪਾਰ ਵਿੱਚ ਤੇਰਾ ਭਵਿੱਖ ਰੋਸ਼ਨ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ।" "ਨਵਕਿਰਨ ਮੈਨੂੰ ਫ਼ਲਾਂ ਦੇ ਮੁਰੱਬੇ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਕੁੱਝ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚੰਗਾ ਲੱਗਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਪੈਸਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਬਰੀਕੀਆਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕੁੱਝ ਦੱਸ?"
"ਸੋਨੀ ਬੜੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਪੂੰਜੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਨਾਲੇ ਤੂੰ ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ ਛੋਟੇ ਸਕੇਲ ਤੇ ਚਾਲੂ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਅੰਬਾਂ, ਔਲਿਆਂ ਅਤੇ ਸੇਬਾਂ ਦੇ ਮੁਰੱਬੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਲੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਲਿਫ਼ਾਫ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੈਂਪਲ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁਫ਼ਤ ਵਿੱਚ ਸਪਲਾਈ ਕਰ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਾਰਕਿਟ ਵਿੱਚ ਤੇਰੀ ਮੁਰੱਬਿਆਂ ਦੇ ਵਿਉਪਾਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣ ਪਹਿਚਾਣ ਹੋਏਗੀ।" ਨਵਕਿਰਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਹੇਲੀ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਚੰਗੇ ਵਿਉਪਾਰੀ ਗੁਣ ਵੀ ਸਮਝਾ ਦਿੱਤੇ ਜਿਨਾਂ੍ਹ 'ਤੇ ਚੱਲਦਿਆਂ ਸੋਨੀ ਆਪਣੇ ਕਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕੇ। ਸੋਨੀ ਨੇ ਨਵਕਿਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਪੱਲੇ ਬੰਨ੍ਹ ਲਈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਜੁੱਟ ਗਈ। ਅੰਬ, ਔਲੇ ਅਤੇ ਸੇਬ ਤਿੰਨ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁਰੱਬਾ ਅਤੇ ਅੰਬ ਦੇ ਅਚਾਰ ਤੋਂ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਲਿਆ। ਛੋਟੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਲਿਫ਼ਾਫ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੈਂਪਲ ਭੇਜ ਕੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜਣ ਲੱਗੀ। ਥੋੜ੍ਹਾ ਸਮਾਂ ਤਾਂ ਲੱਗ ਗਿਆ ਪਰ ਗਾਹਕ ਸੋਨੀ ਦੇ ਮੁਰੱਬਿਆਂ ਦੇ ਗੁਣ ਗਾਉਣ ਲੱਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡੱਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਰ ਕੇ ਮੁਰੱਬਾ ਅਤੇ ਅਚਾਰ ਭੇਜਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਪਰ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਾਜ਼ਿਬ ਰੱਖਿਆ। ਇਸ ਨਾਲ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵੱਧਦੀ ਗਈ।ਕਾਰੋਬਾਰ ਵੱਧਦਾ ਦੇਖ ਕੇ ਸੋਨੀ ਨੇ ਡੱਬੇ ਪੈਕ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਲੈ ਆਂਦੀ। ਸੇਬ ਹਿਮਾਚਲ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਸਿੱਧੇ ਮੰਗਵਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਦੋ ਚਾਰ ਕਾਮਿਆਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਕੰਮ ਚਾਲੀ ਪੰਜਾਹਾਂ ਕਾਮਿਆਂ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਅੰਬ ਦੇ ਅਚਾਰ ਨਾਲ ਕੁੱਝ ਫ਼ਲਾਂ ਦੀ ਚੱਟਣੀ ਦਾ ਵੀ ਵਿਉਪਾਰ ਨਾਲ ਜੋੜ ਲਿਆ। ਮੁਰੱਬਾ ਅਚਾਰ ਅਤੇ ਚੱਟਣੀਆਂ ਏਨੀਆਂ ਸੁਆਦੀ ਸਨ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਆਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਕੁੱਝ ਹੀ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਨੀ ਸੰਧੂ ਦਾ ਮੁਰੱਬੇ ਦਾ ਵਿਉਪਾਰ ਸਿਖ਼ਰਾਂ ਛੂੰਹਣ ਲੱਗਾ। ਸੋਨੀ ਦੇ ਸਫ਼ਲ ਵਿਉਪਾਰ ਦੀ ਚਰਚਾ ਆਮ ਹੋਣ ਲੱਗੀ। ਨਵਕਿਰਨ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸਹੇਲੀ ਦੀ ਸੋਭਾ ਸੁਣ ਕੇ ਸੋਨੀ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ 'ਤੇ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ, "ਸੋਨੀ, ਤੇਰੀ ਖ਼ਬਰ ਅਤੇ ਫੋਟੋ ਕੱਲ੍ਹ ਮੈਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀਆਂ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀ। ਵਧਾਈਆਂ ਭੈਣੇ, ਤੂੰ ਤੇ ਕਮਾਲ ਕਰ ਤੀ। ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਇੰਨਾਂ ਚਿਰ ਵਹਿਲੀ ਰਹਿ ਕੇ ਤੂੰ ਕੋਈ ਧੰਦਾ ਕਰ ਵੀ ਸਕੇਂਗੀ ਕਿ ਨਹੀਂ।"
"ਭੈਣੇ, ਤੇਰੀਆਂ ਨੇਕ ਸਲਾਹਾਂ ਦਾ ਹੀ ਤਾਂ ਨਤੀਜਾ ਹੈ। ਤੂੰ ਮੇਰੀ ਬਾਂਹ ਨਾ ਫੜਦੀ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਇਸ ਔਖੀ ਘਾਟੀ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਦਾ ਕਿੱਥੋਂ ਹੌਸਲਾ ਪੈਣਾ ਸੀ। ਤੂੰ ਸੱਚ ਮੁੱਚ ਹੀ ਮੇਰੇ ਲਈ ਦੇਵੀ ਹੈਂ। ਤੇਰੇ ਦੱਸੇ ਰਾਹ ਤੇ ਤੁਰ ਕੇ ਮੈਂ ਤਾਂ ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੀ ਤੁਰਦੀ ਗਈ। ਜਦੋਂ ਮੇਰਾ ਵਿਉਪਾਰ ਇੰਨਾ ਵੱਧ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਮਨਜੋਤ ਅਤੇ ਮਨਕੀਰਤ ਨੂੰ ਵੀ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚੋਂ ਸੱਦ ਕੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਨਾਲ ਵਿਉਪਾਰ ਵਿੱਚ ਪਾ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨੇ ਮੇਰੇ ਵਿਉਪਾਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਗੂੜੀ ਰੰਗਤ ਦਿੱਤੀ। ਮਾਰਕਿਟਿੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਮੇਰੀ ਧੀ ਅਤੇ ਲੜਕੇ ਨੇ ਸਾਂਭ ਲਿਆ। ਫੈਕਟਰੀ ਦਾ ਵਿਵਹਾਰਿਕ ਕੰਮ ਮੈਂ ਆਪ ਸਾਂਭ ਲਿਆ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਭੈਣੇ ਤੇਰੀਆਂ ਸ਼ੁੱਭ ਅਸੀਸਾਂ ਅਤੇ ਨੇਕ ਸਲਾਹਾਂ ਸਦਕਾ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੀ ਦਇਆ ਨਾਲ ਜਿਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਹੱਥ ਪਾਉਂਦੀ ਹਾਂ, ਫ਼ਤਿਹ ਹੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਭੈਣੇ ਤੇਰੀ ਸਹੀ ਮੌਕੇ ਦਿੱਤੀ ਨੇਕ ਸਲਾਹ ਨੇ ਇੱਕ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚ ਨਿੱਘਰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਬੇ-ਜਮੀਨੀ ਜ਼ਨਾਨੀ ਨੂੰ ਅੱਜ ਸੱਚ ਮੁੱਚ ਹੀ 'ਮੁਰੱਬਿਆਂ ਵਾਲੀ' ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ।"